Artikel over hedgefondsen verbazingwekkend

De krant is een lastig medium. Er is vaak beperkte ruimte om iets uit te leggen, terwijl tegelijkertijd nieuwsitems, door middel van aantrekkelijke opmaak en (tussen)koppen, de aandacht van de lezer moet trekken. Regelmatig lezen we daardoor in de kranten nieuws dat, op z'n zachtst gezegd, niet het volledige verhaal is of meer vragen dan antwoorden oproept.

Zo ook de coverstory van het FD van maandag 9 januari 2012. De belangrijkste conclusie - die mede onderbouwd wordt door de subkop van het artikel - is dat hedgefondsen volgens de rechter niet in een risicomijdende beleggingsportefeuille horen. Gesteld dat dit goed verwoord is door de krant, roept dat twee vragen op die helaas niet goed beantwoord worden: 1. wat wordt er precies bedoeld met hedgefonden (deze term wordt te pas en te onpas gebruikt) en 2. gaat de rechter tegenwoordig inhoudelijk ook al over het beleggingsbeleid van een vermogensbeheerder?

Op de laatste vraag zal ik niet al te uitgebreid in gaan, enerzijds uit gebrek aan ruimte, anderzijds omdat ik niet de doos van Pandora wil openen. Ik volsta met de opmerking dat er wetgeving is, leidraden van de AFM en uitspraken van de Kifid en rechterlijke macht. En dat het niet gemakkelijk is, voor zowel vragers en aanbieders van financiële producten, daar een weg in te vinden. Daarnaast geloof ik niet dat er één waarheid bestaat. Als er één 'tak van sport is' waarvoor deze uitspraak volledig opgeld doet, dan is dat voor beleggen.

Terug naar de eerste vraag. De term hedgefondsen is waarschijnlijk een van de meest verkrachte termen in de financiële wereld. Er zijn fondsen die door de media hedgefonden worden genoemd, maar die dat eigenlijk helemaal niet zijn. Denk aan fondsen die bedrijven opkopen. Dit worden ook wel sprinkhaan-fondsen genoemd, of een aggressieve vorm van private equity.

Daarnaast zijn er een heleboel actieve beleggingsfondsen die niet te boek staan als hedgefonds, maar dat wellicht eigenlijk wel zijn. Een voorbeeld is een fonds dat in tijden van stress zijn portefeuille afdekt door bijvoorbeeld futures te verkopen (een van de kenmerken die in het algemeen aan hedgefondsen worden toegerekend is de mogelijkheid short te gaan). Of wat dacht u van een mixfonds dat als vorm van bescherming helemaal uit een bepaalde assetcategorie kan stappen en een prestatievergoeding vraagt (prestatievergoedingen vormen een van de kenmerken van hedgefonden).

Het punt is dat hedgefondsen geen homogene beleggingscategorie vormen en door sommige wetenschappers daardoor ook helemaal niet als aparte beleggingscategorie worden gezien. Het is niet meer dan een vorm van actief beheer, waarbij doorgaans een prestatievergoeding wordt gevraagd en waarbij doorgaans wordt geprobeerd in alle marktomstandigheden (bijvoorbeeld door ook short te kunnen gaan) geld te verdienen. Maar verder dan deze definiëring kom je niet. Als dat niet meer mag, dan zou de rechter een streep door actief vermogensbeheer zetten.

Ik stel voor de term hedgefondsen niet meer te gebruiken. Veel specifieker is het om over alternatieve stijlen te spreken, zoals bijvoorbeeld Morningstar dat doet. Er zijn diverse alternatieve stijlen, zoals long/short aandelen, volatiliteitarbitrage, multistrategie, convertibele arbitrage etc. Een aantal van deze stijlen kan, afhankelijk van de toegepaste methodiek, heel defensief van aard zijn. Ik kan me, zoals het FD suggereert, ook niet voorstellen dat een verstandige rechter zegt dat ze niet in een risicomijdende portefeuille zouden thuishoren.

Aan alternatieve beleggingsstijlen wordt de laatste tijd regelmatig de term fraude gekoppeld, mede door Madoff. Er leeft, mede dankzij onduidelijkheid in de media, zelfs een beeld dat hedgefonden en fraude hand in hand gaan. Dit is het zoveelste misverstand in een lange reeks. Fraude zien we overal. Niet alleen bij beleggen, ook in andere sectoren van de maatschappij, en bij beleggen niet alleen bij hedgefondsen.

