Groeiversnelling bij Wolters Kluwer en RELX

Internet en automatisering hebben een bijzonder groot effect op de werkzaamheden van uitgevers. RELX en Wolters Kluwer zijn al ruim twintig jaar bezig de gevolgen van de automatiseringsveranderingen – eerst de disk en nu de cloud – bij hun activiteiten te verwerken en te incorporeren. Dat lukt goed. We analyseren beide bedrijven.

Kernactiviteiten
Praktische assistentie van hogere beroepsgroepen en wetenschappelijke publicaties, dat zijn de kernactiviteiten van de twee belangrijkste Nederlandse uitgeversmaatschappijen RELX (Brits-Nederlands) en Wolters Kluwer. Dat ging vroeger vooral via papier en later met digitale informatie- en softwarediensten (onder meer met discs) waarvan de informatie computermatig kon worden verwerkt. Tegenwoordig speelt het internet een dominante rol, met informatie voor de mobiele applicaties en via de cloud, waarbij met externe servers wordt gewerkt zodat de informatie niet op de eigen computer hoeft te worden opgeslagen. Dit stelt beide maatschappijen in staat de klanten te helpen bij de selectie van de gevraagde informatie, waarbij geleidelijk steeds dieper in de werkprocessen van de klanten wordt toegetreden. Dat maakt de klant tevens afhankelijker van de diensten van RELX en Wolters Kluwer, wat gunstig is voor de stabiliteit van de omzet van beide. De twee uitgeverijen zijn in feite vooral softwarebedrijven geworden.

Beide bedrijven hebben tevens geprofiteerd van wat wel de ‘sharing economy’ wordt genoemd, in goed Nederlands ook wel de digitale platform­economie genaamd. Dit concept werkte al bij wetenschappelijke publicaties en wordt in academische kringen regelmatig bekritiseerd. Wetenschappers zijn voor hun naam en financiële ondersteuning afhankelijk van hun publicatiekwaliteiten. Uitgevers verzorgen die publicaties. De afhankelijkheid van de uitgevers doet wetenschappers besluiten hun onderzoeksartikelen gratis aan te bieden aan de uitgevers. Die publiceren ze (na referentie) in tijdschriften. Vervolgens plukken de concerns de vruchten van het onderzoek doordat de tijdschriften met de gratis verkregen onderzoeksresultaten tegen hoge abonnementstarieven moeten worden aangeschaft. De een noemt het uitbuiting, de ander vindt het slim.

Op dezelfde wijze werkt de digitale platformeconomie. Zo verkoopt RELX met haar divisie Risk & Business Analytics gegevens aan publieke en commerciële bedrijven waarin (kans-)berekeningen zijn opgenomen, zoals over fraude bij uitkeringen of risico’s van auto-ongelukken bij bepaalde typen verzekerden. De betreffende instellingen willen deze informatie graag hebben omdat het ze veel geld oplevert (of beter: minder kosten). Teneinde die berekeningen te kunnen maken dient Risk & Business Analytics eerst informatie van de klant te ontvangen (en van zoveel mogelijk sectorgenoten van de klant). Er wordt als het ware een platform geïnstalleerd waarop alle deelnemers aan Risk & Business Analytics om niet (of voor weinig geld) de benodigde informatie verstrekken, waarna Risk &Business Analytics de berekeningen uitvoert en vervolgens de uitkomsten ervan verkoopt aan dezelfde bedrijven die de informatie hebben aangeleverd. Deze bedrijven kopen omdat zij van de herberekende informatie kunnen profiteren. Risk & Business Analytics profiteert net als bij de wetenschappelijke publicaties van de informatieverzameling en -verwerking.

Dergelijke platforms kunnen ook op andere werkterreinen worden bedacht, zoals bij radiologie en het medische vervolgtraject. Als alle radiologen en andere specialisten data aanleveren, kan de computer van de uitgever na een eigen ervaringstraject waarin veel data zijn verwerkt, na één foto al de waarschijnlijk meest succesvolle herstelprocedure voor de patiënt vaststellen. De specialist is er dan voor de initiële handelingen, voor de controle van het advies van de computer, voor de patiëntcontacten en eventueel voor de operatie.

Het grote voordeel voor de exploitant van het grootste platform is dat de dataleveranciers en -afnemers er afhankelijk van worden; het platform biedt door zijn omvang immers de beste gegevens. Zo kocht Wolters Kluwer op het terrein van de gezondheidszorg in 2008 het Amerikaanse UpToDate dat online met een tool (software met een specifieke functie) aan dokters informatie geeft over de diagnose en behandeling van patiënten. Dat verkleint de mogelijkheid van het maken van fouten en biedt door de grotere efficiëntie voordelen voor het ziekenhuis, de arts en de patiënt.

Wolters Kluwer
Concentratie op activiteiten die de meeste winst en meeste winstgroei beloven, is de kern van de meeste bedrijfsstrategieën. Maar het kan soms jaren van bijsturen kosten voordat er enige tevredenheid over de activiteitenportefeuille bestaat. In 2016 steeg de autonome omzet met 3%, tegen 2% in 2015 (autonoom wil zeggen zonder bijzondere posten of wisselkoerseffecten).

