Het grootste probleem van de toekomst
Er zal een strijd uitbreken met aan de ene kant mensen die hun hele leven hard hebben gewerkt voor de overheid, bijvoorbeeld leraren of politieagenten. Zij zullen zeggen dat ze geen hoog salaris hebben gehad en elke cent van hun beloofde pensioen nodig hebben. Aan de andere kant staat de groep die zelf vermogen heeft opgebouwd. De man die bijvoorbeeld net zijn fietsenwinkel heeft verkocht, heeft ook elke cent nodig om de laatste periode van zijn leven door te komen. Hij accepteert geen flink hogere belastingen omdat overheden beloftes hebben gedaan waarvan ze van tevoren al wisten dat ze niet houdbaar waren.
De overheidsschuld laten oplopen is geen optie. De 35 landen van de OESO hebben al een totale schuld van $44 bln, wat groter is (109%) dan de omvang van hun economieën. Als de $78 bln aan pensioentekorten daarbij komt, is de schuld 190% van het bbp . Volgens professoren van Harvard Carmen Reinhart en Kenneth Rogoff kan een economie al minder snel groeien door de schuldenlast als de overheidsschuld boven de 90% uitkomt.
Citi geeft een aantal minimale voorwaarden om de situatie niet nog verder uit de hand te laten lopen. Overheden moeten publiceren hoe hoog het bedrag aan gemaakte beloften is die zij niet kunnen financieren. De pensioenleeftijd moet sterk omhoog en er moet een nieuw pensioensysteem komen waarin elke generatie verliezen moet nemen. De grootste problemen zullen volgens Citi ontstaan in Duitsland, Frankrijk, Italië, Oostenrijk, Portugal en Spanje, die verplichtingen hebben die meer dan drie keer groter zijn dan de omvang van hun economieën. Frankrijk heeft bijvoorbeeld maar 0,6% van het bbp voor overheidspensioen gereserveerd. Nederland staat er met een pensioenvermogen van 184,6% ten opzichte van het bnp het beste voor van de OESO-landen.
Ik vrees dat overheden zullen kiezen voor de weg van de minste weerstand, waardoor het wachten is totdat het pensioenprobleem langzaam uit de hand loopt. De overheidstekorten lopen op tot het moment dat de markt de overheid niet langer wil financieren. Vervolgens stapt de centrale bank in om de overheden te redden. Dat is vragen om hyperinflatie.
Lees ook: Column: Kans op een Amerikaanse recessie neemt toe
Wilt u op de hoogte blijven van alle actuele adviezen voor dit aandeel? U kunt u als abonnee aanmelden voor de alerts. Vink onderaan dit artikel het fonds aan of ga voor het volledige overzicht naar de alertspagina op onze website