Sparen bestaat niet meer

Tegenwoordig moet ik, kijkend naar wat er nu allemaal gebeurt op de financiële markten, denken aan een quote van Fernando Flores: ‘we live in extraordinary times’. De laatste keer dat ik dat dacht was toen ik het bericht in De Telegraaf van woensdag las dat Deense banken, in navolging van de Zwitserse banken, mensen die spaargeld bij hen willen stallen, rente toe gaan vragen. Ja, u leest het goed, sparen kost dan geld in plaats van dat het geld oplevert. Nu is sparen sowieso een ‘losing game’, rekening houdend met inflatie en de vermogensrendementsheffing, maar als ook Nederland en Duitsland het voorbeeld van de Zwitsers en Denen zouden volgen, dan is sparen iets voor….ja, vult u het zelf maar in. Goede redenen voor negatieve rente Er zouden wat mij betreft goede redenen te bedenken zijn om ook in de sterke eurolanden nu een (zwaar) negatieve rente op spaartegoeden te hebben. Er is namelijk nu een desastreuze kapitaalsvlucht aan de gang van de Zuidelijke naar de Noordelijke landen. Die moet stoppen wil het eurosysteem overleven. Als de mensen uit Zuidelijke landen worden gestraft om hier hun spaargeld te stallen (via een negatieve rente), dan denken ze er wellicht nog een tweede keer over na voordat ze hier gaan sparen. De tweede reden waarom een negatieve rente goed zou zijn, is dat mensen hopelijk worden aangezet om iets anders te gaan doen met hun geld, namelijk besteden of beleggen in huizen en aandelen, wat beide goed is voor de economie en ons mogelijk uit de huidige spiraal kan trekken. Let wel, ik begrijp ook wel dat dit bericht vervelend is voor spaarders, maar goed, we leven in buitengewone tijden (en ik houd ervan de knuppel in het hoenderhok te gooien). Meer inflatie maakt sparen nog onaantrekkelijker Om het allemaal nog eens dikker aan te zetten: ook het IMF vindt – zie ook mijn column van afgelopen dinsdag – dat de inflatie (en lonen) in de sterkere landen moet worden aangewakkerd, als een van de manieren om de concurrentiekracht van de verschillende landen in de eurozone wat meer in balans te krijgen. Wat mij betreft was dit het belangrijkste nieuws van de afgelopen maanden en iets dat het verdiende de voorpagina van iedere krant te halen. Natuurlijk haastte Klaas Knot van de DNB zich om te melden dat hij dit geen goed idee van het IMF vindt, omdat het streven naar prijsstabiliteit de belangrijkste doelstelling van de centrale banken is. Maar als hij meent wat hij zegt, dan begrijp ik niet waarom hij de laatste jaren meedoet met een historische geldschepping en monetaire financiering om zwakke banken en eurolanden overeind te houden, iets waarvan iedere econoom weet dat dit vroeg of laat tot inflatie kan leiden. En laten we wel zijn, (een beetje) inflatie maakt de oplossing van de schuldenproblematiek makkelijker. Maar sparen is toch goed? Sparen is toch het bekende appeltje voor de dorst? Ja, als markten normaal functioneren. En ja, als de overheid een eerlijke, meer op de huidige marktomstandigheden toegesneden vermogensrendementsheffing, heft (dat de overheid meent dat wij 4% rendement zouden moeten kunnen halen op ons vermogen, terwijl pensioenfondsen hun verplichtingen moeten afrekenen tegen de veel lagere actuele marktrente is weer een van die dwalingen in het systeem). En ja als de rente niet zo laag (of negatief staat) door problemen in (en manipulatie van) het systeem (vooral de problemen met de euro en overheidsschulden). Maar nu is structureel sparen, als appeltje voor de dorst, eigenlijk geen optie. Als ik voor mezelf spreek, spaar ik alleen voor zaken waarvan ik verwacht dat ik het geld op de korte (zeg enige maanden) of  middellange termijn (zeg enkele jaren) nodig zou kunnen hebben, voor onverwachte zaken, bijvoorbeeld iets in het huis dat mogelijk gerepareerd moet worden. Maar dit is beperkt tot hooguit enkele tienduizenden euro’s. Naast het eerder gememoreerde feit dat sparen gelijk staat aan interen, moeten we ook niet vergeten dat er in het verleden regelmatig periodes zijn geweest dat spaargeld vernietigd werd, door hyperinflatie, oorlogen, het uiteenvallen van financiële systemen. Zeg nooit dat een van deze zaken, of iets geheel anders wat we ons allemaal nog niet goed realiseren, niet zouden kunnen gebeuren. Wat dan? De belangrijkste vraag is wat we dan met ons vermogen zouden moeten doen. In mijn column van 26 juni dit jaar heb ik betoogd dat obligaties in een antibubble zitten en dat het toekomstig rendement bij de meeste subonderdelen van de obligatiemarkten te beperkt is, zeker als we de risico’s daarbij in de beschouwing meenemen. Het Amerikaanse GMO komt regelmatig met de 7-jarige voorspellingen van de belangrijkste beleggingscategorieën (zie ook onderstaande figuur). Ook zij zeggen dat op de meeste obligatiecategorieën de komende zeven jaar waarschijnlijk te weinig verdiend zal worden. De verdiensten liggen ook nog ver onder het langetermijngemiddelde van de Amerikaanse aandelenmarkt. Dat er de laatste jaren toch nog goede rendementen zijn behaald op de meeste obligatiesegmenten heeft te maken met de ondersteuning van de markten door de politiek en centrale banken. Aandelen zijn het logische alternatief, al liggen ook hier de rendementen waarschijnlijk onder het historische gemiddelde (en met de nodige beweeglijkheid, waar een belegger wel tegen moet kunnen). Ook vastgoed zou zo langzamerhand weer kunnen. In de VS lijkt de vastgoedmarkt te zijn gebodemd, wij lopen daar, zoals gebruikelijk, altijd nog een jaar tot twee jaar achter aan. Maar naarmate vastgoed hier verder daalt wordt het interessanter. Grondstoffen zijn een beweeglijke beleggingscategorie, maar mits voor een beperkt gedeelte, kunnen ook die voor spreiding in de portefeuille zorgen. Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.

