Dit waren de beste en slechtste tips van 2017

Tweemaal per jaar maakt onderzoeksbureau Quantalytica voor ­Beleggers Belangen een analyse van de rendementen van de analistentips. De scope van het onderzoek zijn de AEX- en AMX-aandelen van elf binnen- en buitenlandse brokers. Op basis hiervan kunnen wij u wederom melden wat in het afgelopen jaar de beste en slechtste koopaanbevelingen zijn geweest en de beste verkooptips.

Tot en met 3 december 2017 gaven de analisten van de elf banken 207 aandelen op enig moment een koopadvies mee. Daarvan resulteerden er 164 (79,2%) in winst en 43 (20,8%) in verlies. De onderzochte kooptips waren afkomstig van ABN Amro, Citigroup, Credit Suisse, Deutsche Bank, Goldman Sachs, ING, JPMorgan, Morgan Stanley, NIBC Markets, Theodoor Gilissen en UBS.

Beste kooptips
Wat waren de beste kooptips van 2017? De beste tip werd gegeven door een trio analisten dat TKH al vanaf vorig jaar op ‘kopen’ had staan. Joost van Beek (InsingerGilissen), Tijs Hollestelle (ING Research) en Maarten Bakker (ABN Amro) lieten hun klanten het gehele jaar profiteren van het aandeel, dat in november de hoogste koers ooit bereikte. Tot en met 3 december bedroeg het totaalrendement +51,1%.

Ook de tweede plaats is voor Joost van Beek. Dit met Arcadis, de tip die halverwege het jaar nog als beste scoorde. De analist van wat toen nog heette Theodoor Gilissen verhoogde op 16 februari zijn advies van ‘niet-aanbevolen’ naar ‘aanbevolen’. Op 6 september schakelde Van Beek weer terug naar ‘niet-aanbevolen’. Hoewel het aandeel daarna doorsteeg, was het rendement van +50,5% toch goed voor een zilveren medaille.

Adviesverlaging essentieel
Ook Nigel van Putten (ING Research) was als analist goed bezig, met zijn koopadvies sinds eind vorig jaar op Philips Lighting (+47,7%). Om dit rendement te bereiken, bleek de adviesverlaging (naar ‘houden’) op 16 juni essentieel. Een week eerder had de voormalige lichtdivisie van Philips namelijk de hoogste stand ooit bereikt, om vanaf dat moment wat in te zakken en door te kabbelen. Een fraaie podiumplaats.

Net buiten het podium van de beste koopadviezen viel een kwartet analisten dat DSM al sinds vorig jaar op ‘kopen’ had staan. Dat was goed voor een rendement van +40,4%. Net als TKH, zette DSM in november de hoogste stand ooit neer. Een andere overeenkomst tussen beide aandelen is dat ze allebei deel uitmaken van onze eigen voorbeeldportefeuille met Nederlandse aandelen.

Rendement verschrompelt
Twee analisten die net als Van Putten van ING Research sinds eind vorig jaar Philips Lighting op ‘kopen’ hadden staan, waren Daniela Costa (Goldman Sachs) en Marc Hesselink (ABN Amro). Dat laatste duo schakelde in de loop van het jaar echter, anders dan Van Putten, niet terug. Daardoor zagen ze het rendement van hun tip ‘verschrompelen’ tot +40,0%. Nog altijd goed voor een gedeelde vijfde plaats.

En wie komen we tegen op de zesde plaats? Jawel, weer Joost van Beek. Dit keer met zijn koopaanbeveling sinds eind vorig jaar op Aalberts (+39,5%).  Net als TKH en DSM bereikte dit aandeel recent een recordstand, in het geval van Aalberts nog op 1 december. En ook net als  als TKH en DSM is ook Aalberts een vaste waarde in onze eigen portefeuille NL.

