Meeliften op de golf van robotisering

Robots mogen dan niet bijzonder geliefd zijn bij vakbonden, beleggers zijn er tuk op. De oorzaak voor de populariteit van deze sector laat zich eenvoudig raden; er wordt een enorme groei voorspeld voor robotica. Volgens onderzoeksbureau IDC zal de markt in 2021 een omvang van $231 mrd hebben. Voor dit jaar is de schatting dat er voor $97 mrd aan robots en gerelateerde producten zal worden verkocht. Volgens deze schatting zal de markt dus met gemiddeld 24,1% per jaar groeien. Er zijn niet veel sectoren die dergelijke vooruitzichten hebben.

Robotica is zeker niet nieuw. Er worden al decennia robots gebouwd. In 1966 bouwden wetenschappers van de Stanford universiteit al een robot, genaamd Shakey. Daarnaast is het ook niet een op zichzelf staande sector. Robotica is een onderdeel van het ruimere begrip automatisering. Automatisering is het laten uitvoeren van (menselijke) taken door hard- of software. Veel machines kunnen een bepaalde taak eindeloos uitvoeren, maar robots zijn machines die meerdere verschillende taken kunnen uitvoeren, en de meer geavanceerde robots kunnen zich ook nog aanpassen aan de situatie.

Onderdeel of middel
Meeliften op de robotiserings- en automatiseringsgolf is niet eenvoudig voor beleggers. In de eerste plaats is deze sector niet duidelijk af te bakenen. Er is vrijwel geen bedrijf meer te vinden waar automatisering geen rol speelt. Verder kunnen ook bedrijven profiteren die niet direct de robots of machines zelf maken, maar wel onderdelen. Er worden allerlei verschillende technologieën in robots gebruikt, zoals chips, sensoren en lasers. De ontwikkeling van kunstmatige intelligentie heeft er ook veel mee te maken. Al met al kunnen bedrijven die niet rechtstreeks de automatiseringsproducten maken ook succesvol op dit gebied zijn.

Daarnaast zijn er veel bedrijven voor wie robotisering en automatisering maar een onderdeel is van de activiteiten, of een middel dat wordt gebruikt. Zo investeert Amazon in de automatisering van de logistieke centra, maar het is daarmee nog geen roboticabedrijf. Een ander probleem is dat veel bedrijven in deze sector helemaal niet beursgenoteerd zijn. De grootste maker van mobiele robots ter wereld, Aethon, is bijvoorbeeld in privéhanden. Andere bedrijven zijn inmiddels overgenomen. Een voorbeeld is het Duitse Kuka, een voormalige tip van Beleggers Belangen. Zo’n 95% van de aandelen Kuka zijn in Chinese handen. Ten slotte is het natuurlijk niet zeker welke bedrijven over een jaar of vijf de grote winnaars zullen blijken te zijn van de ontwikkeling en welke aandelen het beste rendement zullen opleveren.

Er is gelukkig wel een behoorlijk aantal beursgenoteerde bedrijven die zich geheel of gedeeltelijk bezighouden met automatisering. Daar zitten betrekkelijk kleine bedrijven tussen, maar ook hele grote. Er zijn veel Japanse bedrijven actief met robotisering. In Japan is veel tijd, aandacht en geld in de ontwikkeling van robots gestoken. Helaas zijn Japanse aandelen niet bij elke Nederlandse broker beschikbaar. Verder hebben de bedrijven die zijn gespecialiseerd in robots en automatisering niet zelden een hoge waardering. Dat is natuurlijk een gevolg van de hoge groei en de populariteit bij beleggers. Overigens zijn er ook meerdere bedrijven die helemaal niet zo hard groeien, of zelfs zijn gekrompen. We bespreken een aantal aandelen en ook twee ETF’s.

Productie-automatisering
Er zijn heel wat verschillende bedrijven die producten maken die worden gebruikt bij het automatiseren van het productieproces van goederen. Denk bijvoorbeeld aan robots voor de productie van auto’s. Het Zwitsers/Zweedse bedrijf ABB richt zich al jaren op automatisering en robotisering. De divisies ‘Robotics & Motion’ en ‘Industrial Automation’ zijn samen goed voor zo’n 45% van de concernomzet. Maar omzetgroei heeft kent het bedrijf al jaren niet. De twee genoemde divisies zijn de afgelopen jaren zelfs gekrompen. We vinden het aandeel ABB daarom ook niet bijzonder interessant.

Zoals gezegd zijn er meerdere Japanse bedrijven die zich bezighouden met automatisering en/of robotisering. Fanuc is een van de grotere. Dit bedrijf haalt de helft van zijn omzet met de verkoop van robots en wat het ‘robomachines’ noemt. Het grotere Omron haalt meer dan 40% van de omzet uit industriële automatisering, waaronder robots. Yaskawa is in iets mindere mate actief in de robotwereld, met ongeveer 35% van de omzet. Het Japanse telecommunicatiebedrijf Softbank heeft de robotdivisie van Alphabet recent overgenomen. Softbank roert zich dus ook in de robotica. Maar we vinden Softbank nog steeds meer een telecombedrijf, en daarom niet zo interessant. Van deze Japanse aandelen vinden we Fanuc het meest interessant, mede vanwege de hoge groeiverwachtingen. De komende drie jaar wordt een gemiddelde groei van 13,2% per jaar verwacht.

