Meer toezicht(skosten) op verkeerd moment

In het Financieele Dagblad stond gisteren een artikel over een nieuwe verhoging van toezichtskosten. Dit keer gaat de politiek, en in het kielzog daarvan de toezichthouders, met een dubbele schaar de financiële sector in. Enerzijds wordt het toezicht duurder omdat zowel DNB als AFM nieuwe medewerkers gaan aantrekken om het toezicht uit te breiden en intensiveren. Anderzijds bestaat een van de bezuinigingen van het nieuwe kabinet er uit minder geld te geven aan de toezichthouders en dat moet gecompenseerd worden.

Het Financieele Dagblad rekende uit dat het aantal FTE’s (volledige banen) sinds 2005 bij de DNB met 13% en sinds 2002 bij de AFM zelfs met 126% is gestegen. De rekening van het uitdijende toezichtsapparaat wordt bij de financiële sector zelf neergelegd, bijvoorbeeld in de vorm van hogere vergunningskosten. In het artikel staat ook dat openlijke kritiek op de toezichthouders, onder andere hierover, gevoelig zou liggen. ‘De vrees bestaat dat wie zijn nek uitsteekt, hard wordt aangepakt’, zegt een anonieme bron. Ik mag hopen dat dit niet waar is. We leven toch in een land waar vrije meningsuiting hoog in het vaandel staat?

Verhoging kosten verkeerd moment

Het toeval wil dat ik afgelopen donderdag spreker was op de Finance Update, een jaarlijks evenement van de ML Finance Academy, dat ging over toenemende regelgeving. Het congres had dit met de mooie titel ‘Beleggen onder verscherpte verhoudingen’ verpakt. Ik besprak tijdens mijn presentatie een van mijn belangrijkste kritiekpunten op toezicht, namelijk dat het in de praktijk per saldo procyclisch werkt.

Op het moment dat alles goed gaat, lijkt er steeds minder toezicht te zijn en op het moment dat het minder goed gaat, zoals nu, wordt toezicht verscherpt. En dat is verkeerd. Hetzelfde geldt voor de hogere toezichtskosten. Die komen naar de sector op het moment dat de sector het al moeilijk heeft. Het zou beter zijn de sector extra te belasten in goede tijden en minder te belasten in slechte tijden. Klik hier voor de onlinepresentatie met als titel: ‘Hoeveel regels wilt u hebben?’

Regels op zich niet verkeerd

Voor alle duidelijkheid, de inhoud van de regels is niet verkeerd. In bovengenoemde presentatie zet ik de meest recente wetten, regels en normen, van MiFid tot UCITS nog even op een rijtje. Het probleem ligt in het moment van invoering. Voer dit soort regels in als het goed gaat met de sector, niet nu. Waarom kunnen we in de hoogtijdagen een hypotheek tot wel vijf keer ons inkomen krijgen en dan ook nog eens tot wel 130% van de aanschafwaarde van het huis en waarom worden we nu tot aflossen gedwongen en krijgen we nog amper hypotheek?

Een heel mooi voorbeeld is wat Klaas Knot, directeur van DNB, laatst op televisie zei: dat hij het een goed idee zou vinden als mensen maar bijvoorbeeld 90% van de aankoopwaarde van een huis middels een hypotheek konden financieren en dat er ook eigen geld moet worden meegebracht. Op zich een goed standpunt. Dat is het punt niet. Hij had het alleen veel eerder moeten zeggen en daarvoor regels moeten invoeren in de hoogtijdagen. Dan ga je de excessen in het systeem tegen en voer je een waar anticyclisch beleid.

Anticyclisch beleid begint bij de overheid

Verwacht anticyclisch beleid niet van de financiële sector en consumenten zelf. Vaak zeggen toezichthouders dat ze de verantwoordelijkheid bij de sector willen leggen om pas tegen te sturen als de sector niet goed functioneert. Wie de geschiedenis bestudeert weet dat het niet zo werkt. Een cyclus is een keurslijf waaruit de private sector heel moeilijk kan ontsnappen.

John Maynard Keynes zei over bankiers al het volgende: ‘Een “goede” bankier is niet iemand die gevaar [in goede tijden] ziet en vermijdt, maar iemand die, wanneer hij is geruïneerd, is geruïneerd op een conventionele en orthodoxe manier, samen met zijn medebankiers, zodat niemand hem de schuld kan geven.’ En zo is het helaas en daar moet toezicht op inspelen.

Transactietaks wel contraproductief

Overigens, als ik zeg dat de meeste regels op zich wel goed zijn, wil ik één uitzondering maken en dat zijn maatregelen die het financiële systeem frustreren, zoals het verbieden van short gaan of het invoeren van een transactietaks. We zijn allemaal gebaat bij efficiënt functionerende financiële markten. In ieder wetenschappelijk onderzoek over de werking van financiële markten staat dat als de kosten van beleggen duurder worden, markten minder efficiënt worden.

Natuurlijk moet de eventueel destabiliserende werking van flitskapitaal en flash trading worden tegengegaan. Maar een verhoging van de kosten is contraproductief en raakt uiteindelijk de gewone belegger, iemand die zijn beleggingsgeld nodig heeft voor later. Het is een ordinaire belastingverhoging. Na de blunder die Rutte heeft begaan met de inkomensafhankelijke ziektekostenpremie, mag ik toch hopen dat hij hier niet weer een blunder begaat.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden ( www.inmaxxa.nl). Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM) en partner van de ML Finance Academy (www.mlfa.eu ). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.

