Snurer blikt vooruit: maar eerst een korte terugblik

Een gedegen vooruitblik kan niet zonder een terugblik. Eind vorig jaar sloeg beleggers de schrik om het hart. Normaalgesproken is december een goede maand, maar de traditionele eindejaarsrally bleef uit.

Kort samengevat, de zorgen om de Amerikaanse renteverhoging en de groeivertraging van de wereldeconomie kregen de bovenhand. Niettemin kwam er de afgelopen weken vanuit de Verenigde Staten geregeld goed nieuws over ‘s werelds grootste economie.

Zonder Wall Street zouden beleggers hier wellicht midden in een diepe bearmarkt zitten. De S&P500 heeft de verliezen van begin dit jaar volledig weggepoetst. De Europese effectenmarkten daarentegen nemen een meer afwachtende houding aan. Ze hebben nog een procent of tien te gaan. Positieve uitzonderingen hierop zijn de Nederlandse en Britse aandelenmarkten. Laat dat nou net toevallig de landen zijn waar de bevolking zich in een (raadgevend) referendum mag uitspreken over de Europese Unie. Nederland stemde afgelopen woensdag tegen het associatieverdrag met Oekraïne, de Britten trekken op 23 juni naar de stembus om te laten weten of ze voor of tegen een Brexit zijn, de eventuele uittreding van het Verenigde Koninkrijk uit de Europese Unie. De voeling met het Gemenebest der Naties, zeg maar de oude kolonies, is voor veel Britten groter dan de verdere integratie met de Europese Unie.

Lees ook: Impact van een (dreigende) Brexit

In de regel is april een goede maand voor beleggers. Zowel op Wall Street als op de Europese aandelenmarkten is de grasmaand zeer verdienstelijk, maar een blik op de grafiek leert dat de S&P 500 momenteel worstelt met zijn weerstand, de rode stippellijn.

Veel hangt af van de bedrijfscijfers die in de komende dagen worden gepubliceerd. Aluminiumproducent Alcoa geeft maandag met de kwartaalrapportage over de eerste drie maanden van 2016 de aftrap en heet maatgevend te zijn voor de rest van het cijferseizoen in de Verenigde Staten. Als de kwartaalcijfers van Alcoa & Co beter zijn dan verwacht, dan is het niet uitgesloten dat Wall Street en in diens kielzog de Europese aandelenmarkten hun opmars hervatten. Wat hierbij ook een rol speelt zijn de outlooks. De meeste economen twijfelen aan het winstherstel in de tweede helft van het jaar. Zij gaan ervan uit dat Amerikaanse bedrijven in 2016 bij verre niet hun winstcijfers van vorig jaar zullen kunnen evenaren. Dat maakt dat de verwachtingen laag gespannen zijn met als gevolg dat de kans op positieve verrassingen eerder groot is dan klein.

Lees ook: Zware tijden voor grondstofbedrijven

Maar ja, op de beurs kan alles anders lopen dan verwacht. Wat zou moeten stijgen, blijkt te dalen en omgekeerd. En er zijn altijd van die sluimerende ontwikkelingen die roet in het eten kunnen gooien, zoals de bekende grijze zwanen: een bruuske stijging van de olieprijs, een harde landing van de Chinese economie of de Griekse schuldencrisis. Het zijn allemaal factoren die de volatiliteit in de hand spelen en felle koerscorrecties kunnen veroorzaken.

In periodes van stijgende koersen is de volatiliteit over het algemeen laag. Een stand tussen de 10 en 20 van de VIX duidt op een rustig stijgende markt. Tussen 20 en 30 is er sprake van nervositeit en een licht dalende markt. Naarmate de VIX verder boven de 30 stijgt, spreekt men van angst en boven de 50 zelfs wanhoop. De VIX meet via opties op de S&P500 de verwachte beweeglijkheid van de 500 grootste bedrijven van de Amerikaanse economie. Op dit moment heeft de VIX een waarde van 16,2. Dat betekent geenszins dat alle risico’s zijn uitgebannen. Black Swans (zwarte zwanen), echte onverwachte gebeurtenissen met zwaarwegende economische gevolgen, zijn niet of nauwelijks te voorspellen, maar tot nader order laat de VIX uitschijnen dat in de komende weken de koersuitslagen beperkt zullen blijven en Wall Street rustig omhoog kabbelt.

Ook gratis toegankelijk: Balanceren tussen goed en fout