Minder risico lopen door de combinatie van opties en ETF’s

ETF’s zijn in de loop der jaren steeds populairder geworden. Gespreid beleggen tegen lage kosten spreekt enorm veel beleggers aan. Inmiddels is er dan ook een wildgroei aan ETF’s ontstaan en is soms door de bomen het bos niet meer te zien.

We zijn passieve beleggers geworden en lijken na een bullmarkt van tien jaar nog maar weinig aandacht te besteden aan de verhouding tussen risico en rendement. Beleggers lijken de beurscrashes uit 2000 en 2008 inmiddels te zijn vergeten. De MSCI World index daalde ondanks een mooie spreiding in deze periodes met 49% en 57%.

Indien u een korte beleggingshorizon heeft of als belegger nerveus wordt van dergelijke dalingen, dient u risicoverlagende maatregelen te nemen. Hiervoor kunt u het beste uitwijken naar de VS, want er is helaas onvoldoende liquiditeit in de opties op Europese ETF’s. Uitwijken is niet ideaal, want sinds 2018 geldt de Europese verordening PRIIP. Die verplicht aanbieders van ETF’s tot het leveren van informatie in de taal waarin zij hun producten aanbieden. Hierdoor zijn de ETF’s niet direct aan te schaffen.

Gelukkig kunnen beleggers ze nog wel in bezit krijgen door het schrijven van een put-optie. Indien u wordt aangewezen op de geschreven put krijgt u de ETF’s in portefeuille waarna u deze ook weer kan verkopen op ieder moment. Dit biedt een enorm voordeel, want door strategisch gebruik te maken van opties in combinatie met ETF’s, zijn we in staat het risico van de portefeuille te verlagen en extra rendement te behalen.

In de tabel zijn vier ETF’s opgenomen waarop liquide opties beschikbaar zijn.

Puts schrijven op ETF’s

Beleggers schrijven over het algemeen put-opties op ETF’s wanneer ze wensen te profiteren van een licht stijgende of gelijkblijvende beurskoers. Toch is de beurskoers niet de enige factor die van invloed is op de waarde van een put-optie. De schrijver van een optie dient ook rekening te houden met veranderingen in de impliciete volatiliteit (verwachte beweging), het verstrijken van de tijdswaarde en de expiratiedatum van een optie.

In het begin vergt het enige studie om alle factoren te begrijpen en goed op te volgen, maar na verloop van tijd zult u erachter komen dat het schrijven van een put-optie veel mogelijkheden biedt en zult u blij zijn dat deze strategie tot uw beschikking staat. Het schrijven van put-opties kan erg succesvol zijn. De ‘put index benchmark’ van de CBOE voor het schrijven van maandelijkse at-the-money put-opties op de S&P 500 laat namelijk een outperformance zien ten opzichte van de buy-and-holdstrategie inclusief dividend sinds 1998.

Laten we een voorbeeld nemen. Een ETF met de naam ABC noteert op dit moment $75. Als belegger zouden we nu een put-optie kunnen schrijven met een looptijd van dertig dagen en een uitoefenprijs van $75, waarvoor we $3 aan premie ontvangen. Op het moment dat u dat doet, ontvangt u direct $300 in uw portefeuille. Hiermee gaat u de verplichting aan om honderd ETF’s af te nemen gedurende de looptijd tot en met de einddatum van het optiecontract voor $75. Op het moment dat u deze verplichting aangaat kunnen er tot en met de expiratiedatum vijf verschillende scenario’s ontstaan. De ETF stijgt enorm, stijgt een klein beetje, beweegt zijwaarts, daalt een beetje of daalt fors.

De kracht van een geschreven put-optie is dat u in vier van de vijf scenario’s geld verdient. De enige manier waarop u een verlies zou kunnen leiden, is als de ETF onder het break­-evenniveau daalt. Dit niveau kunnen we als volgt berekenen. De ETF noteert momenteel $75, voor de geschreven put ontvangen we $3. Wanneer we deze $3 in mindering brengen op de beurskoers, dan komen we uit op $72. Enkel onder dit niveau op expiratie verliezen we geld. De koper van de ETF verliest echter al geld als de beurskoers onder de $75 daalt. Het kopen van enkel de ETF is dus risicovoller dan het schrijven van de put-optie.

Put-opties kopen op ETF’s

Bij het kopen van een put-optie wordt vaak de vergelijking gemaakt met de brandverzekering op een huis. Als u een koopwoning heeft dan is de kans zeer groot dat u een brandverzekering heeft afgesloten. Hiervoor betaalt u elk jaar premie en wanneer door brand schade ontstaat aan uw woning, dan zal de verzekeraar de schade aan u vergoeden.

Ook op de beurs kunt u een verzekering afsluiten. We noemen dit het kopen van een put-optie. Door het betalen van een premie kunnen we de portefeuille beschermen tegen een koersdaling voor een bepaalde looptijd. Indien er gedurende die periode geen koersdaling plaatsvindt zijn we de premie kwijt en zullen we opnieuw een verzekering moeten afsluiten.