In het Financieele Dagblad stond gisteren een artikel over een nieuwe verhoging van toezichtskosten. Dit keer gaat de politiek, en in het kielzog daarvan de toezichthouders, met een dubbele schaar de financiële sector in. Enerzijds wordt het toezicht duurder omdat zowel DNB als AFM nieuwe medewerkers gaan aantrekken om het toezicht uit te breiden en intensiveren. Anderzijds bestaat een van de bezuinigingen van het nieuwe kabinet er uit minder geld te geven aan de toezichthouders en dat moet gecompenseerd worden.

Het Financieele Dagblad rekende uit dat het aantal FTE’s (volledige banen) sinds 2005 bij de DNB met 13% en sinds 2002 bij de AFM zelfs met 126% is gestegen. De rekening van het uitdijende toezichtsapparaat wordt bij de financiële sector zelf neergelegd, bijvoorbeeld in de vorm van hogere vergunningskosten. In het artikel staat ook dat openlijke kritiek op de toezichthouders, onder andere hierover, gevoelig zou liggen. ‘De vrees bestaat dat wie zijn nek uitsteekt, hard wordt aangepakt’, zegt een anonieme bron. Ik mag hopen dat dit niet waar is. We leven toch in een land waar vrije meningsuiting hoog in het vaandel staat?

Verhoging kosten verkeerd moment

Het toeval wil dat ik afgelopen donderdag spreker was op de Finance Update, een jaarlijks evenement van de ML Finance Academy, dat ging over toenemende regelgeving. Het congres had dit met de mooie titel ‘Beleggen onder verscherpte verhoudingen’ verpakt. Ik besprak tijdens mijn presentatie een van mijn belangrijkste kritiekpunten op toezicht, namelijk dat het in de praktijk per saldo procyclisch werkt.

Op het moment dat alles goed gaat, lijkt er steeds minder toezicht te zijn en op het moment dat het minder goed gaat, zoals nu, wordt toezicht verscherpt. En dat is verkeerd. Hetzelfde geldt voor de hogere toezichtskosten. Die komen naar de sector op het moment dat de sector het al moeilijk heeft. Het zou beter zijn de sector extra te belasten in goede tijden en minder te belasten in slechte tijden. Klik hier voor de onlinepresentatie met als titel: ‘Hoeveel regels wilt u hebben?’

Regels op zich niet verkeerd

Voor alle duidelijkheid, de inhoud van de regels is niet verkeerd. In bovengenoemde presentatie zet ik de meest recente wetten, regels en normen, van MiFid tot UCITS nog even op een rijtje. Het probleem ligt in het moment van invoering. Voer dit soort regels in als het goed gaat met de sector, niet nu. Waarom kunnen we in de hoogtijdagen een hypotheek tot wel vijf keer ons inkomen krijgen en dan ook nog eens tot wel 130% van de aanschafwaarde van het huis en waarom worden we nu tot aflossen gedwongen en krijgen we nog amper hypotheek?

Een heel mooi voorbeeld is wat Klaas Knot, directeur van DNB, laatst op televisie zei: dat hij het een goed idee zou vinden als mensen maar bijvoorbeeld 90% van de aankoopwaarde van een huis middels een hypotheek konden financieren en dat er ook eigen geld moet worden meegebracht. Op zich een goed standpunt. Dat is het punt niet. Hij had het alleen veel eerder moeten zeggen en daarvoor regels moeten invoeren in de hoogtijdagen. Dan ga je de excessen in het systeem tegen en voer je een waar anticyclisch beleid.

Anticyclisch beleid begint bij de overheid

Verwacht anticyclisch beleid niet van de financiële sector en consumenten zelf. Vaak zeggen toezichthouders dat ze de verantwoordelijkheid bij de sector willen leggen om pas tegen te sturen als de sector niet goed functioneert. Wie de geschiedenis bestudeert weet dat het niet zo werkt. Een cyclus is een keurslijf waaruit de private sector heel moeilijk kan ontsnappen.

John Maynard Keynes zei over bankiers al het volgende: ‘Een “goede” bankier is niet iemand die gevaar [in goede tijden] ziet en vermijdt, maar iemand die, wanneer hij is geruïneerd, is geruïneerd op een conventionele en orthodoxe manier, samen met zijn medebankiers, zodat niemand hem de schuld kan geven.’ En zo is het helaas en daar moet toezicht op inspelen.

Transactietaks wel contraproductief

Overigens, als ik zeg dat de meeste regels op zich wel goed zijn, wil ik één uitzondering maken en dat zijn maatregelen die het financiële systeem frustreren, zoals het verbieden van short gaan of het invoeren van een transactietaks. We zijn allemaal gebaat bij efficiënt functionerende financiële markten. In ieder wetenschappelijk onderzoek over de werking van financiële markten staat dat als de kosten van beleggen duurder worden, markten minder efficiënt worden.

Natuurlijk moet de eventueel destabiliserende werking van flitskapitaal en flash trading worden tegengegaan. Maar een verhoging van de kosten is contraproductief en raakt uiteindelijk de gewone belegger, iemand die zijn beleggingsgeld nodig heeft voor later. Het is een ordinaire belastingverhoging. Na de blunder die Rutte heeft begaan met de inkomensafhankelijke ziektekostenpremie, mag ik toch hopen dat hij hier niet weer een blunder begaat.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden ( www.inmaxxa.nl). Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM) en partner van de ML Finance Academy (www.mlfa.eu ). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.