Beurs en economie: het eeuwige leven

De gemiddelde levensverwachting neemt de laatste tijd snel toe. In de financiële wereld is zoveel aandacht voor alle (pensioen)problemen die het gevolg zijn, dat je bijna zou vergeten dat dit welbeschouwd een heel gunstige ontwikkeling is. Superbelegger Warren Buffett schreef bijna dertig jaar geleden in het jaarverslag van zijn beleggingsvehikel Berkshire Hathaway dat hij aandelen van goede bedrijven met een sterk management het liefst voor altijd in portefeuille zou houden: ‘Our favorite holding period is forever.’ Tegenwoordig belegt de 86-jarige Buffett nog steeds alsof hij het eeuwige leven heeft. Als hij vandaag geboren zou zijn, zou hij dat misschien ook echt hebben. De levensverwachting loopt al enkele decennia snel op. Van de mensen die een eeuw geleden geboren werden, heeft minder dan 1% de leeftijd van 100 jaar gehaald. Het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) voorspelt dat meisjes die nu worden geboren gemiddeld 96 jaar oud worden. Voor jongetjes is dat 92 jaar. Het instituut verwacht dat meer dan de helft van de baby’s die nu worden geboren de leeftijd van 100 jaar gaat passeren. In de beleggingswereld is vooral veel aandacht voor de negatieve aspecten van de opschuivende levensverwachting. Als mensen ouder worden, zal een pensioenverzekeraar bijvoorbeeld langer door moeten gaan met uitbetalingen. Herialt Mens, consultant Investment Solutions bij Aegon, vertelde begin september in een interview op BNR dat een verhoging van de pensioenleeftijd naar 70 jaar de enige manier is om te voorkomen dat de uitkeringen flink dalen en de pensioenpremies juist behoorlijk omhoog gaan. Consumptie onder druk De dekkingsgraden van pensioenfondsen zijn de afgelopen jaren gestaag gedaald, wat voor een groot deel het gevolg is van de zeer lage rente. Die lage rente is waarschijnlijk ook voor een groot deel terug te voeren op verschuivingen in de demografie. Door de invoering van de pil in de jaren '70 is het bevolkingscohort dat geboren is tussen 1960 en 1970 een stuk groter dan alle groepen die daarvoor of daarna komen. Deze groep is nu 45 tot 55 jaar oud en zit middenin de levensfase waarin volop wordt gespaard voor het pensioen. Omdat een groot deel consumptie probeert uit te stellen, staat de huidige consumptie onder druk en dat verklaart waarom de economische groei momenteel zo laag ligt. De hoge besparingen leiden bovendien tot een 'savings glut' die de prijzen van allerlei activa opdrijft. De ECB kan weinig anders dan hier zo goed mogelijk op reageren en proberen de economische groei wat aan te wakkeren via het zo ver mogelijk terugschroeven van de rente. Als deze theorie klopt, komt iedereen die hoopt dat de rente binnen afzienbare tijd weer gaat oplopen bedrogen uit. De ervaringen in Japan – waar dit probleem al meer dan vijftien jaar speelt – leren dat een land daadwerkelijk lange tijd kan worstelen met lage of zelfs negatieve groei en een zeer lage rente. Voor pensioenfondsen betekent dit dat ze voorlopig vastzitten aan de lage rekenrente die de waarde van de toekomstige verplichtingen opstuwt. Bovendien ligt het rendement van de staatsobligaties en andere veilige beleggingen waar deze partijen het grootste gedeelte van het vermogen investeren voorlopig erg laag. Paniekvoetbal De toenemende beleggingshorizon maakt het in theorie aantrekkelijk om meer in aandelen te beleggen, maar daar steekt toezichthouder DNB een stokje voor. Directeur toezicht pensioenen Olaf Sleijpen noemde die wens vorig jaar paniekvoetbal en een voorbeeld van kortetermijndenken. Voorlopig zal het pensioenprobleem in de nieuwsstroom volop in de aandacht blijven staan. Het kan dus maar beter vanuit het juiste perspectief worden bekeken. ‘We worden gemiddeld steeds ouder en we hebben gezamenlijk een enorme pot geld bij elkaar gespaard voor de toekomst’, vatte ING-hoofdeconoom Marieke Blom dit onlangs samen: ‘De discussie over de wijze hoe we dat geld gaan verdelen is een luxeprobleem.’ Buffett maakte overigens de opmerking over zijn lange beleggingshorizon met het oog op zijn beleggingen in Coca-Cola en in hypotheekverstrekker Freddie Mac. De beurswaarde van de frisdrankfabrikant waarin hij een belang had van 7% is sindsdien gegroeid van $18,5 mrd naar $186,4 mrd. Daarmee heeft Buffett een rendement gemaakt van grofweg 1000%. Volgens de huidige statistieken heeft Buffett zelf een resterende levensverwachting van vijf jaar. Maar als er één les mag worden getrokken uit zijn succesvolle loopbaan, is het wel dat we hem niet moeten onderschatten.

