Gouwe Ouwe | Tijdloze adviezen van Benjamin Graham

Als u aan Warren Buffett vraagt wie naast zijn vader de belangrijkste man in zijn leven was, dan is de naam van Benjamin Graham niet veraf. Graham was van Joodse afkomst en kreeg bij zijn geboorte in 1894 de naam Grossbaum mee. Toen hij een jaar was, verhuisde het gezin van Londen naar New York. Tijdens de Eerste Wereldoorlog veranderde de familie van achternaam. Zijn vader was een welgestelde handelaar in Chinees porselein, maar overleed voortijdig. Zijn moeder verloor het familiefortuin aan speculatieve beleggingen in de bankencrisis van 1907 en het gezin verviel in armoede. Graham voelde derhalve een grote noodzaak om goed te presteren.

Graham won tijdens een olympiade een opleiding op Columbia University. Op het einde van zijn studie werd hij gevraagd als universitair docent. Dit aanbod sloeg hij echter af. Hij trok naar Wall Street. Op zijn 25ste verdiende hij als fondsbeheerder grof geld, maar in de beurskrach van 1929 ging hij kopje onder, waarna hij alsnog terugkeerde naar zijn alma mater om zijn kennis en ervaring met studenten te delen.

Grahams meesterwerk

In 1934 publiceerde hij samen met David Dodd het boek Security Analysis. In dit meesterwerk maakt hij een onderscheid tussen investeren en speculeren, oftewel het verschil tussen defensieve en actieve beleggers. Vijftien jaar later volgde The Intelligent Investor. In dit standaardwerk pleit hij nadrukkelijk voor ondergewaardeerde aandelen. Wie aandelen met een veiligheidsmarge koopt, mag op zijn beleggingen een hoger rendement verwachten. De veiligheidsmarge bepaalt niet alleen de aankoopprijs, het biedt ook bescherming tegen grote verliezen op de beurs, die met regelmaat voorkomen.

Het liefste kocht Graham aandelen voor de helft van de prijs, dat wil zeggen voor de helft van de boekwaarde. Het bepalen van de systematische onderwaardering vergt diepgaande analyse, want alleen de aandelen van solide bedrijven met een stabiele winstgevendheid zijn voor de lange termijn als belegging interessant.

Probleem is wel dat u in de praktijk weinig aandelen tegenkomt die zo laag noteren. Maar niet getreurd, op grond van zijn ervaring ontwikkelde Graham een gemakkelijk te onthouden formule waarmee beleggers op ludieke wijze kunnen achterhalen of bepaalde aandelen de moeite lonen.

In zijn tweede standaardwerk stelde hij dat de koers-winstverhouding van koopwaardige aandelen niet hoger mag zijn dan de optelsom van twee keer de verwachte winstgroei en de minimumwaarde voor aandelen zonder groei.

Ervaren value-beleggers gebruiken de formule voor de eerste schifting voordat zij beginnen aan de diepgaande analyse. Graham ontwikkelde daarnaast een formule waarmee men de theoretische waarde van aandelen kan bepalen. Hij was ervan overtuigd dat koopwaardige aandelen nooit voor meer dan 15 keer de winst en anderhalf keer de boekwaarde over de toonbank mogen gaan. Dit getal wordt beschouwd als de uiterste koers waarvoor beleggers een aandeel mogen kopen.

Mister Market

Omdat aandelenmarkten nooit in een rechte lijn stijgen of dalen, introduceerde Graham Mr. Market als metafoor voor irrationele koersschommelingen. Soms was Mr. Market euforisch, soms was hij depressief. De ene keer kan Mr. Market een hogere prijs vragen, omdat beleggers uitsluitend rekening houden met positief nieuws. De andere keer verkoopt hij ze met opzet te laag, uit angst dat niemand aandelen wil kopen.

Eigenlijk zijn de emoties van de denkbeeldige Mr. Market dezelfde als op de beurs. De volatiliteit naar boven en naar beneden biedt beleggers de kans om laag te kopen en hoog te verkopen. Omdat niemand met zekerheid de volgende beurskrach kan voorspellen, kunt u beter regelmatig investeren. U doet er zelfs goed aan om uw vermogen over aandelen en obligaties te spreiden.

De keuze van uw beleggingen moeten evenwel in het verlengde liggen van uw persoonlijkheid en toewijding. Volgens de filosofie van Graham moet u niet actief in aandelen beleggen als u de tijd of kennis ontbeert om de onderwaardering te bepalen, maar passief in indexfondsen. Speculanten daarentegen malen niet om de intrinsieke waarde. Zij kopen aandelen louter in de veronderstelling ze tegen een hogere prijs te kunnen verkopen.