Overnamefantasieën
Op de zevende plaats staat een aandeel dat het resultaat dankt aan overnamenieuws. Terwijl AkzoNobel en Unilever is de eerste jaarhelft de belangrijkste aandelen waren die profiteerden van overnamefantasieën, zijn zij inmiddels uit de top van het klassement verdwenen. Refresco bewandelde de omgekeerde weg. Dankzij een nieuw overnamebod dit najaar rendeerde het aandeel tot 20 oktober, de datum waarop Matthias Maenhaut (ING Research) zijn advies verlaagde naar ‘houden’, +37,7%.

Voor de plaatsen 8 en 9 komen we bij twee typische technologie-aandelen, waarop in beide gevallen vijf analisten het gehele jaar door een koopadvies hadden staan. Her eerste aandeel betreft ASML, dat in november de hoogste stand ooit bereikte en waarmee beleggers ondanks een recent dipje toch nog + 36,5% totaalrendement hebben kunnen behalen. Net als TKH, DSM en Aalberts zit ook dit aandeel in de portefeuille NL.

Hoogste stand ooit
Het tweede technische aandeel waarop een kwintet analisten het gehele jaar door een koopadvies had staan, was ASMI. Ook dit fonds bereikte in november de hoogste stand ooit. Begin november kreeg het aandeel een nieuwe impuls nadat bekend was geworden dat ASMI weer een deel van ASM Pacific verkoopt. Ook na de verkoopgolf van technologie-aandelen eind november resteerde nog een rendement van +35,3%.

Op de laatste plaats van onze top-10 beste kooptips 2017 vinden we Refresco nog een keer terug. Robert Jan Vos van ABN Amro verlaagde zijn advies naar ‘houden’ al op 5 oktober, enkele dagen na het laatste overnamebod. Daarmee bleef het rendement van zijn koopadvies steken op ‘slechts’ +33,8%, terwijl Maenhaut van ING Research, die nog even was blijven zitten, dus +37,7% uit de markt haalde.

Slechtste kooptips
Dan de slechtste kooptips. De analisten van elf brokers gaven 54 aandelen op enig moment in het jaar een verkoopadvies mee. Echter, in 39 gevallen (72,2%) behaalde  dit aandeel daarna alsnog een positief rendement. Slechts in vijftien gevallen (27,8%) was het verkoopadvies dus een positief renderende tip. Dat is ook logisch, want van de vijftig AEX- en AMX-aandelen, stonden er op 3 december slechts zestien in het rood.

In de top-10 van slechtste kooptips wordt het podium bezet door drie analisten die alle drie op een bepaald moment in het jaar Altice aanbevolen bij hun klanten. Afhankelijk van het instapmoment verspeelden ze daarmee tussen de 60 en 70% van de inleg. Michael Rollins van Citi Research (-68,5%), Emmanuel Carlier van ING (-64,6%) en Robert Grindle van Deutsche Bank (-63,4%) valt deze twijfelachtige eer ten deel.

Zuidwaarts
Twee andere analisten die dit jaar met Altice de mist ingingen, waren Andrew Lee (vijfde) van Goldman Sachs (-36,9%) en Konrad Zomer (negende) van ABN Amro (-15,2%), die weer op andere momenten adviseerden in te stappen. Aanvankelijk kabbelde het aandeel nog wel mee, maar vanaf juni ging het zuidwaarts. De doodsmak volgde echter pas na de publicatie van de teleurstellende cijfers over het derde kwartaal.

Een tweede aandeel waarmee beleggers in 2017 veel geld konden verliezen, was Gemalto. Marc Zwartsenburg van ING Research was de enige analist die dit aandeel het gehele jaar op ‘kopen’ had staan. Hij liet daarmee 41,8% in rook opgaan (uitgaande van de slotkoersen van 3 december, voordat Gemalto een overnamebod ontving van Atos). Goed voor een vierde plek. Net als voor Altice ging het jaar voor dit aandeel nog wel aardig van start. Maar een serie winstwaarschuwingen bezorgde aandeelhouders een nachtmerrie.

