Op naar financiële onafhankelijkheid

Financiële onafhankelijkheid is het nieuwe rentenieren. Een leven waarbij niet langer inkomen uit arbeid nodig is voor de vaste lasten, maar het rendement op het vermogen volstaat. Of u nu 32 of 62 jaar bent. Het principe blijft hetzelfde, met een hoofdrol voor de beleggingsportefeuille. Deze genereert het inkomen (bijvoorbeeld rente, dividend of huurinkomsten) dat nodig is voor het levensonderhoud.

Stap 1: breng uw wensen in kaart

Het gewenste inkomen is het uitgangspunt van de beleggingsstrategie voor financiële onafhankelijkheid. Met een pot van 25 maal het benodigde jaarinkomen bent u financieel onafhankelijk. De basis voor dit getal ligt in de wetenschap: het is mogelijk om aan een vermogen dertig jaar lang jaarlijks 4 procent te onttrekken (daarover later meer).

Begin de berekening met uw huidige uitgavenpatroon. Stel, u besteedt maandelijks €2.500 netto, €30.000 per jaar. Dat betekent dat u met een vermogen van €750.000 financieel onafhankelijk bent.

Stap 2: bepaal de beleggingsstrategie

Als duidelijk is welk bedrag er nodig is, kunt u gaan nadenken over de beleggingsstrategie die aansluit bij uw beleggingshorizon, het beschikbare startkapitaal en uw risicobereidheid. En de tijd die u heeft om de portefeuille te beheren. Zorg bijvoorbeeld dat de dividenden automatisch worden herbelegd, als u weinig tijd heeft om de portefeuille te beheren. In ieder geval is een goede spreiding nodig om schokken gedurende de opbouw van het vermogen op te vangen. Enig houvast biedt de wetenschap. Er is veel onderzoek gedaan naar de karakteristieken van een portefeuille om van te leven. Klassiek zijn de studies van econoom en financieel planner William P. Bengen en de Trinity-studie van drie onderzoekers aan de Trinity University in San Antonio. Beide onderzoeken laten zien dat het mogelijk is dertig jaar lang jaarlijks 4% te onttrekken aan een portefeuille met 50/50 aandelen/vastrentende waarden (Bengen) of 75/25 (Trinity), rekening houdend met inflatie en grote tussentijdse dalingen van de financiële markten. Bedenk wel dat het gaat om wetenschappelijk onderzoek. In de Trinity-studie slaagden beleggers er in 98 procent van de gevallen in circa 4 procent per jaar op te nemen en geld in de portefeuille over te houden aan het eind van de dertig jaar. In de praktijk krijgt twee procent van de mensen dus te maken met een inkomenstekort. Het aanhouden van veiligheidsmarge in de vorm van een financiële buffer is daarom van belang.

Stap 3: start met vermogensopbouw

Een cruciale stap om financiële onafhankelijkheid te bereiken is tijdig te starten met het opbouwen van vermogen. Wat u overhoudt van uw inkomen nu, is immers de bron van rendement straks. Het spaarpercentage is daarbij van belang. Dit is de ruimte tussen de uitgaven en de inkomsten, uitgedrukt in een percentage. Als u maandelijks €3000 verdient en €2500 uitgeeft, is uw spaarpercentage een kleine 17%. Hoe hoger het spaarpercentage, hoe eerder u financieel onafhankelijk bent. Een hoog spaarpercentage heeft een dubbel effect: het verhoogt het vermogen dat u per maand kunt beleggen en verlaagt het vermogen dat nodig is voor financiële onafhankelijkheid. Sluis bonussen, financiële meevallers en salarisverhoging dan ook direct naar uw beleggingsrekening. Door het rente-op-rente-effect neemt uw vermogen daardoor snel toe. Ook voorkomt u zo levensstijl-inflatie, waarbij uw uitgaven onbewust meestijgen met uw inkomen.

Stap 4: verfijn de strategie

Als het plan er ligt, is het belangrijk dit geregeld te verfijnen. Breng elk half jaar de verhoudingen tussen de verschillende assets in balans om het risico te beperken. Zorg er ook voor dat er geen geld weglekt in de vorm van kosten, want die zijn van grote invloed op het totaalrendement van de portefeuille.

