De toekomst van technologie

Van alle sectoren waarin je kunt beleggen, zijn er weinig zo onvoorspelbaar en ongrijpbaar als technologie. Dominante partijen kunnen ontstaan in markten waarin al jarenlang andere grote spelers actief zijn (Google) of ze kunnen ineens heel groot worden nadat ze decennialang een bestaan in de marge hebben geleid (Apple). Tegelijk kan een bedrijf dat een nieuwe markt totaal domineert, binnen enkele jaren compleet worden weggevaagd (Nokia). Daarbij valt het heel moeilijk te voorspellen welke technologie de komende jaren de wereld in haar greep zal krijgen. Een product waar dit jaar iedereen het over heeft, kan volgend jaar zo goed als vergeten zijn (Google Glass of Oculus Rift).

Blijkt nieuwe technologie echter in een behoefte te voorzien, dan kunnen de opbrengsten – zowel voor bedrijf als beleggers – enorm zijn. Niet voor niets is de Amerikaanse beurs de laatste jaren gedomineerd door techreuzen als Microsoft, Apple, Amazon, Alphabet (Google) en Facebook. Om die reden zijn beleggers bereid de soms torenhoge waarderingen en enorme verliezen van technologiebedrijven voor lief te nemen: morgen kan alles anders zijn.

Maand van de Technologie

Om beleggers te helpen de stormachtige ontwikkelingen in de sector te duiden en hun investeringsbeleid daarop af te stemmen, heeft Beleggers Belangen oktober uitgeroepen tot Maand van de Technologie. In een flink aantal artikelen heeft de redactie de technologiesector de hele maand van allerlei kanten belicht. Ter afsluiting van deze themamaand vond op 29 oktober in de Jaarbeurs in Utrecht een beleggersavond plaats waar verschillende specialisten hun licht over de technologiesector lieten schijnen.

Presentator Roland Koopman, bekend van RTL-Z, opende de avond met een opsomming van vertrouwde technologie die inmiddels achterhaald is: de Blackberry (vervangen door de smartphone) de digitale camera (idem) en de cd. Koopman: ‘Hadden we dit kunnen voorzien? Het is zo moeilijk om te bepalen wat in de toekomst belangrijk gaat worden. Neem Virgin Galactic, dat bedrijf van Richard Branson dat ruimtereizen aanbiedt. Ga je daar nu als belegger instappen? Ga je daar ooit geld mee verdienen? Dat is een gok.’

Digitaal vertrouwen

De eerste spreker was Pieter van de Glind, mede-oprichter van adviesbureau ShareNL. Zijn werkterrein is de deeleconomie, waarin mensen spullen, auto’s of woningen van elkaar lenen of huren via apps als Peerby, Snappcar of Airbnb. Van de Glind: ‘Dat vraagt onderling vertrouwen, want je gaat transacties aan met mensen die je niet kent. Die vertrouwenssprong hebben veel meer mensen gemaakt dan we tien jaar geleden dachten. Als ik je toen had verteld over Airbnb, waarmee je vreemden in je huis laat verblijven, zou niemand je hebben geloofd. Het digitaal vertrouwen is behoorlijk groot. We zullen ook steeds meer op platforms gaan vertrouwen, en op de aanbevelingen van je telefoon.’

In dat grote digitale vertrouwen schuilt ook een gevaar, erkent Van de Glind. ‘Het kan mensen verslaafd maken. Dat zie je bij het spel Candy Crush. En ook bij Fortnite, een schietspel in een digitale wereld. Op dit moment spelen 250 miljoen mensen Fortnite. Een deejay kwam op het idee om in die digitale wereld een optreden te geven. Daar hebben miljoenen mensen een kaartje voor gekocht. Als je dat weet, begrijp je dat dit een miljardenindustrie kan worden. En Fortnite bestond twee jaar en zeven maanden geleden nog niet eens.’

Presentator Koopman: ‘Dat soort verhalen hoorden we vroeger ook over Second Life, een andere virtuele wereld. Allerlei bedrijven openden daar kantoren, en ineens was het weg. Hoe selecteer je daarop als belegger? Traditionele beleggers werken met een horizon van soms twintig jaar.’ Van de Glind: ‘Dat is lastig. Het gaat er vooral om dat je er snel bij bent, en dat je op de goede plek zit. Wat dat betreft is het met zulke digitale omgevingen niet heel anders dan met winkelgebieden in de echte wereld.’

Verenigen van behoeftes

De volgende spreker was Ben Verwaayen, voormalig ceo van British Telecom en Alcatel-Lucent. Hij trok de discussie over technologie breder. ‘Het klopt dat technologie de markt heeft overgenomen, maar technologie is geen sector. Het is de basis voor alles wat we doen. Ook de bouw kan niet meer zonder technologie. En we vertrouwen wel steeds meer op technologie, maar de snelstgroeiende tak binnen de techsector is cybersecurity.’

Als belegger zou je dan ook met min of meer dezelfde blik naar de technologiesector moeten kijken als naar andere sectoren, aldus Verwaayen. ‘Beleggen gaat om het verenigen van menselijke behoeftes. Als je daar een beeld van hebt, ben je als belegger op de goede weg. Je moet ook goed kijken naar de personen binnen een bedrijf waar je in belegt, want uiteindelijk geef je je vertrouwen aan individuen. Hoe sterk is hun verhaal, en hoe transparant? Een goede belegger prikt door, en is ook kritisch voor zichzelf. Stel jezelf de vraag: geloof ik hierin?’

