Operatie Cyprus: habemus bankenunie

Natuurlijk wordt er veel geklaagd over de deal die Europa met Cyprus heeft gesloten - vooral door de Cyprioten zelf en door de (buitenlandse) spaarders aldaar - maar de basis van de gekozen oplossing is goed: de banken en de investeerders in de banken worden een kopje kleiner gemaakt en rijke spaarders moeten meebetalen.

Wees niet zo verontwaardigd

Sommige spaarders spreken van diefstal dat (een gedeelte van) hun geld wordt geconfisceerd. Dit is om drie redenen onterecht. Ten eerste is sparen veel risicovoller dan meningeen beseft en niet heel veel anders dan het geld lenen aan een risicovol bedrijf. Sterker nog, bankactiviteiten zoals die bij de meeste banken plaatsvinden, zijn vergelijkbaar met die van hedgefondsen: ze werken beide met een leverage.

Banken zetten namelijk iedere euro spaargeld wel tienmaal uit, wat een zelfs hogere leverage is dan de leverage die een gemiddeld hedgefonds hanteert. Dat sparen dan toch als algemeen veilig wordt beschouwd heeft te maken met het depositogarantiestelsel, dat spaargeld tot een zeker bedrag beschermt. Banken onderling zouden dit met elkaar moeten regelen (dit garantiestelsel leidt immers tot goedkoop spaargeld waar banken van profiteren). Na SNS en Cyprus weten we echter dat de belastingbetalers het depisitogarantiestel dragen.

Dit is een belangrijke boodschap. Het overeind houden van de Cyprus en de (afgeschlankte) bankensector aldaar middels gelden uit het noodfonds (belastinggeld dus) komt de facto neer op het hebben van een Europese bankenunie. Een van de belangrijkste kenmerken van een bankenunie is namelijk een gemeenschappelijk depositogarantiestelsel. Door het redden met Europees belastinggeld van de kleine spaarders in Cyprus hebben we dat blijkbaar.

De tweede reden waarom spaarders in Cyprus niet zo heel verontwaardigd moeten zijn heeft betrekking op de hoger dan gemiddelde rente die zij de afgelopen jaar genoten hebben. Spaarders moeten zich realiseren dat die hogere dan gemiddelde rente niet voor niets is. Hoog rendement is namelijk hoog risico. De banken in Cyprus waren mede door die hoge rente enorm uit hun voegen gegroeid. Dat had argwaan moeten wekken en mensen er toe moeten aanzetten niet al te grote spaartegoeden aan te houden.

Ten derde moeten de spaarders zich realiseren dat als de banken failliet zouden zijn gegaan, ze wellicht al hun geld boven de €100.000 kwijt waren geweest. Ze mogen dus blij zijn dat er een deal is gemaakt met Europa. Enige clementie moet je voor de spaarders wel hebben. Velen weten niet hoe banken werkelijk werken en menen dat hun geld veilig is. Trucjes genoeg om mensen dit te doen geloven. Bankreclames die vooral veiligheid uitstralen, ex-ministers van financiën die topmannen bij banken worden, et cetera.

Spaarders waren gewaarschuwd

IJsland en DSB hebben eerder aangetoond dat sparen niet veilig is. Dit is blijkbaar snel vergeten. In meerdere columns heb ik verder gesteld dat sparen interen betekent en gevaarlijk kan zijn. De financiële wereld staat sinds het uitbreken van de kredietcrisis op zijn kop. Defensief met het geld om gaan, wat traditioneel sparen en beleggen in staatsleningen inhield, is niet meer.

In een column van 12 oktober 2012 onder de titel ‘Sparen bestaat niet meer’ stond bijvoorbeeld: ‘Naast het eerder gememoreerde feit dat sparen gelijk staat aan interen, moeten we ook niet vergeten dat er in het verleden regelmatig periodes zijn geweest dat spaargeld vernietigd werd, door hyperinflatie, oorlogen, het uiteenvallen van financiële systemen. Zeg nooit dat een van deze zaken, of iets geheel anders wat we ons allemaal nog niet goed realiseren, niet zou kunnen gebeuren’. Achteraf gezien kon ik dit eigenlijk niet treffender verwoorden. En wat er in Cyprus gebeurd is, kan ook in andere landen gebeuren. Let’s face the brutal facts.

Over beleggen en sparen bij banken schreef ik in mijn column over het SNS-drama het volgende: ‘Ik beleg zelf uit principe niet in banken. De bankbalans is een mysterie, zoals in de ‘The Mystery of Banking’ van Murray Rothbard (een klassieker die door het Ludwig von Mises institute gratis ter beschikking wordt gesteld) staat uitgelegd. Hoeveel een bankconglomeraat waard is, kan eigenlijk niemand ooit goed uitrekenen. Daarnaast is het huidige verdienmodel, onder andere gebaseerd op koppelverkoop, pervers en daar wil ik op zo weinig mogelijke manieren (als (spaar)cliënt bijvoorbeeld) betrokken bij zijn, anders compromitteer ik mezelf’.

Iemand die vooral nu verstandig met zijn geld omgaat spreidt zijn vermogen. Oude Joodse koopmannen aan het begin van de jaartelling zeiden het al: stop een derde in koopwaar, een derde in land en een derde in geld. Gelukkig zijn er nu meer mogelijkheden om te spreiden.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden (www.inmaxxa.nl). Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM) en partner van de ML Finance Academy (www.mlfa.eu). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.

