Hoe moet ik in goud beleggen?
Goud heeft zich in het afgelopen decennium ontpopt tot een van desuccesvolste beleggingen. De prijs is dit jaar echter fors gedaald. Ofdie terugval een interessant instapmoment biedt, hangt vooral af vande economische visie die een belegger heeft.
In 2000 waren financiële partijen goed voor net iets meer dan 4% van de wereldwijde vraag naar goud, maar vorig jaar was dat aandeel gestegen tot circa 40%. Verder vindt ongeveer de helft van de goudproductie zijn weg naar bedrijven die het edelmetaal verwerken in sieraden; de overige 10% wordt gebruikt voor industriële toepassingen.
Begin dit jaar is de goudprijs in een vrije val geraakt, met een daling van 27,5% tot $1231. Ook bij deze beweging spelen beleggers de hoofdrol, want in de afgelopen zes maanden is €22 mrd aan goud-ETF’s en soortgelijke producten aan de markt onttrokken. De grote terugval werpt de vraag op of er nu een aantrekkelijk koopmoment komt.
STAP 1
Past goud bij de economische visie?
Beleggers moeten de verleiding weerstaan om positie te kiezen in goud op basis van de prijsdaling in de afgelopen maanden. Zelfs ondanks die terugval is het edelmetaal nu bijna vijf keer zo duur als twaalf jaar geleden, en het is niet ongebruikelijk dat een belegging na een periode van overwaardering doorslaat naar een onderwaardering. In plaats van te proberen om het omslagpunt in de markt te bepalen, kan beter gekeken worden welke eigenschappen van goud kunnen helpen om een beleggingsportefeuille beter te laten aansluiten bij de economische visie. Daarbij moet onder meer gedacht worden aan de rol die goud kan spelen in een scenario waarbij de staatsschuld van westerse landen de waarde van hun valuta’s ondergraaft. Daarnaast kan goud in sommige situaties een rol spelen als bescherming tegen inflatie of als grondstofbelegging, net als bijvoorbeeld olie of andere metalen.
STAP 2
Bepaal de goudwaardering
Net als bij andere beleggingen, zoals aandelen en obligaties, is de instapprijs van doorslaggevende invloed op het bepalen van het eindrendement. Wie bijvoorbeeld goud wil kopen als inflatiebescherming, moet goed beseffen dat de prijs in verhouding tot de Amerikaanse koopkracht nu bijna dubbel zo hoog ligt als gebruikelijk (zie ‘Inflatiebescherming’ op de rechterpagina). Dat betekent dat wie bang is voor oplopende inflatie, daar beter op in kan spelen via bijvoorbeeld inflation-linked-obligaties. Wie goud vooral als grondstofbelegging ziet, moet in dit opzicht kijken naar de verhouding tussen vraag en aanbod. Die wordt momenteel sterk beïnvloed door de massale uitstroom van beleggers. Wie in goud vooral een bescherming ziet tegen het waardeverlies van belangrijke valuta’s bij het oplopen van staatsschulden tot een onhoudbaar niveau en bij het verlies van vertrouwen in centrale banken, moet beseffen dat de grote positie van beleggers in goud ervoor zorgt dat de prijs in crisisperiodes vaak meebeweegt met die van andere risicovolle activa, zoals aandelen.
STAP 3
Kies het best passende product
Er is een groot aantal trackers en andere producten die het prijsverloop van goud volgen. Bij het kiezen van het meest geschikte product moet met name gelet worden op de beheerkosten en de wijze waarop de goudprijs wordt gerepliceerd. Producten waarbij de aanbiedende partij daadwerkelijk goud opslaat in een kluis, verdienen de voorkeur boven producten die gebruik maken van een positie in futures. Bij dat soort synthetische ETF’s bestaat het gevaar dat een belegger een deel van zijn investering verliest als de tegenpartij in financiële problemen komt. Aangezien goud soms wordt gezien als een veilige haven in woelige beurstijden, is die eigenschap van synthetische ETF’s een belangrijk argument om juist te kiezen voor zogenoemde fysieke-goud-ETF’s. Daarbij moet echter wel gekeken worden in welk land het edelmetaal wordt opgeslagen, aangezien beleggers met name in opkomende markten − in het bijzonder in Azië −het risico lopen dat overheden goud confisceren als de (economische) spanningen oplopen. Het kan uiteraard ook voorkomen dat een belegger juist op de korte termijn wil inspelen op een stijging of verdere daling van de goudprijs. Om deze aanpak extra kracht bij te zetten, kan dan gekozen worden voor een hefboomproduct, zoals een warrant, turbo, sprinter of speeder.