Tegenwoordig moet ik, kijkend naar wat er nu allemaal gebeurt op de financiële markten, denken aan een quote van Fernando Flores: ‘we live in extraordinary times’. De laatste keer dat ik dat dacht was toen ik het bericht in De Telegraaf van woensdag las dat Deense banken, in navolging van de Zwitserse banken, mensen die spaargeld bij hen willen stallen, rente toe gaan vragen. Ja, u leest het goed, sparen kost dan geld in plaats van dat het geld oplevert. Nu is sparen sowieso een ‘losing game’, rekening houdend met inflatie en de vermogensrendementsheffing, maar als ook Nederland en Duitsland het voorbeeld van de Zwitsers en Denen zouden volgen, dan is sparen iets voor….ja, vult u het zelf maar in.

Goede redenen voor negatieve rente

Er zouden wat mij betreft goede redenen te bedenken zijn om ook in de sterke eurolanden nu een (zwaar) negatieve rente op spaartegoeden te hebben. Er is namelijk nu een desastreuze kapitaalsvlucht aan de gang van de Zuidelijke naar de Noordelijke landen. Die moet stoppen wil het eurosysteem overleven. Als de mensen uit Zuidelijke landen worden gestraft om hier hun spaargeld te stallen (via een negatieve rente), dan denken ze er wellicht nog een tweede keer over na voordat ze hier gaan sparen.

De tweede reden waarom een negatieve rente goed zou zijn, is dat mensen hopelijk worden aangezet om iets anders te gaan doen met hun geld, namelijk besteden of beleggen in huizen en aandelen, wat beide goed is voor de economie en ons mogelijk uit de huidige spiraal kan trekken. Let wel, ik begrijp ook wel dat dit bericht vervelend is voor spaarders, maar goed, we leven in buitengewone tijden (en ik houd ervan de knuppel in het hoenderhok te gooien).

