Vopak is klaar voor nieuwe fase

De onstuimige groei die Vopak over de periode 2006-2012 heeft laten zien is even tot stilstand gekomen. Een tussenfase, want de marktontwikkelingen wijzen er op dat de groei bij het concern er nog lang niet uit hoeft te zijn. Het tankopslagbedrijf richt zich daarbij sterk op het Oosten. Volgend jaar bestaat het Rotterdamse Vopak 400 jaar, verwijzend naar het jaar 1616 toen rechtsvoorganger de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) begon met de opslag en distributie van goederen. De naam Vopak stamt uit 1999 als samenvoeging tussen Pakhoed en Van Ommeren. De handelsgeest zit het concern in de genen. Vooral deze eeuw is de groei bijzonder indrukwekkend geweest. Ebitda, cash flow en dividenduitkering verdubbelden ruim in de periode 2006-2012 en dat terwijl de gemiddelde bezettingsgraad van de terminals daalde van 94 naar 91% en over 2014 zelfs naar 88% was teruggevallen bij een vergelijkbaar operationeel resultaat als dat over 2012. Een knap staaltje van efficiency en strategisch inzicht. De beurskoers heeft zich ook fraai ontwikkeld, van €7,80 in 2004 tot €40 op moment van schrijven. Dat is echter nog ver verwijderd van de alltime high van bijna €58 die eind november 2012 werd bereikt. Maar ook in april van dit jaar noteerde het aandeel ruim boven de €54. De flinke koersval in de afgelopen maanden heeft vooral te maken met sterk teruglopende resultaten in Azië, waar de terminals in China en Singapore steeds minder goed gevuld raken. Vopak ziet nog geen herstel in deze regio, wat voor veel onzekerheid zorgt. Dat laat onverlet dat Vopak de activiteiten verder naar het Oosten zal verschuiven, inspelend op meer groei van de economische activiteit aldaar dan in het Westen. De concurrentie is groot, maar Vopak is sterk gepositioneerd om van de verwachte marktgroei te kunnen profiteren. Strategie Het afgelopen decennium heeft Vopak een zeer gediversifieerd wereldwijd netwerk van opslagcapaciteit ontwikkeld alsmede een voortgaande professionalisering van de operationele en commerciële processen. Het concern benadrukt hierbij dat de focus op groei altijd gepaard is gegaan met grote aandacht voor veiligheid en dienstverlening. Sinds 2013 wordt de tankopslagmarkt gekenmerkt door een aanzienlijke toename in het aanbod van opslagcapaciteit in bepaalde markten, met name in Europa, maar ook in Azië. Ook gewijzigde wetgeving en geopolitieke ontwikkelingen hebben geleid tot meer marktdynamiek wat negatieve invloed heeft op de bezettingsgraden en de tarieven. In de zomer van 2014 onthulde Vopak nieuwe strategische prioriteiten om zich aan deze nieuwe werkelijkheid aan te passen en het groeipad weer te hervinden. Het bedrijf zit kort op de bal bij veranderingen in de geografische onbalans tussen vraag en aanbod van chemicaliën en energieproducten. Zo werden de portfoliocriteria voor bestaande terminals en nieuwe projecten aangescherpt. Dit resulteerde in een desinvesteringsprogramma van circa vijftien voornamelijk kleinere terminals in het Westen. We praten over circa 4% van het ebitda dat in de verkoop gaat. Terminals in Zweden en Finland zijn inmiddels van de hand gedaan. Het gaat in totaal om negen terminals met een totale opslagcapaciteit van 1,7 miljoen kubieke meter. De totale nettokasopbrengst van deze desinvesteringen bedraagt €297 mln. Afgelopen zomer ontving Vopak tevens een niet-bindend bod op zijn drie Britse terminals en het belang in Thames Oil Port. Het gaat over een opslagcapaciteit van 696.900 kubieke meter, ruim 2% van de totale wereldwijde opslagruimte van Vopak. Deze terminals