Fraude zien we bij vastgoed, levensverzekeringen, aandelen (denk aan Enron, Parmalat, Ahold) en obligaties. Ik kan me niet voorstellen dat een verstandige rechter 'fraude' als argument gebruikt, waarom (defensieve) beleggers niet in alternatieve vormen van beleggen zouden mogen beleggen.

Aan alternatieve vormen van beleggen kleeft het idee dat ze ondoorzichtig zouden zijn. Ook daar kunnen we over discussiëren. De meeste alternatieve beleggingsstijlen zijn heel transparant, laten alle posities zien en kennen vaak uitstekende risicomanagementsystemen. Mijn indruk is dat bij de meeste alternatieve vormen van beleggen intelligente mensen werken.

Sommige alternatieve vormen van beleggen zijn inderdaad wel ondoorzichtig geweest (maar dat wordt tegenwoordig steeds beter). Intransparantie is net zo goed een issue bij aandelen, vastgoed en obligaties. Zijn alle bedrijven en overheden zo transparant naar beleggers? Ook hier kan ik me niet voorstellen dat een verstandige rechter 'ondoorzichtigheid' noemt als argument waarom alternatieve vormen van beleggen niet een (defensieve) portefeuille zouden horen.

Kortom, ik betwijfel of het FD de juiste bewoordingen heeft gekozen en ik betwijfel dat de rechter alternatieve vormen van beleggen zou verbieden in defensieve profielen. En dat fraude of ondoorzichtigheid daar iets mee te maken hebben. De rechter heeft volgens mij alleen grond voor een veroordeling als met een cliënt wordt afgesproken dat er niet in alternatieve vormen van beleggen wordt belegd en dat dit toch gedaan wordt. Of als er onzorgvuldig is omgesprongen met de selectie en monitoring van die alternatieve beleggingen. Het zou beter zijn de uitspraak van de rechter er zelf op na te slaan. http://zoeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BV0422

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.

De krant is een lastig medium. Er is vaak beperkte ruimte om
iets uit te leggen, terwijl tegelijkertijd nieuwsitems, door middel
van aantrekkelijke opmaak en (tussen)koppen, de aandacht van de
lezer moet trekken. Regelmatig lezen we daardoor in de kranten
nieuws dat, op z’n zachtst gezegd, niet het volledige verhaal is of
meer vragen dan antwoorden oproept.

Zo ook de coverstory van het FD van maandag 9 januari 2012. De
belangrijkste conclusie – die mede onderbouwd wordt door de subkop
van het artikel – is dat hedgefondsen volgens de rechter niet in
een risicomijdende beleggingsportefeuille horen. Gesteld dat dit
goed verwoord is door de krant, roept dat twee vragen op die helaas
niet goed beantwoord worden: 1. wat wordt er precies bedoeld met
hedgefonden (deze term wordt te pas en te onpas gebruikt) en 2.
gaat de rechter tegenwoordig inhoudelijk ook al over het
beleggingsbeleid van een vermogensbeheerder?

Op de laatste vraag zal ik niet al te uitgebreid in gaan,
enerzijds uit gebrek aan ruimte, anderzijds omdat ik niet de doos
van Pandora wil openen. Ik volsta met de opmerking dat er wetgeving
is, leidraden van de AFM en uitspraken van de Kifid en rechterlijke
macht. En dat het niet gemakkelijk is, voor zowel vragers en
aanbieders van financiële producten, daar een weg in te vinden.
Daarnaast geloof ik niet dat er één waarheid bestaat. Als er één
‘tak van sport is’ waarvoor deze uitspraak volledig opgeld doet,
dan is dat voor beleggen.

Terug naar de eerste vraag. De term hedgefondsen is
waarschijnlijk een van de meest verkrachte termen in de financiële
wereld. Er zijn fondsen die door de media hedgefonden worden
genoemd, maar die dat eigenlijk helemaal niet zijn. Denk aan
fondsen die bedrijven opkopen. Dit worden ook wel
sprinkhaan-fondsen genoemd, of een aggressieve vorm van private
equity.

