Mediagerucht overname PostNL door Royal Mail
PostNL lijkt zeker een overnamekandidaat, maar dat is onvoldoende voor een koopadvies. Daarvoor moet het bedrijf zelf ook goed draaien. Vanwege de zwakke prestaties en vooruitzichten, en het ontbreken van dividend, gaan wij niet verder dan een houdadvies.
De Britse krant Daily Mail schrijft dat Royal Mail €5 per aandeel PostNL wil bieden voor een overname van het Nederlandse postbedrijf. Dat zou een premie impliceren van bijna 53% op de slotkoers van PostNL vóór dit mediagerucht. Een prijs van €5 per aandeel waardeert PostNL op een ondernemingswaarde van €2,4 mrd, circa vijf keer de ebitda. Voor de Britten is dat goed te behappen. Royal Mail is qua beurswaarde bijna 2,5 keer zo groot en wordt verhandeld tegen een verhouding ondernemingswaarde/ebitda van 7. En waar PostNL nog altijd kampt met een negatief eigen vermogen en een forse nettoschuld van €702 mln, beschikt Royal Mail over een eigen vermogen van €5,4 mrd tegenover een nettoschuld van €500 mln.
Na het bericht schoot de beurskoers van PostNL aanvankelijk met ruim 15% omhoog. Het Nederlandse postbedrijf liet echter weten zich niet te herkennen in het bericht, waarop een deel van de koerswinst weer verloren ging. Het slechte beursklimaat hielp ook niet mee.
De mogelijke interesse van het op 13 oktober 2013 geprivatiseerde Royal Mail zal vooral uitgaan naar de pakketservice van PostNL. Hierin is veel geïnvesteerd, en met name het fijnmazige netwerk waar PostNL over beschikt zal de Britten aanspreken. Nederland loopt voorop qua internetverbruik en online retail, wat PostNL een voorsprong heeft gegeven: het bedrijf mag zich op dit terrein marktleider van de Benelux noemen. Uiteraard groeit ook de Britse pakketdienst, maar in de thuismarkt heerst grote prijsdruk, met name door de sterke aanwezigheid van de Amerikaanse online retailer Amazon. Volgens de Daily Mail zou overigens ook Deutsche Post DHL interesse in PostNL hebben.
Resultaten blijven zwak
De beurswaarde van PostNL wordt fors gedrukt door het feit dat de onderneming al jaren geen dividend uitkeert en het zicht op hervatting van de winstuitkering troebel is. Vooral door afboekingen vanwege pensioenverplichtingen torst het concern een negatief eigen vermogen van €440 mln met zich mee. De nakende verkoopopbrengst op het belang in TNT Express zal dit met circa €100 mln verminderen, waarna resultaatherstel de rest van het werk zal moeten doen. Bij dit laatste wordt PostNL flink gehinderd door de alsmaar krimpende postmarkt – die liep met 11,2% terug in het derde kwartaal van 2015 – en strenge regelgeving van toezichthouder ACM. Ondanks hogere postzegelprijzen daalde het onderliggende cash bedrijfsresultaat van de binnenlandse postbezorging in de laatste verslagperiode met eenderde, tot €14 mln. De pakketdienst mag dan flink groeien – +8,6% in het derde kwartaal van 2015 – PostNL voelt hier margedruk door hoge kosten van onderaannemers. Door noodzakelijke reorganisatiekosten en verhoogde concurrentie zal het onderliggende cash bedrijfsresultaat voor PostNL als geheel dit jaar uitkomen op €220 mln tot €260 mln, flink lager dan de €280-320 mln die over 2015 zal zijn behaald. De aanhoudend lage marktrente, verder aangewakkerd door de slechte aandelenbeurs, zal ook de pensioenverplichtingen hoog houden. Door kostenbesparingen, groei in pakketten en een geleidelijke afname van de krimpende postvolumes moet het resultaat tegen 2020 weer richting de €265 mln tot €335 mln gaan. Het concern wordt hierbij ook geholpen door lagere rentelasten die voortvloeien uit schuldafbouw door de verkoopopbrengst van het belang in TNT Express en, eerder al, van de Britse activiteiten.
