Nabeurs: spaarders moeten nog lang geduld hebben

In de Verenigde Staten heeft de Federal Reserve afgelopen woensdag de rente opnieuw verhoogd. Het was alweer de achtste rentezet sinds december 2015. De centrale bank nam bovendien een voorschot op nog een verhoging voor de jaarwisseling. Volgend jaar komen daar naar verwachting weer drie stappen van een kwart procent bovenop. Nederlandse spaarders kunnen alleen maar jaloers kijken naar de ontwikkelingen aan de overkant van de oceaan. In Europa heeft ECB-voorzitter Mario Draghi in juni al voorspeld dat een renteverhoging er hier tot de zomer van 2019 niet inzit. Dat betekent dat het officiële tarief voorlopig op 0% blijft, terwijl de Amerikaanse rente over een jaar waarschijnlijk boven 3% ligt. Zelfs als de rente in Europa begint te stijgen, gaat het ongetwijfeld nog even duren voordat spaarders daarvan profiteren. De gang van zaken in de Verenigde Staten voorspelt in dit opzicht weinig goeds.

Rente is plakkerig

Ondanks dat het officiële rentetarief gestaag oploopt, komt de rentevergoeding van veel spaarrekeningen met een looptijd van 1 jaar nog niet boven de 0,5% uit. Bij Wells Fargo is dat 0,1% en bij Bank of America slechts 0,03%. In een toespraak voor het Amerikaanse congres merkte Fed-voorzitter Jerome Powell eerder dit jaar al op dat de spaarrente ‘behoorlijk plakkerig’ is. Daarmee bedoelde hij dat de rente veel langzamer en veel later stijgt dan de officiële rente. Op zich is dat niets nieuws. Toen de Fed tien jaar geleden de rente binnen twee jaar verlaagde van 5,25% naar bijna 0%, daalde de spaarrente overigens ook niet zo snel mee. Begin 2009 lag de gemiddelde vergoeding voor een deposito met een looptijd van één jaar maar liefst anderhalf procentpunt boven het officiële rentetarief. Dat geeft vooral weer hoeveel moeite banken in die periode hadden om vermogen aan te trekken.

Groeiende rentekloof

De huidige vertraging heeft een heel andere reden. Banken verdienen meer op het spaarvermogen, naarmate de opslag tussen de rente die ze betalen en ontvangen groter wordt. In de Verenigde Staten is dat verschil volgens de FDIC gestegen naar 3,38%, oftewel het hoogste niveau in zes jaar. De netto rente-inkomsten van Amerikaanse banken zijn in het tweede kwartaal met 9% opgelopen tot $134,1 mrd. De kans is groot dat Europese banken in de toekomst ook de Amerikaanse vertragingstactiek toepassen. Dat raakt zowel spaarders als beleggers. De eerstgenoemde groep moet er rekening mee houden dat als gevolg van de zeer voorzichtige koers van Draghi en de vertraging waarmee rentestijgingen worden doorgegeven, de spaarrente bij Nederlandse banken waarschijnlijk niet voor eind 2020 boven de 1% uitkomt. Geen wonder dat bijvoorbeeld Binck al een soort marktplaats voor spaarrentes heeft gecreëerd.

Overschakelen naar Europa

Voor beleggers wordt het juist interessant om te kijken of ze in de komende maanden kunnen overschakelen van Amerikaanse naar Europese banken. In de Verenigde Staten is de S&P500 Banks Index sinds begin 2016 met 65% omhoog geschoten. Die rally is voor een flink deel te danken aan de oplopende netto rente-inkomsten. In Europa staat de Euro Stoxx Banks Index juist 8% lager dan begin 2016. Op ons continent zijn de netto rente-inkomsten slechts marginaal toegenomen, als gevolg van de minuscule verlagingen van de spaarrente die banken hebben doorgevoerd.

Rente en risico

Het risicoprofiel van Europese banken ligt overigens wel beduidend hoger dan dat van hun Amerikaanse branchegenoten. Sommige partijen zoals Deutsche Bank worstelen met structurele problemen. Andere banken zijn zeer gevoelig voor de toenemende zorgen over het twijfelachtige begrotingsbeleid in Italië. Wie vast positie wil kiezen voor een verbeterend renteklimaat, kan de voorkeur geven aan een grootbank dichtbij huis zoals ING of liever nog ABN Amro.