STAP 4
Let op de goudprijs en de economie
Net als bij andere beleggingen is het van belang om de ontwikkelingen van de goudprijs goed te volgen – zelfs als er geen positie in het edelmetaal is ingenomen. De scherpe prijsbewegingen kunnen ervoor zorgen dat er een gunstig in- of uitstapniveau wordt bereikt. Ook economische ontwikkelingen kunnen goud meer of juist minder geschikt maken voor opname in de beleggingsportefeuille. Elke paar weken of paar maanden zou dan ook gekeken moeten worden in hoeverre het metaal (nog) interessant is als belegging.
Gouden handel
De goudprijs is het bedrag dat betaald moet worden per troy ounce (31,1 gram). De officiële prijs wordt tweemaal per dag in Londen bepaald via een telefonische conferentie met vijf belangrijke handelspartijen. Via de futuremarkten op belangrijke beurzen overal ter wereld kan er echter vrijwel continu in het edelmetaal worden gehandeld. Op 22 augustus 2011 werd er in Londen een recordprijs bereikt van $1908.
In de Verenigde Staten is goud vanaf januari 1975 vrij verhandelbaar. De Consumer Price Index (inflatiemeter) stond toen op 52,1, terwijl de dollarwaarde van goud toen 3,36 keer zo veel was. Sindsdien is het gemiddelde van die verhouding 3,2, maar de uitschieters zijn enorm. In maart 2001 was dat bijvoorbeeld 1,46, zodat goud toen heel goedkoop was. Momenteel ligt die verhouding echter op 6,05. Dat is bijna dubbel zo hoog als het langetermijngemiddelde.
Door de toenemende populariteit van goud als belegging heeft het edelmetaal zijn rol als veilige haven in periodes van onzekerheid op financiële markten goeddeels verloren. Met goud-ETF’s is het mogelijk om razendsnel in- of uit te stappen en beleggers die bij beurspaniek hun minder liquide posities niet kunnen sluiten, kiezen er dus vaak voor om goud te verkopen. In 2008 daalde de goudprijs bijvoorbeeld met 30% na het faillissement van Lehman Brothers.
Het rendement van een belegging in goud wordt volledig bepaald door prijsbewegingen. Aandelen van goudmijnen worden soms genoemd als alternatief, aangezien hun resultaten voor een groot deel bepaald worden door de goudprijs en het dividend een extra inkomstenbron vormt. Andere factoren kunnen dit effect echter teniet doen: sinds eind 2004 is de koers van goudproducenten met ruim 25% gedaald, terwijl de goudprijs met meer dan 150% is gestegen.
Momenteel ligt de prijs van goud ongeveer 66 keer zo hoog als die van zilver. Sinds 1975 heeft die verhouding bijna altijd tussen de 30 en 85 gelegen. In 1980 was goud echter slechts 15 keer zo duur als zilver als gevolg van een zilverrally − een verhouding die in de buurt komt van de 10 tot 13,5 die 2500 jaar geleden in het oude Griekenland werd gehanteerd bij het uitwisselen van gouden en zilveren munten.
Verder lezen?
Michiel Pekelharing
Michiel Pekelharing (1976) schrijft sinds midden jaren ‘90 voor Beleggers Belangen, waar hij begon als junior (internet)redacteur. Inmiddels werkt hij als freelance financieel journalist. Naast zijn werk voor Beleggers Belangen is hij onder meer actief als hoofdredacteur van FondsNL. Michiel is gespecialiseerd in de aandelensectoren (bio)Chemie, Handel (zakelijk) en Industrie, en schrijft daarnaast veel over de ontwikkelingen op het vlak van beleggingsfondsen en ETF’s, gestructureerde producten en grondstoffen.