Machine Vision
Een ander interessant aandeel is Cognex. Dit Amerikaanse bedrijf produceert ‘machine vision’ artikelen. Dit zijn producten zoals sensoren en camera’s die er voor zorgen dat machines dingen kunnen herkennen en beoordelen. Denk bijvoorbeeld aan identificatie van koffers op een vliegveld of op het scannen van een product op fouten. Omdat machines een steeds grotere rol spelen op allerlei gebieden, groeit de omzet van Cognex al jaren hard. Ook de komende jaren wordt er groei verwacht. De keerzijde van dit succes is dat het aandeel niet goedkoop is. Keyence is een Japanse concurrent van Cognex. De k/w van Keyence is iets lager, maar de groei van de laatste jaren lag ook lager.

Medische robotaandelen
Robots worden steeds meer gebruikt om te assisteren bij medische ingrepen. Veel bedrijven in deze sector zijn nog vrij klein, en verlieslatend. Een voorbeeld is Mazor. Dit bedrijf maakt robots die assisteren bij operaties in de wervelkolom. De omzet is hard gegroeid, maar het verlies is met de jaren ook toegenomen. Volgend jaar zou het in de buurt kunnen komen van een positief nettoresultaat. Maar dan nog is het aandeel duur. Bij een winst per aandeel van $0,10, wat al een hele prestatie zou zijn, is de k/w ruim meer dan 500. De resultaten zullen de komende jaren dus drastisch moeten verbeteren wil het aandeel de huidige prijs waard zijn. We vinden Mazor interessant, maar ook zeer riskant. Een nog veel kleiner bedrijf is Corindus Vascular Robotics, dat robots maakt die assisteren bij ingrepen in de bloedvaten. Ook dit is een riskant, speculatief aandeel.

Veel grotere bedrijven in de medische technologie, zoals Stryker, Smith & Nephew en Zenner Biomet, zijn (door overnames) ook actief in medische robots. Maar voor deze bedrijven zijn dit relatief kleine onderdelen. Dat maakt deze aandelen minder interessant als robotica belegging. In oktober (nummer 41) hebben we Intuitive Surgical getipt. Ook dit bedrijf maakt robots die chirurgen assisteren bij bepaalde operaties. Het is een van de grootste specialisten in deze sector, zo niet de grootste. Het aandeel is zeker niet goedkoop. Maar de hoge groei en het feit dat het bedrijf al jaren winstgevend is, maakt het wat ons betreft koopwaardig. De goede vooruitzichten spelen natuurlijk ook een belangrijke rol. We herhalen ons koopadvies voor dit aandeel.

Robotstofzuiger
iRobot is gericht op het maken van robots voor consumenten. Denk bijvoorbeeld aan een stofzuigerrobot of een dweilrobot. Dit is een groeiende markt, waardoor dit Amerikaanse bedrijf de afgelopen vijf jaar met gemiddeld 14,6% per jaar is gegroeid. Dit succes heeft het aandeel wel duur gemaakt. Verder komen er steeds meer goedkopere alternatieven op de markt. Daardoor zou de groei de komende jaren kunnen tegenvallen, al zal de markt als geheel wel groeien. Wij zijn daarom niet enthousiast over dit aandeel.

ETF’s
Dan zijn er ook nog verschillende ETF’s die zich richten op robotisering en automatisering. Twee grote zijn Amerikaanse ETF’s: De Global X Robotics & Artificial Intelligence ETF (fondscode: BOTZ) en de Robo Global Robotics and Automation ETF (Fondscode: ROBO). Van deze twee heeft ROBO vanwege de veel betere spreiding onze voorkeur. Maar Amerikaanse ETF’s zijn niet voor elke Nederlandse belegger even makkelijk te koop. Gelukkig zijn er ook Europese ETF’s beschikbaar.
iShares heeft de Automation & Robotics ETF (ISIN code: IE00BYZK4552), waar $1,1 mrd in belegd is. Voor een dergelijke ETF zijn de kosten van 0,4% vrij laag. We vinden wel dat er vrij veel aandelen in deze ETF zitten die wat ons betreft niet echt de lading dekken. Maar zoals eerder gezegd, is robotisering en automatisering een moeilijk helder af te bakenen gebied.

Een (duurder) alternatief is de ETFS ROBO Global Robotics and Automation ETF (ISIN code: IE00BMW3QX54). Deze ETF kent wel hogere kosten, van 0,8% per jaar. Het belegd vermogen bedraagt $0,9 mrd. De ETF heeft dezelfde index als onderliggende waarde als de Amerikaanse ROBO ETF. Zowel de iShares als de ROBO ETF heeft een notering in Amerikaanse dollars. We vinden dat de aandelen in de ETFS Robo Global beter de lading dekken, maar de hogere kosten zijn wel een nadeel. Beleggers die – begrijpelijk – liever lage kosten hebben, kunnen terecht bij de iShares Automation & Robotics.

Voorzichtigheid
Robotisering en automatisering zullen de komende jaren een belangrijke rol blijven spelen. Maar de huidige populariteit bij beleggers maakt ook dat enige voorzichtigheid gepast is. Veel aandelen met het stempel ‘robot’ zijn door de toestroom van beleggers erg duur geworden. Maar niet elk bedrijf in deze sector groeit even hard, of is even succesvol. Houd de risico’s dus in het achterhoofd bij de beleggingskeuze.