Zijn defensieve mixfondsen het antwoord op een nieuwe crisis?

Er komen steeds meer berichten over een groeivertraging in de economie. De vrees voor een recessie zorgde er in het vierde kwartaal van 2018 nog voor een van de grootste aandelencorrecties (op kwartaalbasis) uit de geschiedenis. De markten herstelden zich wonderwel in het begin van dit jaar. Een gecombineerde actie van de autoriteiten zorgde voor opluchting. Als eerste was daar de ‘flip-flop’ in het monetaire beleid van de Fed: een abrupte omdraaiing van het tot dan toe gevoerde beleid van renteverhogingen naar een beleid van renteverlagingen. Ten tweede kondigde de Amerikaanse minister van financiën Steven Mnuchin aan dat het Plunge Protection Team maar weer eens in stelling moest worden gebracht. Dit team, dat op geheimzinnige wijze werd geïnstalleerd na de grote beurscrash van 1987, zou nu bij grote problemen op de beurs kopen om erger te voorkomen.

Defensieve aandelen in de gunst

Ondanks het krachtige beursherstel zijn de zorgen over een flinke economische groeivertraging niet weg. De ‘leading indicators’ van de grootste economieën ter wereld duiden op een flinke afkoeling van de groei. Tot echt grote schade op de beurs heeft het nog niet geleid, al moet gezegd dat cyclische aandelen, uit sectoren als banken en grondstoffen de laatste twee maanden grote dalingen hebben laten zien, terwijl defensieve aandelen terug in de gunst van beleggers zijn gekomen.

Het vierde kwartaal van 2018 zou weleens een voorbode kunnen zijn voor nieuw onheil op de beurzen. Diverse beursvorsers wijzen op een nieuwe grote crash. Zo zou de Warren Buffett Indicator wijzen op aanstaand onheil. Deze indicator deelt de totale Amerikaanse beurswaarde door de bbp van de VS. Hoe hoger de stand, hoe duurder de beurs is en hoe groter de kans op een correctie wordt. Deze indicator heeft de een na op hoogste ooit bereikt. Alleen in 2000, vlak voor knappen van de internetzeepbel, was hij hoger. Warren Buffett zelf hint overigens nog geenszins op een crash.

Sluipmoordenaar

Laat ik vooropstellen dat ik hier geen crash voorspel. Integendeel. Crashes komen vaak als een dief in de nacht, of als een sluipmoordenaar waarvan we achteraf pas kunnen vaststellen hoeveel schade hij heeft aangericht. De vraag waarop dit artikel zich richt, is hoe zinvol het beleggen in defensieve mixfondsen is voor beleggers die voorbereid willen zijn op de volgende grote crash.

Zulke mixfondsen worden defensieve beleggers vaak aangereikt als totaaloplossing. Ze hebben doorgaans een flexibel beleid, waarbij de fondsbeheerder een keuze kan maken tussen aandelen en obligaties en binnen deze twee categorieën ook weer kan switchen tussen verschillende segmenten. Zo kan binnen de aandelenallocatie geschoven worden tussen groei- en waardeaandelen of tussen large- en smallcaps, al dan niet ook naar opkomende markten. Binnen de obligatieallocatie kunnen de wegingen van staats- en bedrijfsleningen worden aangepast. Regelmatig staat het mandaat toe ook te beleggen in high yield, of in obligaties uit opkomende markten. Er worden echter wel grenzen gesteld.

Bij defensieve mixfondsen overheerst te allen tijde de obligatieallocatie. Morningstar gaat uit van een standaardverdeling van 75% obligaties en 25% aandelen. Binnen een bepaalde bandbreedte mogen de fondsbeheerders afwijken. Maar gaat de allocatie naar aandelen ver boven de 25% uit, dan stopt Morningstar ze in een andere categorie, namelijk die van de neutrale mixfondsen waarvoor de benchmark 50% aandelen en 50% obligaties is.

Klassementen

Voor dit onderzoek is gekeken naar defensieve mixfondsen met een wereldwijde beleggingsfocus voor beleggers in de eurozone, met ten minste drie jaar trackrecord. Er zijn twee klassementen gemaakt op basis van 26 selectiecriteria, zoals verschillende soorten kosten, rendementen over diverse perioden en uiteenlopende risicomaatstaven. Een klassement heeft betrekking op alle beschikbare fondsen in de bovengenoemde categorie. Hiervan staan de vier beste fondsen op basis van de 26 criteria in het bovenste deel van de tabel. Het tweede klassement bevat alleen fondsen die ook al in 2008 bestonden en waarvan het rendement in dat jaar niet negatiever was dan -5%.

Het is opvallend dat door deze twee criteria toe te voegen, het universum aan beschikbare fondsen terugviel van ongeveer 500 naar slechts 45, waarvan de twee beste in het onderste deel van de tabel staan. Een tiental fondsen had zelfs een (bescheiden) positief resultaat. Dat wil echter niet zeggen dat deze fondsen ook meteen een hoge totaalscore krijgen. Die score hangt, zoals gezegd, af van 26 criteria. Zo had het bekende Carmignac Patrimoine een positief resultaat in 2018 (0,1%), maar valt het toch uit de top van het klassement omdat onder andere de resultaten van de laatste jaren en de kosten nu tegen het fonds werken.

Zijn de fondsen uit de tabel nu een garantie dat een belegger zonder kleerscheuren uit een nieuwe crisis komt? Ze zijn waarschijnlijk de ‘best guess’. Een positief resultaat is niet gegarandeerd. Van de defensieve mixfondsen met minimaal tien jaar trackrecord stond toch meer dan 60% over 2008 in de min.

Twee maren

Er zijn nog twee maren. Ten eerste zijn rendementen in het verleden geen garantie voor de toekomst. Een beheerder die in 2008 goed zat, kan bij een nieuwe crisis verkeerde inschattingen maken. Een tweede complicatie is de lage rente. Die heeft er voor gezorgd dat obligaties in de afgelopen 35 jaar het grosso modo goed hebben gedaan, maar wat als een aanstaande crisis gepaard gaat met een grote rentestijging? Dat is iets dat we in de afgelopen 35 jaar nog niet hebben meegemaakt, en veel analisten noemen dit een horrorscenario voor defensieve beleggers. Het zou mogelijk defensieve mixfondsen zelfs harder raken dan offensievere.

Daarom is het uit oogpunt van spreiding verstandig om niet één defensief mixfonds te selecteren maar meerdere, en ook naar andere defensieve beleggingscategorieën te kijken: ‘unconstrained bonds’ met een lage maximale risicodoelstellingen, flexibele mixfondsen en eventueel, als de belegger daar verstand van heeft, hedgefundstijlen die het doorgaans goed doen tijdens een crisis.