Drie vragen

Technologiespecialist Erwin van Zuidam van BNP Paribas OBAM gaf vervolgens een boeiend inkijkje in zijn selectiemethode voor beleggingen in de technologiesector. Het eerste uitgangspunt, vertelde hij, is om je niet te laten opjagen. ‘Er is altijd genoeg tijd om disruptie te analyseren. Twintig jaar geleden waren er de gekste verwachtingen over KPN. Iedereen zou gaan betalen voor een mobiele telefoon. Ik ging eens rekenen, en zag dat dit gezinnen veel te veel geld zou kosten. De prijs moest dus omlaag. Die verlaging is er gekomen – ook bij de koers van KPN.’

Van Zuidam hanteert nog twee andere uitgangspunten voor beleggen in technologie. In de eerste plaats: bekijk wie er van nieuwe technologie profiteert. ‘Dat is niet altijd degene die de infrastructuur bouwt. Net zoals spoorwegmaatschappijen vroeger veel meer verdienden dan treinbouwers, verdient Google veel meer aan het internet dan de bedrijven die deze infrastructuur hebben gebouwd en hem onderhouden.’ Tot slot is er een duidelijke relatie tussen cashflow en koersontwikkeling. ‘Een bedrijf moet geld verdienen, anders is het niets waard.’

Van Zuidam stelt zichzelf drie vragen over zijn potentiële beleggingen: 1) lost dit bedrijf een probleem op, 2) verdient het daar genoeg geld mee en 3) is het moeilijk om de technologie te kopiëren? Alle drie moeten met ‘ja’ worden beantwoord.

Drie bedrijven

De techspecialist lichtte zijn visie toe aan de hand van drie bedrijven: Booking.com, Uber en Snapchat. Van die drie ziet Van Zuidam alleen Booking als een interessante belegging. Uber voorziet weliswaar in een behoefte, maar maakt verlies. ‘En misschien neemt u straks wel een abonnement op een zelfrijdende auto van Volkswagen, Google of Tesla. In elk geval ziet het businessmodel van Uber er over vijf jaar heel anders uit.’ Snapchat is al helemaal een bedrijf om links te laten liggen: de app wordt veel gebruikt, ‘maar dat kan over een paar maanden anders zijn’. Bovendien maakt het bedrijf verlies en is de technologie vrij eenvoudig te kopiëren.

Na Van Zuidam was het podium voor twee redacteuren van Beleggers Belangen, Hildo Laman en Karel Mercx. Zij gaven een toelichting op hun favoriete technologie-aandelen, respectievelijk de Duitse toeleverancier aan de chipindustrie Siltronic en het Amerikaanse softwarebedrijf Microsoft. Het op de beurs flink gedaalde Siltronic kan volgens Laman sterk profiteren van een opleving van de cyclische chipmarkt. De vraag naar chips zal nu eenmaal blijven groeien. Microsoft is een goed voorbeeld van een techreus die ook in slechte tijden het dividend is blijven verhogen met een percentage dat de inflatie overstijgt. Het bedrijf heeft bovendien een sterke balans en het deel van de winst dat naar dividend gaat neemt elk jaar af. Als klap op de vuurpijl roomt Microsoft de winst af door voor $40 mrd aan eigen aandelen in te kopen.

Debat

Mercx en Laman bleven op het podium voor het aansluitende debat, waarvoor ze gezelschap kregen van de eerdere sprekers. Het vijftal sprak zich uit over een aantal stellingen. De eerste luidde: De vijf grootste technologiebedrijven van 2030 staan nog niet in de huidige top-5. Aanleiding voor deze stelling was een onderzoek van Laman, waaruit bleek dat de huidige top-5 heel anders is dan die van tien en twintig jaar geleden. Toch denkt Laman niet dat de geschiedenis zich zal herhalen. ‘Bij alle nieuwe ontwikkelingen zie je telkens dezelfde namen. Wie zijn bijvoorbeeld de grootste cloudspelers? Amazon, Microsoft en Google.’ Verwaayen zei zeker nieuwe namen in de top-5 te verwachten, en wel uit China. Hij kreeg bijval van Van Zuidam: ‘De Chinese bedrijven zijn veel verder dan wij. Ik denk dat WeChat en Alibaba wel in de top-5 komen.’

Een andere stelling: Fintechbedrijven zullen sneller dan we nu denken de traditionele banken vervangen. Mercx: ‘Ik denk dat de traditionele banken nog heel lang zullen bestaan. ING werft heel veel IT’ers. Ze zijn alleen maar met technologie bezig.’ Van de Glind zag het ook zo’n vaart niet lopen: ‘Banken hebben het voordeel dat ze weten hoe de regelgeving werkt en hoe de samenleving functioneert. Nieuwe partijen snappen die regels vaak niet en de overheid begrijpt niet waarom die partijen de regels niet volgen. Overigens ben ik in de opstartfase van techbedrijven tegen al te veel regelgeving. Twee derde van de start-ups was in de incubatiefase kapotgereguleerd als er te veel regels waren geweest.’

Emotie

De laatste stelling luidde: In 2030 worden jouw particuliere beleggingskeuzes gemaakt door je digitale assistent. Hildo Laman herkende zichzelf totaal niet in dat beeld: ‘Ik vind het leuk om op mijn eigen oordeel te vertrouwen. Als je een keer 30% verliest, denk ik dat de digitale assistent bij veel mensen het raam uit gaat. Beleggen is emotie. Dat is al honderden jaren zo, en dat blijft zo.’