Natuurlijk wordt er veel geklaagd over de deal die Europa met Cyprus heeft gesloten – vooral door de Cyprioten zelf en door de (buitenlandse) spaarders aldaar – maar de basis van de gekozen oplossing is goed: de banken en de investeerders in de banken worden een kopje kleiner gemaakt en rijke spaarders moeten meebetalen.

Wees niet zo verontwaardigd

Sommige spaarders spreken van diefstal dat (een gedeelte van) hun geld wordt geconfisceerd. Dit is om drie redenen onterecht. Ten eerste is sparen veel risicovoller dan meningeen beseft en niet heel veel anders dan het geld lenen aan een risicovol bedrijf. Sterker nog, bankactiviteiten zoals die bij de meeste banken plaatsvinden, zijn vergelijkbaar met die van hedgefondsen: ze werken beide met een leverage.

Banken zetten namelijk iedere euro spaargeld wel tienmaal uit, wat een zelfs hogere leverage is dan de leverage die een gemiddeld hedgefonds hanteert. Dat sparen dan toch als algemeen veilig wordt beschouwd heeft te maken met het depositogarantiestelsel, dat spaargeld tot een zeker bedrag beschermt. Banken onderling zouden dit met elkaar moeten regelen (dit garantiestelsel leidt immers tot goedkoop spaargeld waar banken van profiteren). Na SNS en Cyprus weten we echter dat de belastingbetalers het depisitogarantiestel dragen.

Dit is een belangrijke boodschap. Het overeind houden van de Cyprus en de (afgeschlankte) bankensector aldaar middels gelden uit het noodfonds (belastinggeld dus) komt de facto neer op het hebben van een Europese bankenunie. Een van de belangrijkste kenmerken van een bankenunie is namelijk een gemeenschappelijk depositogarantiestelsel. Door het redden met Europees belastinggeld van de kleine spaarders in Cyprus hebben we dat blijkbaar.

De tweede reden waarom spaarders in Cyprus niet zo heel verontwaardigd moeten zijn heeft betrekking op de hoger dan gemiddelde rente die zij de afgelopen jaar genoten hebben. Spaarders moeten zich realiseren dat die hogere dan gemiddelde rente niet voor niets is. Hoog rendement is namelijk hoog risico. De banken in Cyprus waren mede door die hoge rente enorm uit hun voegen gegroeid. Dat had argwaan moeten wekken en mensen er toe moeten aanzetten niet al te grote spaartegoeden aan te houden.

Ten derde moeten de spaarders zich realiseren dat als de banken failliet zouden zijn gegaan, ze wellicht al hun geld boven de €100.000 kwijt waren geweest. Ze mogen dus blij zijn dat er een deal is gemaakt met Europa. Enige clementie moet je voor de spaarders wel hebben. Velen weten niet hoe banken werkelijk werken en menen dat hun geld veilig is. Trucjes genoeg om mensen dit te doen geloven. Bankreclames die vooral veiligheid uitstralen, ex-ministers van financiën die topmannen bij banken worden, et cetera.

Spaarders waren gewaarschuwd

IJsland en DSB hebben eerder aangetoond dat sparen niet veilig is. Dit is blijkbaar snel vergeten. In meerdere columns heb ik verder gesteld dat sparen interen betekent en gevaarlijk kan zijn. De financiële wereld staat sinds het uitbreken van de kredietcrisis op zijn kop. Defensief met het geld om gaan, wat traditioneel sparen en beleggen in staatsleningen inhield, is niet meer.

In een column van 12 oktober 2012 onder de titel ‘Sparen bestaat niet meer’ stond bijvoorbeeld: ‘Naast het eerder gememoreerde feit dat sparen gelijk staat aan interen, moeten we ook niet vergeten dat er in het verleden regelmatig periodes zijn geweest dat spaargeld vernietigd werd, door hyperinflatie, oorlogen, het uiteenvallen van financiële systemen. Zeg nooit dat een van deze zaken, of iets geheel anders wat we ons allemaal nog niet goed realiseren, niet zou kunnen gebeuren’. Achteraf gezien kon ik dit eigenlijk niet treffender verwoorden. En wat er in Cyprus gebeurd is, kan ook in andere landen gebeuren. Let’s face the brutal facts.

Over beleggen en sparen bij banken schreef ik in mijn column over het SNS-drama het volgende: ‘Ik beleg zelf uit principe niet in banken. De bankbalans is een mysterie, zoals in de ‘The Mystery of Banking’ van Murray Rothbard (een klassieker die door het Ludwig von Mises institute gratis ter beschikking wordt gesteld) staat uitgelegd. Hoeveel een bankconglomeraat waard is, kan eigenlijk niemand ooit goed uitrekenen. Daarnaast is het huidige verdienmodel, onder andere gebaseerd op koppelverkoop, pervers en daar wil ik op zo weinig mogelijke manieren (als (spaar)cliënt bijvoorbeeld) betrokken bij zijn, anders compromitteer ik mezelf’.

Iemand die vooral nu verstandig met zijn geld omgaat spreidt zijn vermogen. Oude Joodse koopmannen aan het begin van de jaartelling zeiden het al: stop een derde in koopwaar, een derde in land en een derde in geld. Gelukkig zijn er nu meer mogelijkheden om te spreiden.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden (www.inmaxxa.nl). Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM) en partner van de ML Finance Academy (www.mlfa.eu). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.