Nieuwe reorganisatieronde gaat Deutsche Bank niet redden

Bij Deutsche Bank heeft de in april aangetreden topman Christian Sewing zijn plannen bekendgemaakt. Helaas leverde dat weinig verrassingen op. Het belangrijkste nieuws is dat er ten minste 7000 banen worden geschrapt. Volgens financiële nieuwsdienst Reuters zou de bank zelfs een interne doelstelling hanteren van 10.000 banen. Momenteel werken circa 97.000 mensen bij het concern. Het zwaartepunt van de besparingen ligt bij de divisie investment banking. Bij de activiteiten op het vlak van aandelenhandel verdwijnt een op de vier arbeidsplaatsen.

Zorgenkindje

De divisie investment banking is al jarenlang een zorgenkindje bij Deutsche Bank. Net als andere grote Europese banken verliest de onderneming op dit vlak steeds meer terrein op concurrentie uit de Verenigde Staten. Binnen de top-12 van grootste spelers hebben vijf Amerikaanse banken hun gezamenlijk marktaandeel sinds 2014 opgekrikt van 56 naar 62%. Vorig jaar vielen de inkomsten van de divisie Corporate & Investment Banking met 15% terug naar €16,8 mrd. De kosten liepen juist wat op omdat de onderneming weer bonussen is gaan uitkeren. Eind april maakte Sewing al bekend dat de divisie Wall Street de rug toekeert. In plaats daarvan richt het concern zich in dit segment volledig op Europa en nichemarkten waar het al een leidende positie heeft. Dat is overigens ook de enige juiste strategische keuze, aangezien de achterstand op technologie en kapitaalkosten ten opzichte van Amerikaanse concurrenten te ver is opgelopen.

Kosten verlagen

De huidige plannen wijzen erop dat Sewing nog een stapje verder gaat dan waar hij in april op zinspeelde. Behalve in New York zullen ook in Londen flink wat arbeidsplekken verdwijnen. Zeven weken geleden is al een begin gemaakt met de maatregelen. Sewing vertelde dat er al 600 investment bankers zijn afgevloeid, zonder dat dit overigens tot een duidelijke inkomstendaling heeft geleid. Dat roept de vraag op of het kostenniveau simpelweg veel te hoog lag, of de flexibiliteit van de overige werknemers nu zeer op de proef wordt gesteld of dat het omzeteffect van het krimpende personeelsbestand gecompenseerd wordt door gunstige marktomstandigheden. Die laatste optie is met afstand het minst waarschijnlijk. De inkomsten van de divisie Corporate & Investment Banking vielen in het eerste kwartaal met 13% terug naar €3,8 mrd.

Winstdoel buiten bereik

In het lopende jaar is de bank naar schatting €800 mln kwijt aan reorganisatiekosten. Daar staat tegenover dat de aangepaste operationele kosten in 2019 uit zullen komen op ongeveer €22 mrd. Voor het lopende jaar hanteert Deutsche Bank een plafond van €23 mrd. Hoewel het terugschroeven van de kosten een beproefde methode is voor een winstverbetering, zijn de maatregelen niet voldoende om de eigen doelstellingen te halen. Het bestuur streeft naar een rendement (na belastingen) op het eigen vermogen van 10% in 2021. Onder normale marktomstandigheden is daarvoor een winst nodig van €6 mrd. In twee van de afgelopen drie jaar dook de onderneming in de rode cijfers. In het lopende jaar wordt het resultaat vertekend door de reorganisatielast en naar schatting komt de winst voor belasting vervolgens in 2019 uit op circa €3 mrd. Dat is slechts de helft van het benodigde bedrag.

Negatieve spiraal

In plaats van het nieuws over de grote ontslagronde zouden beleggers veel liever te horen hebben gekregen hoe Deutsche Bank de winst na volgend jaar wil opschroeven. Na jaren van bezuinigen en de huidige besparingsronde is een nieuwe ontslaggolf funest voor het moraal van de overgebleven werknemers. De onderneming mist echter de middelen om overtuigend te investeren in nieuwe groei-initiatieven. Verschillende kredietbeoordelaars hebben al gewaarschuwd dat de rating verlaagd wordt als de onderneming zich verder in de schulden steekt. Ogenschijnlijk rest Sewing niets anders dan de kostenbesparingen zo soepel mogelijk door te voeren en te hopen dat gunstige economische omstandigheden de bank in staat stellen om de winst na 2019 verder op te schroeven. Dat zal echter niet voldoende zijn om het vertrouwen te herstellen bij klanten, werknemers en investeerders. Er is een drastische stap nodig om de negatieve spiraal te doorbreken.

Afwachten is zwaktebod

Het zou niet de eerste keer zijn dat een grote Europese bank via een onverwachte zet een herstel in gang zette. Een recent voorbeeld is Barclays. De Britse bank nam begin 2016 de pijnlijke beslissing om zich na ruim 100 jaar terug te trekken uit Afrika. Onder meer dankzij een stijgend dividend heeft de beurskoers van dit aandeel de weg omhoog weer gevonden. Sewing heeft wel degelijk enkele opties om dit voorbeeld te volgen. De Wall Street Journal opperde bijvoorbeeld dat de bank de Amerikaanse activiteiten op het vlak van vastgoedfinanciering in de etalage kan zetten. De komende tijd is dat helaas zeer onwaarschijnlijk. Sewing staat pas enkele weken aan het roer bij Deutsche Bank en hij zal eerst het effect willen afwachten van de reorganisatie. Daar komt bij dat de verkoopprijs niet zal meevallen, aangezien potentiële kopers op de hoogte zijn van de uitdagende situatie van de bank.

Achterblijver

Deutsche Bank heeft opnieuw een kans laten liggen om het vertrouwen op de beurs terug te winnen. Hoewel het aandeel redelijk gewaardeerd is op basis van de onderliggende winst die de bank vanaf 2019 kan maken, is er een groot gevaar van nieuwe tegenvallers. Er is bijvoorbeeld een grote kans dat de doelstellingen voor 2021 vroeg of laat bijgesteld worden. Het meest waarschijnlijke scenario is dat het aandeel voorlopig zowel operationeel als op de beurs achterblijft bij branchegenoten. De nieuwe besparingsronde brengt dan ook geen verandering in het verkoopadvies voor Deutsche Bank.