Kabinet, bereid ons voor op de volgende crisis
Vanwege de combinatie van Prinsjesdag afgelopen week en de afronding van de formatie in de komende weken, maak ik daarop nu een uitzondering. Want als er geen rare dingen gebeuren, tekenen de contouren van het regeringsbeleid van het derde kabinet-Rutte zich nu af. Maar eerst een terugblik.
Toen de eerste liberale premier sinds Pieter Cort van der Linden nu bijna zeven jaar geleden aantrad, raakte de Nederlandse economie al snel in een zogeheten dubbele dip. Macro-economische factoren, van consumenten- tot producentenvertrouwen en van huizenprijzen tot consumentenbestedingen, bodemden allemaal in de tweede helft van 2012 en de eerste maanden van 2013. En de piek in het werkloosheidspercentage was in februari 2014.
Nederland was uiteraard niet het enige land dat werd getroffen door de crisis in Europa. En zoals altijd liepen de aandelenmarkten vooruit op zowel de neergang in de eerste jaren van dit decennium als het herstel vanaf 2013. De AEX bereikte de laagste stand onder premier Rutte op 22 september 2011 (263 punten). Sinds precies zes jaar vertoont de hoofdgraadmeter dus weer een vrij constant stijgende lijn. En op het moment van schrijven is de AEX niet ver verwijderd van de piek van afgelopen voorjaar.
Impopulaire maatregelen
Het is vrij onomstreden dat twee impopulaire maatregelen van het kabinet-Rutte 2 in 2012, namelijk het verhogen van de pensioenleeftijd en het verlagen van de hypotheekrenteaftrek, in belangrijke mate hebben bijgedragen aan het herstel van de Nederlandse economie. Dit uiteraard in combinatie met het herstel in de VS en elders in Europa en het afwenden van de crisis over Griekenland. Als gevolg daarvan heeft onze schatkist nu geen tekort, maar is er zelfs geld over.
Dit roept meteen de vraag op wat de belangrijkste taak moet zijn van het nieuwe kabinet. Het is prima dat het demissionaire kabinet extra geld uitgeeft aan salarissen van leerkrachten en koopkracht voor lage inkomens. Maar de hoofdtaak zou toch moeten zijn om de Nederlandse economie voor te bereiden op de volgende crisis. Het bereiken van overeenstemming over de arbeidsmarkt en het vasthouden van het begrotingsoverschot hebben daarbij prioriteit.
Wie mag dit artikel niet missen? U kunt als abonnee dit artikel cadeau geven aan uw vrienden of familie. Klik bovenaan het artikel op de link en het artikel wordt per e-mail doorgestuurd.