Bekijk hier het Dossier Warren Buffett

Lees ook: Beurs en Economie: groeiende tweedeling

De gemiddelde levensverwachting neemt de laatste tijd snel toe. In de financiële wereld is zoveel aandacht voor alle (pensioen)problemen die het gevolg zijn, dat je bijna zou vergeten dat dit welbeschouwd een heel gunstige ontwikkeling is.

Superbelegger Warren Buffett schreef bijna dertig jaar geleden in het jaarverslag van zijn beleggingsvehikel Berkshire Hathaway dat hij aandelen van goede bedrijven met een sterk management het liefst voor altijd in portefeuille zou houden: ‘Our favorite holding period is forever.’ Tegenwoordig belegt de 86-jarige Buffett nog steeds alsof hij het eeuwige leven heeft. Als hij vandaag geboren zou zijn, zou hij dat misschien ook echt hebben.

De levensverwachting loopt al enkele decennia snel op. Van de mensen die een eeuw geleden geboren werden, heeft minder dan 1% de leeftijd van 100 jaar gehaald. Het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) voorspelt dat meisjes die nu worden geboren gemiddeld 96 jaar oud worden. Voor jongetjes is dat 92 jaar. Het instituut verwacht dat meer dan de helft van de baby’s die nu worden geboren de leeftijd van 100 jaar gaat passeren.

In de beleggingswereld is vooral veel aandacht voor de negatieve aspecten van de opschuivende levensverwachting. Als mensen ouder worden, zal een pensioenverzekeraar bijvoorbeeld langer door moeten gaan met uitbetalingen. Herialt Mens, consultant Investment Solutions bij Aegon, vertelde begin september in een interview op BNR dat een verhoging van de pensioenleeftijd naar 70 jaar de enige manier is om te voorkomen dat de uitkeringen flink dalen en de pensioenpremies juist behoorlijk omhoog gaan.

Consumptie onder druk
De dekkingsgraden van pensioenfondsen zijn de afgelopen jaren gestaag gedaald, wat voor een groot deel het gevolg is van de zeer lage rente. Die lage rente is waarschijnlijk ook voor een groot deel terug te voeren op verschuivingen in de demografie. Door de invoering van de pil in de jaren ’70 is het bevolkingscohort dat geboren is tussen 1960 en 1970 een stuk groter dan alle groepen die daarvoor of daarna komen. Deze groep is nu 45 tot 55 jaar oud en zit middenin de levensfase waarin volop wordt gespaard voor het pensioen.

Omdat een groot deel consumptie probeert uit te stellen, staat de huidige consumptie onder druk en dat verklaart waarom de economische groei momenteel zo laag ligt. De hoge besparingen leiden bovendien tot een ‘savings glut’ die de prijzen van allerlei activa opdrijft. De ECB kan weinig anders dan hier zo goed mogelijk op reageren en proberen de economische groei wat aan te wakkeren via het zo ver mogelijk terugschroeven van de rente. Als deze theorie klopt, komt iedereen die hoopt dat de rente binnen afzienbare tijd weer gaat oplopen bedrogen uit.

De ervaringen in Japan – waar dit probleem al meer dan vijftien jaar speelt – leren dat een land daadwerkelijk lange tijd kan worstelen met lage of zelfs negatieve groei en een zeer lage rente. Voor pensioenfondsen betekent dit dat ze voorlopig vastzitten aan de lage rekenrente die de waarde van de toekomstige verplichtingen opstuwt. Bovendien ligt het rendement van de staatsobligaties en andere veilige beleggingen waar deze partijen het grootste gedeelte van het vermogen investeren voorlopig erg laag.

Paniekvoetbal
De toenemende beleggingshorizon maakt het in theorie aantrekkelijk om meer in aandelen te beleggen, maar daar steekt toezichthouder DNB een stokje voor. Directeur toezicht pensioenen Olaf Sleijpen noemde die wens vorig jaar paniekvoetbal en een voorbeeld van kortetermijndenken. Voorlopig zal het pensioenprobleem in de nieuwsstroom volop in de aandacht blijven staan. Het kan dus maar beter vanuit het juiste perspectief worden bekeken. ‘We worden gemiddeld steeds ouder en we hebben gezamenlijk een enorme pot geld bij elkaar gespaard voor de toekomst’, vatte ING-hoofdeconoom Marieke Blom dit onlangs samen: ‘De discussie over de wijze hoe we dat geld gaan verdelen is een luxeprobleem.’

Buffett maakte overigens de opmerking over zijn lange beleggingshorizon met het oog op zijn beleggingen in Coca-Cola en in hypotheekverstrekker Freddie Mac. De beurswaarde van de frisdrankfabrikant waarin hij een belang had van 7% is sindsdien gegroeid van $18,5 mrd naar $186,4 mrd. Daarmee heeft Buffett een rendement gemaakt van grofweg 1000%. Volgens de huidige statistieken heeft Buffett zelf een resterende levensverwachting van vijf jaar. Maar als er één les mag worden getrokken uit zijn succesvolle loopbaan, is het wel dat we hem niet moeten onderschatten.

Bekijk hier het Dossier Warren Buffett

Lees ook: Beurs en Economie: groeiende tweedeling