behoorden niet tot het beoogde desinvesteringsprogramma. De gesprekken zijn nog altijd gaande en Vopak heeft bij het derde kwartaalverslag gezegd dat de uitkomst ongewis is en dat het hier verder niets over los laat. Ongetwijfeld zal het pijnpunt de prijs betreffen. Vo­pak wil deze bovengemiddeld draaiende terminals alleen van de hand doen tegen een goede prijs. Vrije kasstroom Naast de optimalisatie van het terminalnetwerk is de focus nog meer komen te liggen op het vergroten van de vrije kasstroom en de efficiëntie van de inzet van kapitaal. De opbrengsten die worden gehaald uit de desinvesteringen en de verbeteringen in de kasstroom zullen worden gebruikt voor selectieve groeimogelijkheden alsmede ter ondersteuning van consistente continuering van het dividendbeleid. Al met al schuift Vopak steeds verder op naar groeimarkten. Het concern heeft een sterk trackrecord voor expansie in opkomende landen. Vanaf volgend jaar dienen de doorgevoerde optimalisaties met een structurele verlaging van de kostenbasis met €30 mln gepaard te gaan. We praten dan over ruim 4% van de totale kostenbasis, ongeveer gelijk aan het resultaat dat verloren gaat bij de desinvesteringen. Deze vrije kasstroom ligt over de eerste drie kwartalen van dit jaar 2% onder het niveau van 2014. Marktomstandigheden vrij goed In het algemeen zijn de marktomstandigheden voor Vopak vrij goed te noemen. In de wereld wordt meer olie en afgeleide producten geproduceerd dan geconsumeerd, wat om opslagcapaciteit vraagt. In de oliehandel is sprake van een zogeheten ‘contango’ situatie, spotprijzen die lager liggen dan termijnprijzen, en ook dat stimuleert de vraag naar opslagruimte. Verder blijft er een trend in de markt om langetermijncontracten aan te gaan. De tanks van Vopak zijn goed gepositioneerd om van de onevenwichtigheden in de markt te profiteren. In Azië, goed voor 27,5% van de behaalde omzet dit jaar en 35,7% van het ebitda, heeft het concern het moeilijk. In het derde kwartaal daalde het resultaat exclusief een positief valuta-effect met liefst €27,3 mln tot €167,1 mln. Omzet en resultaat liggen over de eerste drie kwartalen nog wel fractioneel hoger dan een jaar terug, maar ook dat valt volledig aan het positieve valuta- effect toe te schrijven. Punt van zorg is de flink gedaalde bezettingsgraad (van 95% naar 89%) over de eerste drie kwartalen. Het derde kwartaal leverde evenwel een flinke verbetering van de bezettingsgraad op tot 89%, vergeleken met 85% in het tweede kwartaal. Het gaat hier echter vooral om kortetermijncontracten die weinig te bieden hebben voor de toekomst. Volumes staan in Azië onder druk terwijl er juist veel opslagcapaciteit in de markt is gekomen, met name in Singapore en China. In een toelichting op de derdekwartaalcijfers liet cfo Jack de Kreij weten dat hogere verwachte olie-opslag tot een vergelijkbaar ebitda in Azië in het vierde kwartaal versus het derde kwartaal zal leiden. Deze prognose geldt ook voor het gehele concern. Waar het derde kwartaal wat aan de magere kant was, toonde de markt zich aangenaam verrast met deze prognose. Het impliceert een ebitda over het vierde kwartaal van circa €194 mln en over heel 2015 van €796 mln, een nieuw record en hoger dan de gemiddelde analistenverwachting. Het vierde kwartaal zal naar verwachting ook geografisch gezien een vergelijkbaar beeld geven als het derde kwartaal. Vopak blijft wat scherp gefinancierd met een nettoschuld/ebitda-ratio van 2,76, maar dit is ruim onder de bankeis van 3,75 en derhalve niet zorgwekkend. Grote aflossingsverplichtingen zijn er ook niet de komende jaren.