Verkeerde timing
Dat verkeerde timing schadelijk kan zijn, bewees ook maar weer eens Roger Bell van JPMorgan met zijn koopaanbeveling op ArcelorMittal op 12 mei (zesde plaats). Het aandeel raakte in een vrije val tot 20 juni (-22,2%). Een dag daarvoor was JPMorgan echter gestopt met het volgen van ArcelorMittal (Rating-Suspended) en verviel dus de koopaanbeveling. De tip profiteerde zodoende niet meer van het koersherstel vanaf half juni.

Het eerste oer-Nederlandse aandeel waarmee analisten de boot ingingen, was Vopak. Doug Hayes (Morgan Stanley), Martijn den Drijver (NIBC Markets), Dominic Edridge (UBS) en Thomas Yoichi Adolff (Credit Suisse) lieten hun koopadvies van vorig jaar geheel 2017 ongemoeid. Ze zagen het aandeel vooral na de publicatie van de cijfers over het tweede kwartaal ver wegzakken (-18,5%). Een gedeelde zevende plaats.

Eentonig
Het tweede Hollandse aandeel waarmee een analist zich vergaloppeerde, vinden we op de achtste plaats. Weer Martijn den Drijver (NIBC Markets) zag in de loop van het jaar geen reden zijn sinds vorig jaar geledende koopadvies op Fugro neerwaarts bij te stellen. En – het verhaal wordt eentonig – ook Fugro ging na publicatie van de halfjaarcijfers hard onderuit. Deze tip met een rendement van -18,1% is goed voor de achtste plek.

De tiende en laatste plaats in de top-10 van slechtste koopadviezen is de aanbeveling die  Penelope Butcher van Morgan Stanley op 12 september gaf op Air France-KLM. Weliswaar bereikte het luchtvaartaandeel in november de hoogste koers in dit decennium, maar na de cijfers over het derde kwartaal volgde een correctie. Het resultaat van deze tip (-12,6%) zal de klanten van Morgan Stanley  niet bekoren.

Beste verkooptips
De laatste categorie tips die we langs de meetlat leggen, zijn de beste verkooptips. De eerste plaats is hier voor  Achal Sultania van Credit Suisse, die al sinds vorig jaar roept dat beleggers Gemalto moesten dumpen. Dat bespaarde zijn klanten een verlies van 42,3%. Om diezelfde reden deed Jos Versteeg van InsingerGilissen goede zaken voor zijn klanten met de verkooptip op Vopak. De tweede plaats met -20,5%.

Een gedeelte derde plaats is weer voor Jos Versteeg en verder zijn collega’s Geydar Mamedov van Goldman Sachs en Jessica Alderson van Morgan Stanley met hun tip om het gehele jaar van Fugro af te blijven. Dat bespaarde hun klanten een verlies van 18,1%. En op de plekken vier en vijf volgen twee analisten die tijdig afscheid namen van een aandeel dat ze daarvoor op ‘houden’ hadden staan.

Dag met het handje
Martin Wilkie van Citi Research zei op 9 juni dag met het handje tegen Philips Lighting en Milou Beunk van Goldman Sachs deed op 2 mei hetzelfde met Vopak. Beide analisten voorkwamen op die manier dat hun klanten voor ruim 10% de boot in gingen. Goed voor respectievelijk een vierde en een vijfde plaats. Het rendement van de overige terecht gegeven verkoopadviezen bleef onder de 10%.

Samenvattend was het een jaar waarin per saldo de koopadviezen van alle elf brokers winstgevend waren. Alleen Citigroup en Morgan Stanley wisten zich ook te onderscheiden met hun verkooptips. Een en ander hangt natuurlijk nauw samen met het positieve beursklimaat dit jaar. We blijven ook volgend jaar de analistenadviezen voor u volgen en zullen halverwege 2018 opnieuw verslag uitbrengen.