Schaalvergroting vereist
Overnamegeruchten kunnen aandeelhouders gemakkelijk op het verkeerde been zetten. Toch zou een overname van PostNL heel goed te begrijpen zijn. Schaalvergroting is van groot belang en de versnipperende Europese postmarkt ontkomt op termijn niet aan verdere consolidatie. Veel postbedrijven zijn de laatste tijd wat teruggekomen op hun buitenlandse ambities, maar de internationalisatie achter online retail – we kopen steeds meer en vaker bij buitenlandse internetwinkels – lijkt deze trend te keren. Waar internet via e-mail, maar ook via berichtendiensten als Whatsapp en Facebook, stevige happen neemt uit het postverkeer, zorgt datzelfde internet voor grote kansen bij de pakketdienst. Alles draait hier om een gedegen netwerk, want elke straat van een land moet bereikt kunnen worden en consumenten willen het bestelde product het liefst de volgende werkdag in huis hebben.
Het Duitse DHL is inmiddels volop aan het investeren in de Benelux om marktaandeel van PostNL af te snoepen. Het gaat dan om uitbreiding van het aantal bestelbusjes, extra ophaalpunten, sorteerinstallaties en IT-systemen. DHL heeft al de nodige slagkracht met dochterbedrijven Selectvracht en Van Gend. Hoge volumes zijn nodig om alle investeringen terug te verdienen. Het is derhalve niet ondenkbaar dat Deutsche Post DHL tot het inzicht komt dat een bod op geheel PostNL wel eens de beste optie zou kunnen zijn. Geografisch gezien lijkt een bod van Deutsche Post DHL zelfs logischer dan een van Royal Mail. De Duitsers hebben een beurswaarde van liefst €31 mrd en kunnen PostNL gemakkelijk opslokken.
Kansen en hindernissen
De dividenddiscount in de beurskoers en het ontbreken van een winstuitkering zijn niet fijn voor de aandeelhouders van PostNL, maar wel voor potentiële kopers omdat ze hierdoor de kans krijgen om PostNL relatief goedkoop over te nemen. Niet voor niets heeft mediamagnaat John de Mol medio november vorig jaar een belang van 5% in de onderneming genomen. Ook de Mol lijkt vooral zijn oog te hebben laten vallen op het fijnmazige distributienetwerk van PostNL, waarmee het kan profiteren van de aanhoudende groei van online retail. Op de drukste dag van vorig jaar, vlak voor de kerst, vervoerde PostNL 30% meer pakketten dan het jaar ervoor.
Onlangs heeft zich nog een andere grootaandeelhouder aan het front gemeld: het Amerikaanse Carlson Capital nam een belang van 3,11%. Andere grootaandeelhouders zijn het eveneens Amerikaanse Causeway Capital Management met een 10%-belang, HSBC Holding met 3% en Norges Bank met eveneens 3%. Norges Bank heeft tevens een belang in Royal Mail.
Voor Post NL zou een overname extra schaalmogelijkheden bieden, en kansen het succesvolle pakketmodel in het buitenland uit te rollen. Bovendien zou het bedrijf dan in één klap uit de financiële zorgen zijn. Zolang het geen dividend mag uitkeren, kan ceo Herna Hagen een overname tegen een relatief lage multiple wellicht verkopen aan de eigen aandeelhouders. Gaat het bedrijf alleen verder, dan wordt het een lange en onzekere weg. De nog resterende internationale activiteiten in Italië en Duitsland renderen nog nauwelijks, en behoeven een heroriëntatie.
In tegenstelling tot PostNL, werkt DHL voornamelijk met vaste arbeidscontracten. Dat zorgt voor lagere marges, maar het model met zzp’ers waar PostNL veel mee werkt lijkt ook niet eindeloos houdbaar. Onlangs besloot de rechter dat PostNL enkele ‘zelfstandigen’ in vaste dienst moest nemen. Het is sterk de vraag wat er met het arbeidsmodel van PostNL gebeurt als het in handen komt van Deutsche Post DHL. Er is een goede kans dat de vakbonden gaan tegenstribbelen. Daarnaast heeft PostNL nog de Stichting Continuïteit, die extra aandelen kan uitgeven indien er zich een ongewenste overnamepoging voordoet. Ditzelfde mechanisme heeft KPN behoed voor een overname door America Móvil.