Waarom het onverstandig is om in te zetten op hogere volatiliteit

De CBOE Volatility Index – kortweg VIX; de bekendste volatiliteitsgraadmeter in de beurswereld – schommelt momenteel rond het laagste niveau in meer dan tien jaar. Tijdens de Europese schuldencrisis van 2011 stond deze index boven de 40 en tijdens de kredietcrisis in 2008 was dat bijna 80. Afgelopen maandag was de slotstand 10,4.

Ook in andere opzichten valt op hoe mak de koersschommelingen de laatste tijd zijn. Op 21 maart kwam er een einde aan een reeks van 109 handelsdagen waarin de S&P500 geen enkele keer met 1% of meer daalde, de langste serie in bijna 25 jaar. Achter de ogenschijnlijke stilte op de aandelenmarkten gaat echter behoorlijk wat beweging schuil. Het geleidelijke prijsverloop van de S&P500 wordt voor een deel veroorzaakt doordat prijsstijgingen binnen bepaalde sectoren en -dalingen in andere bedrijfstakken elkaar redelijk goed in evenwicht houden.

Contango-effect
De zeer lage volatiliteit lijkt op het eerste gezicht eerder een signaal van een gezonde markt dan een potentiële bron van zorg. Dat beeld verandert als je er vanaf het tegenovergestelde perspectief naar kijkt. Derivatenstrateeg Tanvir Sandhu schreef onlangs in een column dat het innemen van een shortpositie in de VIX-future die elke maand werd doorgerold sinds 2009 een rendement van circa 4000% zou hebben opgeleverd. Dat is voor een deel te danken aan de daling van de volatiliteit in deze periode. Een belangrijkere factor is dat beleggers op de optiemarkt gewoonlijk een scenario inprijzen met een volatiliteit die de komende weken hoger ligt dan in de voorgaande periode. In termijnmarkten heet dit effect ‘contango’. Een gevolg is dat beleggers die short gaan elke maand op de expiratiedatum hun positie doorrollen via het kopen van een relatief goedkope optie en het verkopen van een naar verhouding dure optie. Dit contango-effect maakt het bovendien zeer onaantrekkelijk om positie te kiezen voor een opleving van de volatiliteit, die vroeg of laat gaat komen. De politieke onzekerheid in Europa ebt weliswaar weg na de verkiezingen in Nederland in Frankrijk, maar er zijn allerlei zaken die beleggers onrustig kunnen maken, zoals een misser van president Trump tot een plotselinge devaluatie van de Chinese yuan.

De prijs van de VIX-future van volgende maand ligt echter ruim 12% hoger dan de huidige maand. Als de volatiliteit op het huidige niveau blijft, zou iemand die elke maand een nieuwe VIX-future koopt, ruim 70% van zijn investering verliezen. Omdat marktschokken zich niet laten voorspellen, is dit dan ook een strategie waar geen enkele belegger op moet inzetten. De beste bescherming tegen een verstoring van het kalme beursklimaat is een goede spreiding. Beleggers moeten zich daarbij vooral laten leiden door het onderscheid tussen riskante investeringen (aandelen, industriële grondstoffen, high yield-obligaties) en veilige beleggingen (liquiditeiten en staatsobligaties). De correlatie binnen beide segmenten neemt namelijk vaak behoorlijk toe in periodes waarin de spanning in de financiële wereld oploopt. Multi Asset-strateeg Mark Richards van JPMorgan vatte het voordeel van spreiding vorig jaar in een interview nog mooi samen: ‘Correlatie is als een goede vriend. Als je hem het meeste nodig hebt, zal hij er altijd voor je zijn.’

Lees ook: Europese opluchting is tijdelijk

Wilt u op de hoogte blijven van alle actuele adviezen voor dit aandeel? U kunt u als abonnee aanmelden voor de alerts. Vink onderaan dit artikel het fonds aan of ga voor het volledige overzicht naar de alertspagina op onze website