De onstuimige groei die Vopak over de periode 2006-2012 heeft laten zien is even tot stilstand gekomen. Een tussenfase, want de marktontwikkelingen wijzen er op dat de groei bij het concern er nog lang niet uit hoeft te zijn. Het tankopslagbedrijf richt zich daarbij sterk op het Oosten.

Volgend jaar bestaat het Rotterdamse Vopak 400 jaar, verwijzend naar het jaar 1616 toen rechtsvoorganger de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) begon met de opslag en distributie van goederen. De naam Vopak stamt uit 1999 als samenvoeging tussen Pakhoed en Van Ommeren. De handelsgeest zit het concern in de genen. Vooral deze eeuw is de groei bijzonder indrukwekkend geweest. Ebitda, cash flow en dividenduitkering verdubbelden ruim in de periode 2006-2012 en dat terwijl de gemiddelde bezettingsgraad van de terminals daalde van 94 naar 91% en over 2014 zelfs naar 88% was teruggevallen bij een vergelijkbaar operationeel resultaat als dat over 2012. Een knap staaltje van efficiency en strategisch inzicht. De beurskoers heeft zich ook fraai ontwikkeld, van €7,80 in 2004 tot €40 op moment van schrijven. Dat is echter nog ver verwijderd van de alltime high van bijna €58 die eind november 2012 werd bereikt. Maar ook in april van dit jaar noteerde het aandeel ruim boven de €54.

De flinke koersval in de afgelopen maanden heeft vooral te maken met sterk teruglopende resultaten in Azië, waar de terminals in China en Singapore steeds minder goed gevuld raken. Vopak ziet nog geen herstel in deze regio, wat voor veel onzekerheid zorgt. Dat laat onverlet dat Vopak de activiteiten verder naar het Oosten zal verschuiven, inspelend op meer groei van de economische activiteit aldaar dan in het Westen. De concurrentie is groot, maar Vopak is sterk gepositioneerd om van de verwachte marktgroei te kunnen profiteren.

Strategie

Het afgelopen decennium heeft Vopak een zeer gediversifieerd wereldwijd netwerk van opslagcapaciteit ontwikkeld alsmede een voortgaande professionalisering van de operationele en commerciële processen. Het concern benadrukt hierbij dat de focus op groei altijd gepaard is gegaan met grote aandacht voor veiligheid en dienstverlening. Sinds 2013 wordt de tankopslagmarkt gekenmerkt door een aanzienlijke toename in het aanbod van opslagcapaciteit in bepaalde markten, met name in Europa, maar ook in Azië. Ook gewijzigde wetgeving en geopolitieke ontwikkelingen hebben geleid tot meer marktdynamiek wat negatieve invloed heeft op de bezettingsgraden en de tarieven.

In de zomer van 2014 onthulde Vopak nieuwe strategische prioriteiten om zich aan deze nieuwe werkelijkheid aan te passen en het groeipad weer te hervinden. Het bedrijf zit kort op de bal bij veranderingen in de geografische onbalans tussen vraag en aanbod van chemicaliën en energieproducten. Zo werden de portfoliocriteria voor bestaande terminals en nieuwe projecten aangescherpt. Dit resulteerde in een desinvesteringsprogramma van circa vijftien voornamelijk kleinere terminals in het Westen. We praten over circa 4% van het ebitda dat in de verkoop gaat. Terminals in Zweden en Finland zijn inmiddels van de hand gedaan. Het gaat in totaal om negen terminals met een totale opslagcapaciteit van 1,7 miljoen kubieke meter. De totale nettokasopbrengst van deze desinvesteringen bedraagt €297 mln. Afgelopen zomer ontving Vopak tevens een niet-bindend bod op zijn drie Britse terminals en het belang in Thames Oil Port. Het gaat over een opslagcapaciteit van 696.900 kubieke meter, ruim 2% van de totale wereldwijde opslagruimte van Vopak. Deze terminals behoorden niet tot het beoogde desinvesteringsprogramma. De gesprekken zijn nog altijd gaande en Vopak heeft bij het derde kwartaalverslag gezegd dat de uitkomst ongewis is en dat het hier verder niets over los laat. Ongetwijfeld zal het pijnpunt de prijs betreffen. Vo­pak wil deze bovengemiddeld draaiende terminals alleen van de hand doen tegen een goede prijs.