Stap 5: volg de voortgang

Het opbouwen van vermogen voor financiële onafhankelijkheid vraagt om een lange adem. Bij een dergelijk langjarig project spelen naast de cijfers, ook emoties een belangrijke rol. Inzicht in de voortgang helpt om het vol te houden, zeker als u dit kunt delen met anderen. Niet voor niets kiezen veel beleggers ervoor om online (anoniem) hun voortgang te delen. De blogs over financiële onafhankelijkheid (ofwel FI) hebben zich inmiddels tot een veelgelezen categorie ontwikkeld (zie ook het interview met blogger Mike, hieronder). Houd uw vorderingen bij en beloon uzelf bij het behalen van tussentijdse successen, zoals een bepaald percentage van uw beoogde vermogen.

De praktijk: leven van de beleggingsportefeuille

Mike* (36) startte vier jaar geleden met het opbouwen van een portefeuille voor financiële onafhankelijkheid. Over circa vijf jaar kunnen hij en zijn vrouw leven van de inkomsten uit de portefeuille. Op cheesyfinance.nl houden ze hun ervaringen bij.

De strategie

‘Onze focus ligt op beleggingen die kasstroom genereren. Het heeft onze voorkeur om elke maand een betaling te krijgen, in plaats van geld te onttrekken aan een groeiend vermogen.’

De beleggingsportefeuille

‘Toen we vier jaar geleden begonnen met de reis naar financiële onafhankelijkheid, wisten we nog niet hoe we ons portfolio wilden hebben. Nu weten we waar we ons prettig bij voelen: vastgoed en dividendaandelen. De opties zijn er later bij gekomen. Een leuke extra bron van inkomsten, die echter wel veel discipline en een goed plan vergt.’

Aandelenselectie

‘We richten ons op dividend en niet op waardegroei. Bij aandelenselectie houden we rekening met verscheidene criteria. In onze selectie nemen we het rendement mee, en daarnaast de payout ratio, P/E ratio, het aantal jaren van stijgend dividend evenals de dividendgroei over vijf of tien jaar. Ook houden we rekening met de Chowder rule bij de selectie van aandelen (dit is een maatstaf die aandelen rangschikt op basis van de dividendgroei, red.) Als laatste punt houden we de sectorspreiding en marktvooruitzichten in het oog.’

De vastgoedportefeuille

‘Het plan is om met behulp van de beleggingsopbrengsten de vastgoedportfolio uit te breiden naar maximaal tien individuele woningunits, net boven de sociale huurgrens van circa €710. Met de huurinkomsten zijn we in principe financieel onafhankelijk. We verwachten een nettorendement van tussen de 4 en7%. Daarin is de waardevermeerdering niet opgenomen. Leegstand en probleemhuurders kunnen echter roet in het eten gooien. Het dividendportfolio dient dan ook als back-up.’

Belangrijkste inzicht

‘Wees zeer selectief en kritisch bij het aankopen van beleggingen. Dat maakt een enorm verschil in het rendement dat je kunt behalen met je eigen vermogen.’

Tegenvallers

‘De weg naar financiële onafhankelijkheid lijkt soms frustrerend langzaam te gaan. Zeker als aandelen- en valutakoersen flink bewegen is de verandering van maand tot maand in de portefeuille slecht zichtbaar. In werkelijkheid verandert er natuurlijk wel degelijk iets en kom je dichterbij je doel.’

Tips voor financiële onafhankelijkheid

‘Doe je huiswerk en neem geen overhaaste beslissingen. Zeker bij vastgoed geldt dat je vaak beter kan wachten op een echt goede deal.’

* Naam gefingeerd uit privacyoverwegingen. Echte naam bij de redactie bekend.

Wie mag dit artikel niet missen? U kunt als abonnee dit artikel cadeau geven aan uw vrienden of familie. Klik bovenaan het artikel op de link en het artikel wordt per e-mail doorgestuurd.