Er was in 2016 ook margestijging. Wolters Kluwer is van oudsher met haar divisie Legal & Regulatory groot in veel Europese landen. Vanwege taal en nationale wetgeving beperkt dit de efficiency, waar RELX door haar concentratie op de VS hogere rendementen kan behalen. De divisie kenmerkt zich bovendien nog doordat relatief veel papieren uitgaven worden gemaakt. Juist die print staat in de uitgeverijbranche onder druk. Wolters Kluwer rapporteert bij de divisie en in Europa dan ook al tijden afnemende omzetten. De keerzijde hiervan is dat doordat omzet en resultaat van de divisie door de jaren heen aan belang afnemen, Wolters Kluwer wel uit dien hoofde bijna automatisch een onderliggende stijging van haar totale operationele marge laat zien. De omzetdaling bij Legal & Regulatory van 6% (en de margestijging bij de divisie tot 12%) tilden de algehele autonome operationele marge van de uitgever voor het eerst verrassend boven 22% (van 21,4 naar 22,1%), met het vooruitzicht van verdere stijging. De operationele marges over 2016 van de andere divisies zijn 24,5% voor Health, 26,9% voor Tax & Accounting en 28,4 voor Risk & Compliance.

Wolters Kluwer sprak bij de eerstekwartaalresultaten opnieuw de verwachting uit voor 2017 voor alle activiteiten een marge 22,5 tot 23% te bereiken. Dit, gekoppeld aan een regelmatige dividendstijging en de inkoop van aandelen, verhoogt het beleggingsrendement. Bij een k/w van 17,2 veranderen we daarom ons houdadvies naar ‘kopen’.

RELX
Risk & Business Analytics, de divisie waar Beleggers Belangen tot 1 december jongstleden deel van uitmaakte, was met een autonome omzetgroei en operationele resultaatsgroei van 9% in 2016 uitblinker onder de divisies van RELX. Zij het dat Legal, bij een omzetgroei van 2% het resultaat met behulp van onder meer efficiencywinsten met 12% wist te verhogen, bij een operationele marge van 19,2%. Legal heeft zoals Legal & Regulatory bij Wolters Kluwer in de marge het meeste last van het nog relatief grote gewicht van papieren uitgaven.

Ook RELX zit dus nog in het proces van afscheid nemen van papieren uitgaven of deze zo om te vormen dat het internetgehalte ervan dominant wordt en voor groei kan worden benut, zodat omvorming loont. Daarbij concentreert RELX zich, net als Wolters Kluwer op zakelijke klanten (B2B).
Ook bij de divisie Exhibitions (marge van 25,7%) ontwikkelt RELX nu enige jaren instrumenten om met het gebruik van digitale data de kwaliteit van het aanbod van beurzen voor exposanten en bezoekers te verbeteren. De laatste divisie, Scientific, Technical & Medical (marge van 36,8%), presteerde met een omzet- en margestijging van 3% in 2016 het minste van de divisies.

De totale operationele marge van RELX is met 30,7% aanzienlijk hoger dan die van Wolters Kluwer. Dat heeft met het karakter van de activiteiten te maken en zoals eerder is genoemd met de schaal van de activiteiten. De stijging van die marge (van 30,5% naar 30,7%) was in 2016 geringer dan bij Wolters Kluwer (van 21,4% naar 22,1%). Daar staat tegenover dat RELX weer uitblonk met een totale autonome omzettoename van 4%, het hoogste groeipercentage in vijf jaar tijd. Dat was 3% bij Wolters Kluwer. De krachtige groei bij Risk &Business Analytics met de bovengemiddelde marge van 36,0% geven het operationeel resultaat en de nettowinst al jaren een stevige impuls.
RELX doet, net als overigens Wolters Kluwer, af en toe overnames. Die zijn echter klein en dienen als aanvulling op de activiteiten, wat betreft werkterrein of specialistische kennis. Er worden dus geen grote avonturen ondernomen.

RELX verhoogt haar dividend regelmatig en koopt ook aandelen in. Dat laatste gebeurt soms om winstperaandeelverlaging door verkochte activiteiten tegen te gaan en soms ook om de winstperaandeelstijging te stimuleren, zodat de aandeelhouderswaarde van het bedrijf groeit. Zowel Wolters Kluwer als RELX genereert voldoende vrije kasmiddelen om bij de aandeleninkoop de schuldpositie laag te houden. Bij een k/w van 19,0 gaan we ook bij RELX naar ‘kopen’. <

Zie ook ‘Gestage groei bij Wolters Kluwer‘ en ‘RELX presteert goed in 2016‘

Lees ook: Olieservicebedrijven nog lang niet uit het dal

Wilt u op de hoogte blijven van alle actuele adviezen voor dit aandeel? U kunt u als abonnee aanmelden voor de alerts. Vink onderaan dit artikel het fonds aan of ga voor het volledige overzicht naar de alertspagina op onze website