Meer inflatie maakt sparen nog onaantrekkelijker

Om het allemaal nog eens dikker aan te zetten: ook het IMF vindt – zie ook mijn column van afgelopen dinsdag – dat de inflatie (en lonen) in de sterkere landen moet worden aangewakkerd, als een van de manieren om de concurrentiekracht van de verschillende landen in de eurozone wat meer in balans te krijgen. Wat mij betreft was dit het belangrijkste nieuws van de afgelopen maanden en iets dat het verdiende de voorpagina van iedere krant te halen.

Natuurlijk haastte Klaas Knot van de DNB zich om te melden dat hij dit geen goed idee van het IMF vindt, omdat het streven naar prijsstabiliteit de belangrijkste doelstelling van de centrale banken is. Maar als hij meent wat hij zegt, dan begrijp ik niet waarom hij de laatste jaren meedoet met een historische geldschepping en monetaire financiering om zwakke banken en eurolanden overeind te houden, iets waarvan iedere econoom weet dat dit vroeg of laat tot inflatie kan leiden. En laten we wel zijn, (een beetje) inflatie maakt de oplossing van de schuldenproblematiek makkelijker.

Maar sparen is toch goed?

Sparen is toch het bekende appeltje voor de dorst? Ja, als markten normaal functioneren. En ja, als de overheid een eerlijke, meer op de huidige marktomstandigheden toegesneden vermogensrendementsheffing, heft (dat de overheid meent dat wij 4% rendement zouden moeten kunnen halen op ons vermogen, terwijl pensioenfondsen hun verplichtingen moeten afrekenen tegen de veel lagere actuele marktrente is weer een van die dwalingen in het systeem). En ja als de rente niet zo laag (of negatief staat) door problemen in (en manipulatie van) het systeem (vooral de problemen met de euro en overheidsschulden). Maar nu is structureel sparen, als appeltje voor de dorst, eigenlijk geen optie.

Als ik voor mezelf spreek, spaar ik alleen voor zaken waarvan ik verwacht dat ik het geld op de korte (zeg enige maanden) of  middellange termijn (zeg enkele jaren) nodig zou kunnen hebben, voor onverwachte zaken, bijvoorbeeld iets in het huis dat mogelijk gerepareerd moet worden. Maar dit is beperkt tot hooguit enkele tienduizenden euro’s.

Naast het eerder gememoreerde feit dat sparen gelijk staat aan interen, moeten we ook niet vergeten dat er in het verleden regelmatig periodes zijn geweest dat spaargeld vernietigd werd, door hyperinflatie, oorlogen, het uiteenvallen van financiële systemen. Zeg nooit dat een van deze zaken, of iets geheel anders wat we ons allemaal nog niet goed realiseren, niet zouden kunnen gebeuren.

Wat dan?

De belangrijkste vraag is wat we dan met ons vermogen zouden moeten doen. In mijn column van 26 juni dit jaar heb ik betoogd dat obligaties in een antibubble zitten en dat het toekomstig rendement bij de meeste subonderdelen van de obligatiemarkten te beperkt is, zeker als we de risico’s daarbij in de beschouwing meenemen.

Het Amerikaanse GMO komt regelmatig met de 7-jarige voorspellingen van de belangrijkste beleggingscategorieën (zie ook onderstaande figuur). Ook zij zeggen dat op de meeste obligatiecategorieën de komende zeven jaar waarschijnlijk te weinig verdiend zal worden. De verdiensten liggen ook nog ver onder het langetermijngemiddelde van de Amerikaanse aandelenmarkt. Dat er de laatste jaren toch nog goede rendementen zijn behaald op de meeste obligatiesegmenten heeft te maken met de ondersteuning van de markten door de politiek en centrale banken.

Aandelen zijn het logische alternatief, al liggen ook hier de rendementen waarschijnlijk onder het historische gemiddelde (en met de nodige beweeglijkheid, waar een belegger wel tegen moet kunnen). Ook vastgoed zou zo langzamerhand weer kunnen. In de VS lijkt de vastgoedmarkt te zijn gebodemd, wij lopen daar, zoals gebruikelijk, altijd nog een jaar tot twee jaar achter aan. Maar naarmate vastgoed hier verder daalt wordt het interessanter. Grondstoffen zijn een beweeglijke beleggingscategorie, maar mits voor een beperkt gedeelte, kunnen ook die voor spreiding in de portefeuille zorgen.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.