Een baan voor iedereen

Het bestrijden van werkloosheid is een belangrijk speerpunt in de campagne van de Duitse bondskanselier Angela Merkel in de aanloop naar de Bondsdagverkiezingen in september. Het is haar doel om ervoor te zorgen dat elke Duitser in 2025 een baan heeft. In de Verenigde Staten zette Donald Trump bijna een jaar geleden zelfs in op het creëren van maar liefst 25 miljoen nieuwe banen via het aanwakkeren van de Amerikaanse economische groei.

Op basis van deze ambities zou je denken dat werkloosheid een groot probleem is in de ontwikkelde wereld. In Duitsland wijzen de meest recente cijfers op een werkloosheid van 5,7%, terwijl dat in de Verenigde Staten zelfs slechts 4,3% was. De belangrijkste reden voor de focus op banencreatie is dan ook niet economisch maar politiek. Een duidelijke belofte om meer werk te creëren doet het altijd goed bij een deel van het electoraat. Het is geen toeval dat zowel Merkel als Trump de uitspraak enkele maanden voor een belangrijke verkiezing deed. In tegenstelling tot enkele Zuid-Europese landen is er geen noodzaak om juist nu de nadruk te leggen op het creëren van meer banen.
Voor economen en beleggers is de vraag wat er gebeurt als het lukt om de al lage werkloosheid nog verder terug te dringen veel interessanter. Fed-voorzitter Janet Yellen is er namelijk van overtuigd dat een verdere afname van de werkloosheid leidt tot aantrekkende consumentenbestedingen en oplopende inflatie.

Stagflatie
De link tussen lage werkloosheid en hoge inflatie werd in de jaren ‘20 al opgemerkt door de Amerikaanse econoom Irving Fisher. In 1958 schreef econoom William Phillips in een uitgebreid artikel over deze relatie, die sindsdien wordt aangeduid als de Phillips-curve. Ondanks de logica achter de theorie en het rotsvaste geloof van Yellen gaat de relatie tussen inflatie en werkloosheid in de praktijk vaak niet op. Begin jaren ‘70 kampten de Verenigde Staten bijvoorbeeld met een hoge werkloosheid van bijna 9% , terwijl de werkloosheid eveneens omhoog schoot. Dit fenomeen wordt stagflatie genoemd. De huidige situatie is precies het omgekeerde van de jaren ‘70. De Amerikaanse werkloosheid is in een bijna rechte lijn gedaald van 10% in 2009 tot iets meer dan 4%, terwijl de inflatie net iets onder de 2% uitkomt. De groeiverwachtingen van de Atlanta Fed voeden bovendien niet de verwachting dat een groei-impuls voor de deur staat. De prognose voor de economische groei in het tweede kwartaal is geleidelijk bijgesteld van 4,3% begin mei via 3,4% begin juni naar 2,9% vlak voordat op 6 juli de voorlopige cijfers naar buiten kwamen.

Geen garantie
Japan blijft echter het beste voorbeeld dat een lage werkloosheid geen garantie is voor aantrekkende economische groei en oplopende inflatie. De werkloosheid in dat land schommelt al een jaar rond 3%, maar zowel de groei als de inflatie liggen nog onder 0,5%. Dat betekent echter niet dat beleggers weinig aandacht hoeven te besteden aan cijfers over de arbeidsmarkt. Door het grote vertrouwen van Yellen in de Phillips-curve is de dalende Amerikaanse werkloosheid een aanwijzing dat de korte rente waarschijnlijk verder wordt verhoogd. Met het oog op de afzwakkende groeiverwachting ontstaat zo langzamerhand het gevaar dat de Fed een fout maakt die ECB-voorzitter Mario Draghi juist ten koste van alles probeert te vermijden, namelijk het in de kiem smoren van een cyclische opleving door te vroeg of te vaak de rente te verhogen.

Lees ook: Obligaties stuiten op eigen grenzen

Wilt u op de hoogte blijven van alle actuele adviezen voor dit aandeel? U kunt u als abonnee aanmelden voor de alerts. Vink onderaan dit artikel het fonds aan of ga voor het volledige overzicht naar de alertspagina op onze website