Het kopen van bescherming is vaak duur en drukt op het rendement. Als u geen andere risicoverlagende maatregelen neemt, zoals het schrijven van andere put-opties of het gedekt schrijven van call-opties, is het aan te raden om bescherming te kopen wanneer u een korte beleggingshorizon heeft en/of daarnaast wenst te voorkomen dat uw vermogen met ruim 50% kan dalen. Bij een dergelijk verlies dient u immers een rendement te behalen van 100% om break-even te geraken.

Indien u als belegger een verzekering wenst af te sluiten, dan is het belangrijk om te kijken naar de uitoefenprijs, de looptijd en de impliciete volatiliteit (de verwachte beweging). De uitoefenprijs in combinatie met de betaalde premie geeft aan hoeveel u maximaal kan verliezen, mocht er gedurende de looptijd een beurscrash komen.

Op 1 mei 2019 stond de S&P500 SPY ETF op $292. Een belegger kon op deze dag een put-optie met een uitoefenprijs van $260 met een looptijd tot en met 19 juni 2020 kopen. De premie bedroeg circa $8,50. Dit betekent dat wanneer de beurskoers op 19 juni 2020 $150 noteert, de belegger die geen bescherming heeft tegen een verlies aankijkt van 49%. De belegger in de ETF inclusief bescherming heeft maar een verlies van 13,5%.

Mocht u overtuigd zijn dat u een verzekering nodig heeft, dan is het aan te raden om te kiezen voor een langere looptijd. U heeft dan als belegger minder last van het verlies aan tijdswaarde. Daarnaast is het voordeliger om opties te kopen wanneer de impliciete volatiliteit laag is. In deze periode zijn de put-opties goedkoper om aan te schaffen.

Gedekt schrijven van call-opties en ETF’s

Een andere risicoverlagende strategie is het gedekt schrijven van call-opties. Actieve beleggers die een call-optie schrijven op ETF’s die ze in bezit hebben, lopen namelijk minder risico dan de passieve buy-and-holdbelegger. Dit komt doordat een belegger die gedekt een call-optie schrijft op zijn ETF, een gedeelte van zijn opwaartse potentieel in de ETF overdraagt aan de koper van de call-optie. Voor het weggeven van een deel van het opwaarts potentieel ontvangt de schrijver van de call-optie een premie.

Wanneer een belegger consequent elke maand een gedekte call-optie zou schrijven, zou hij hiermee zijn break-evenpunt aanzienlijk verlagen. Dit betekent dat het risico op verlies wordt verkleind. Ook voor de slagingskansen van deze strategie spreekt de benchmark van de CBOE boekdelen: De BXMD-index voor het maandelijks gedekt schrijven van delta 30 out-of-the-money call-opties op de S&P500 doet het beter dan de buy-and-holdstrategie inclusief dividend op dezelfde onderliggende waarde sinds 1998.

Wanneer u als belegger de afgelopen drie maanden de S&P500 (SPY) ETF in bezit zou hebben. Dan zou u door het schrijven van de eerste out-of-the-money optie elke maand het risico kunnen verlagen met circa 1%. Dit lijkt wellicht weinig, maar wanneer een belegger dit twaalf maanden op rij doet, kan hij hiermee aanzienlijk zijn break-even punt verlagen en daarmee het risico.

Daarnaast loopt de premie flink op wanneer er meer onrust ontstaat in de markt. Voor een vergelijkbare optie kon u op 1 november 2018 namelijk $5,05 ontvangen, hetgeen overeenkomt met 1,8%. Wanneer we elke maand circa 1,8% aan premie kunnen ontvangen, kunnen we  als belegger binnen een jaar het risico verlagen met 20%-25%.

Elke maand premie ontvangen verlaagt het risico

Selectie combinatie opties en ETF’s

Op een gedeelde eerste plaats als risicoverlagende strategie komen de geschreven put-optie en de gedekt geschreven call-optie op ETF’s. Dit komt doordat de waarde van een optie voor een groot deel wordt bepaald door de impliciete volatiliteit (verwachte beweging). Doordat de verwachte beweging over het algemeen groter is dan de daadwerkelijke beweging, zijn opties over het algemeen duur om te kopen. Dit betekent dat de schrijver van de optie hiermee in het voordeel is.

Daarnaast hebben we gezien dat zowel de geschreven put­optiestrategie als de gedekt geschreven 30 delta call-optie strategie op de S&P500 sinds 1998 een betere prestatie heeft neergezet dan de index inclusief dividend. Deze outperformance ging daarnaast gepaard met een lager risico. Beide strategieën worden gevolgd door het kopen van een put-optie als bescherming.

Het kopen van een optie is relatief duur. Toch kan het afsluiten van een put-optie interessant zijn, met name wanneer u een wat korte beleggingshorizon heeft of een grote waardevermindering van uw portefeuille wenst te voorkomen.