Daarnaast zijn er een heleboel actieve beleggingsfondsen die
niet te boek staan als hedgefonds, maar dat wellicht eigenlijk wel
zijn. Een voorbeeld is een fonds dat in tijden van stress zijn
portefeuille afdekt door bijvoorbeeld futures te verkopen (een van
de kenmerken die in het algemeen aan hedgefondsen worden
toegerekend is de mogelijkheid short te gaan). Of wat dacht u van
een mixfonds dat als vorm van bescherming helemaal uit een bepaalde
assetcategorie kan stappen en een prestatievergoeding vraagt
(prestatievergoedingen vormen een van de kenmerken van
hedgefonden).

Het punt is dat hedgefondsen geen homogene beleggingscategorie
vormen en door sommige wetenschappers daardoor ook helemaal niet
als aparte beleggingscategorie worden gezien. Het is niet meer dan
een vorm van actief beheer, waarbij doorgaans een
prestatievergoeding wordt gevraagd en waarbij doorgaans wordt
geprobeerd in alle marktomstandigheden (bijvoorbeeld door ook short
te kunnen gaan) geld te verdienen. Maar verder dan deze definiëring
kom je niet. Als dat niet meer mag, dan zou de rechter een streep
door actief vermogensbeheer zetten.

Ik stel voor de term hedgefondsen niet meer te gebruiken. Veel
specifieker is het om over alternatieve stijlen te spreken, zoals
bijvoorbeeld Morningstar dat doet. Er zijn diverse alternatieve
stijlen, zoals long/short aandelen, volatiliteitarbitrage,
multistrategie, convertibele arbitrage etc. Een aantal van deze
stijlen kan, afhankelijk van de toegepaste methodiek, heel
defensief van aard zijn. Ik kan me, zoals het FD suggereert, ook
niet voorstellen dat een verstandige rechter zegt dat ze niet in
een risicomijdende portefeuille zouden thuishoren.

Aan alternatieve beleggingsstijlen wordt de laatste tijd
regelmatig de term fraude gekoppeld, mede door Madoff. Er leeft,
mede dankzij onduidelijkheid in de media, zelfs een beeld dat
hedgefonden en fraude hand in hand gaan. Dit is het zoveelste
misverstand in een lange reeks. Fraude zien we overal. Niet alleen
bij beleggen, ook in andere sectoren van de maatschappij, en bij
beleggen niet alleen bij hedgefondsen.

Fraude zien we bij vastgoed, levensverzekeringen, aandelen (denk
aan Enron, Parmalat, Ahold) en obligaties. Ik kan me niet
voorstellen dat een verstandige rechter ‘fraude’ als argument
gebruikt, waarom (defensieve) beleggers niet in alternatieve vormen
van beleggen zouden mogen beleggen.

Aan alternatieve vormen van beleggen kleeft het idee dat ze
ondoorzichtig zouden zijn. Ook daar kunnen we over discussiëren. De
meeste alternatieve beleggingsstijlen zijn heel transparant, laten
alle posities zien en kennen vaak uitstekende
risicomanagementsystemen. Mijn indruk is dat bij de meeste
alternatieve vormen van beleggen intelligente mensen werken.

Sommige alternatieve vormen van beleggen zijn inderdaad wel
ondoorzichtig geweest (maar dat wordt tegenwoordig steeds beter).
Intransparantie is net zo goed een issue bij aandelen, vastgoed en
obligaties. Zijn alle bedrijven en overheden zo transparant naar
beleggers? Ook hier kan ik me niet voorstellen dat een verstandige
rechter ‘ondoorzichtigheid’ noemt als argument waarom alternatieve
vormen van beleggen niet een (defensieve) portefeuille zouden
horen.

Kortom, ik betwijfel of het FD de juiste bewoordingen heeft
gekozen en ik betwijfel dat de rechter alternatieve vormen van
beleggen zou verbieden in defensieve profielen. En dat fraude of
ondoorzichtigheid daar iets mee te maken hebben. De rechter heeft
volgens mij alleen grond voor een veroordeling als met een cliënt
wordt afgesproken dat er niet in alternatieve vormen van beleggen
wordt belegd en dat dit toch gedaan wordt. Of als er onzorgvuldig
is omgesprongen met de selectie en monitoring van die alternatieve
beleggingen. Het zou beter zijn de uitspraak van de rechter er zelf
op na te slaan. http://zoeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BV0422

Harry Geels is directeur Research en partner
bij Inmaxxa Vermogensbeheer
in Naarden. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club
Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als
individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van
bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels
geven zijn persoonlijke mening weer.