Vrije kasstroom

Naast de optimalisatie van het terminalnetwerk is de focus nog meer komen te liggen op het vergroten van de vrije kasstroom en de efficiëntie van de inzet van kapitaal. De opbrengsten die worden gehaald uit de desinvesteringen en de verbeteringen in de kasstroom zullen worden gebruikt voor selectieve groeimogelijkheden alsmede ter ondersteuning van consistente continuering van het dividendbeleid. Al met al schuift Vopak steeds verder op naar groeimarkten. Het concern heeft een sterk trackrecord voor expansie in opkomende landen. Vanaf volgend jaar dienen de doorgevoerde optimalisaties met een structurele verlaging van de kostenbasis met €30 mln gepaard te gaan. We praten dan over ruim 4% van de totale kostenbasis, ongeveer gelijk aan het resultaat dat verloren gaat bij de desinvesteringen. Deze vrije kasstroom ligt over de eerste drie kwartalen van dit jaar 2% onder het niveau van 2014.

Marktomstandigheden vrij goed

In het algemeen zijn de marktomstandigheden voor Vopak vrij goed te noemen. In de wereld wordt meer olie en afgeleide producten geproduceerd dan geconsumeerd, wat om opslagcapaciteit vraagt. In de oliehandel is sprake van een zogeheten ‘contango’ situatie, spotprijzen die lager liggen dan termijnprijzen, en ook dat stimuleert de vraag naar opslagruimte. Verder blijft er een trend in de markt om langetermijncontracten aan te gaan. De tanks van Vopak zijn goed gepositioneerd om van de onevenwichtigheden in de markt te profiteren. In Azië, goed voor 27,5% van de behaalde omzet dit jaar en 35,7% van het ebitda, heeft het concern het moeilijk. In het derde kwartaal daalde het resultaat exclusief een positief valuta-effect met liefst €27,3 mln tot €167,1 mln. Omzet en resultaat liggen over de eerste drie kwartalen nog wel fractioneel hoger dan een jaar terug, maar ook dat valt volledig aan het positieve valuta-
effect toe te schrijven. Punt van zorg is de flink gedaalde bezettingsgraad (van 95% naar 89%) over de eerste drie kwartalen. Het derde kwartaal leverde evenwel een flinke verbetering van de bezettingsgraad op tot 89%, vergeleken met 85% in het tweede kwartaal. Het gaat hier echter vooral om kortetermijncontracten die weinig te bieden hebben voor de toekomst. Volumes staan in Azië onder druk terwijl er juist veel opslagcapaciteit in de markt is gekomen, met name in Singapore en China.

In een toelichting op de derdekwartaalcijfers liet cfo Jack de Kreij weten dat hogere verwachte olie-opslag tot een vergelijkbaar ebitda in Azië in het vierde kwartaal versus het derde kwartaal zal leiden. Deze prognose geldt ook voor het gehele concern. Waar het derde kwartaal wat aan de magere kant was, toonde de markt zich aangenaam verrast met deze prognose. Het impliceert een ebitda over het vierde kwartaal van circa €194 mln en over heel 2015 van €796 mln, een nieuw record en hoger dan de gemiddelde analistenverwachting. Het vierde kwartaal zal naar verwachting ook geografisch gezien een vergelijkbaar beeld geven als het derde kwartaal. Vopak blijft wat scherp gefinancierd met een nettoschuld/ebitda-ratio van 2,76, maar dit is ruim onder de bankeis van 3,75 en derhalve niet zorgwekkend. Grote aflossingsverplichtingen zijn er ook niet de komende jaren.