Struisvogelpolitiek?

Het aftreden van Matteo Renzi na zijn nederlaag in het referendum over hervormingen in Italië heeft een nieuwe dimensie toegevoegd aan de politieke onzekerheid. Die is volgens sommige onderzoekers door onder meer het Brexit-referendum en de onverwachte verkiezingszege van Donald Trump opgelopen tot het hoogste niveau in heel lange tijd. Het credit-strategy team van de Franse zakenbank Société Générale heeft het koersverloop van de Economic Policy Uncertainty (EPU) Index afgezet tegen de risico-opslag van verschillende segmenten van de obligatiemarkt. Uit die grafiek komt mooi naar voren dat de spanning op financiële markten gewoonlijk een hoogtepunt bereikt op het moment dat de politieke onzekerheid heel ver is opgelopen. Dat gebeurde bijvoorbeeld bij de kredietcrisis in 2008 en op het moment dat de Europese schuldencrisis in 2011 dreigde te escaleren. In 2016 is de EPU-index omhoog geschoten tot recordniveau, terwijl de spanning in de financiële wereld juist is afgenomen.

Deze discrepantie heeft de aandacht getrokken van Albert Edwards. De als pessimistisch te boek staande econoom van Société Générale ziet in de grafiek een nieuwe aanwijzing voor naderend onheil. ‘Ik voel me soms magere Hein, die als onderdeel van een morbide queeste het onderzoekslandschap afstruint om met een machtige maai van mijn zeis slecht nieuws te oogsten’, schreef hij donderdag 8 december in een bericht aan klanten van de bank: ‘Stel je eens mijn voor hoe blij ik was op het moment dat ons credit-team de engste grafiek maakte die ik in heel lange tijd gezien heb.’ Edwards constateert dat de spreads op obligatiemarkten op basis van de politieke onzekerheid eigenlijk dubbel zo hoog zouden moeten zijn. In zijn ogen is het risico dat de Europese Unie uit elkaar valt behoorlijk toegenomen door de uitkomst van het Brexit-referendum in juni en het Italiaanse referendum over politieke hervorming op 4 december. Dit gevaar wordt verder gevoed door de verkiezingen die in 2017 gehouden worden in onder meer Frankrijk en Duitsland.

Handelsoorlog
Het beleid van Trump kan een flinke stimulans vormen voor de Amerikaanse economie, maar het gevaar bestaat dat hij een internationale handelsoorlog ontketent. Beleggers kiezen er volgens Edwards voor om de toenemende risico’s steeds meer te negeren in plaats van om ze goed in te prijzen: ‘Het kostte financiële markten nog een paar dagen om het nieuws over het Brexit-referendum te verwerken. De verkiezingszege van Trump was binnen een dag verteerd en de uitkomst van het Italiaanse referendum zelfs binnen enkele uren. In de huidige stemming zouden beleggers zich zelfs niets aantrekken van een buitenaardse invasie.’

Hoewel de politieke onzekerheid ontegenzeggelijk een heel hoog niveau heeft bereikt, heeft de spanning een heel ander karakter dan in 2008 en 2011. Indertijd vormden respectievelijk de kredietcrisis en de Europese schuldencrisis enorme financiële uitdagingen waarvoor een politieke oplossing gevonden moest worden. Momenteel is er geen acute crisis waarbij het verschil tussen escalatie of een geleidelijk herstel in handen ligt van politici. Beleggers hebben dan ook meer aandacht voor gunstige berichten over de economie dan voor de toenemend onzekere situatie aan het politieke front. Edwards wijst eveneens naar de hoge schuldenlast als een potentieel risico voor een correctie op de markt voor bedrijfsobligaties. Dat wordt echter pas een probleem zodra sommige bedrijven niet langer aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Voorlopig beperken die problemen zich voornamelijk tot de Amerikaanse schaliesector, en zelfs daar krijgen ondernemingen meer lucht dankzij de opverende olieprijs. De onzekere politieke situatie en de hoge schuldenlast vergroten de kans op een nieuwe crisis in het nieuwe jaar en ze zullen ervoor zorgen dat de klap dan des te harder aankomt.
Maar er zijn ook scenario’s te verzinnen waarbij bedrijven bijvoorbeeld de schuldenlast langzaam afbouwen terwijl de politieke spanning geleidelijk wegebt. In plaats van alvast weg te duiken voor een mogelijke crisis, doen beleggers er dan ook beter aan om voor de zekerheid wat bescherming in te bouwen en alle opties open te houden voor het nieuwe jaar. Met het aantreden van Trump en verkiezingen overal in Europa belooft 2017 namelijk minstens zo interessant te worden als 2016.

Lees ook: Barron’s Toppicks voor 2017

Wie mag dit artikel niet missen? U kunt als abonnee dit artikel cadeau geven aan uw vrienden of familie. Klik bovenaan het artikel op de link en het artikel wordt per e-mail doorgestuurd.