Beleggingsfondsen: de trends en tips voor 2020
De beleggingsfondsenindustrie ondergaat de laatste jaren een enorme transitie. Door de steeds groter wordende populariteit van ETF’s eisen beleggers meer transparantie en lagere kosten. Daarnaast wordt steeds vaker van beleggingsfondsen gevraagd dat ze inspelen op de uitdagingen die de opwarming van de aarde stelt. Tot slot ontstaan er ook kansen door de ontwikkelingen op het gebied van nieuwe technologieën als big data, althans voor fondsen die deze technieken durven te omarmen en te gebruiken. We zetten een aantal belangrijke ontwikkelingen op een rijtje.
‘Asset flows’
2019 was een bijzonder beleggingsjaar. Nadat de beurzen in 2018 een van de slechtste vierde kwartalen uit de geschiedenis hadden opgetekend, werd 2019 – toch wel tegen de verwachting van de meeste beleggers in – een bijzonder goed beleggingsjaar. Het was met name bijzonder dat alle beleggingscategorieën het goed deden. Niet alleen standaardcategorieën als obligaties, aandelen en vastgoed stegen, ook grondstoffen, private equity en hedgefondsen lieten doorgaans ruime plussen zien.
Afgaande op de stijgingen van de indices, waren vooral aandelen populair. Des te opvallender was het dat bij de beleggingsfondsen – waaronder ook indexfondsen – obligaties verreweg de grootste instroom van vermogen kenden. Money market-fondsen – die vooral beleggen in kortlopende leningen en cash en zich onderscheiden door een laag risico – waren het meest populair, met $473 mrd netto-instroom. Ze werden gevolgd door Amerikaanse obligaties (+$271,4 mrd) en obligaties wereldwijd (+$148,1 mrd).
De grootste uitstroom werd genoteerd bij Amerikaanse largecaps (zowel groei- als waardeaandelen), Europese largecaps, Amerikaanse midcaps en Japanse aandelen. Deze uitstroom kan gedeeltelijk verklaard worden door de instroom bij aandelen-ETF’s. De populariteit van passief beleggen nam dus ook in 2019 toe.
Maar zelfs als we rekening houden met de netto-instroom in aandelen-ETF’s, bleek vorig jaar de populariteit van obligaties groot. Dat is des te opvallender omdat er vooral in het laatste kwartaal onrust was op de Repo-markten, een belangrijk onderdeel van de obligatiemarkten. De Fed moest op grote schaal ingrijpen om de obligatiemarkten tot rust te brengen.
Analisten menen dat de grote populariteit van obligaties voor een belangrijk deel verklaard kan worden door mensen en bedrijven die alternatieven zoeken voor de negatieve rente op spaargeld. Obligaties zijn hier het veiligste alternatief. Vanguard kende de grootste netto-instroom. Deze Amerikaanse beheerder, vooral groot geworden door passieve beleggingsproducten, beheert ook het fonds met de grootste instroom in 2019.
Het fonds is een uitstekende optie voor beleggers die niet geloven in actief beheer. Het fonds heeft ook een euro-gehedgede variant, zodat er geen valutarisico wordt gelopen. Omdat de obligatiemarkten van de VS domineren, zit er in de niet-gehedgede variant een stevig dollarrisico, dat vooral defensieve Europese obligatiebeleggers niet zullen willen lopen.
Hoewel het om een indexfonds gaat, vinden er achter de schermen veel acties plaats. Zo worden de illiquide obligaties vanwege de hoge bied-laatspreads vermeden en worden futures ingezet om de duration van de portefeuille gelijk te stellen aan die van de index.
Factorbeleggen
Het beleggen op basisfactoren als waarde, lage volatiliteit, kwaliteit, momentum en dividend is de laatste jaren populair geworden. Zo is de wetenschap de laatste dertig jaar met steeds meer bewijs gekomen dat aandelen met minder volatiliteit een hoger voor risico gecorrigeerd rendement opleveren dan aandelen met hoge volatiliteit. Zo doen ook waardeaandelen het beter dan groeiaandelen en leggen aandelen met een laag momentum het af tegen aandelen met een hoog momentum. Ook het beleggen in kleinere aandelen levert op de lange termijn een outperformance op.
Vorig jaar had factorbeleggen een moeilijk jaar. De meeste factoren moesten het afleggen tegen de grote groeiaandelen, terwijl die juist verondersteld worden op de langere termijn minder goed te presteren. Niettemin kregen de meeste factoren er in 2019 netto geld bij, vooral dankzij instroom in factor-ETF’s. Ook index- en actieve fondsen die factoren gebruiken waren populair. De grootste netto-instroom was er voor de factor dividend, op de voet gevolgd door lage volatiliteit. Momentum had een kleine uitstroom.
Robeco is van mening dat beleggen in factoren outperformance levert, maar dat de prestaties nog verder kunnen worden verbeterd als de factoren niet tegen elkaar ingaan. Robeco heeft voor de selectie van aandelen met de hoogste factorscores een gedegen gestructureerd kwantitatief beleggingsproces ingericht. Dat staat onder leiding van Pim van Vliet, die veel publiceert over factorbeleggen en gastdocent is op de Erasmus School of Business.
Duurzaamheid
De laatste jaren is duurzaamheid een steeds belangrijker thema geworden, naast rendement en risico. Een groeiend aantal beleggers eist dat beleggingsfondsen ‘verkeerde’ sectoren als wapens en tabak uitsluiten. Ook zetten investeerders fondsbeheerders er soms toe aan om via dialoog met de directies van bedrijven te zorgen voor goede arbeidsomstandigheden en beter milieubeleid, of voor grotere transparantie. Een andere vorm is beleggen op basis van ESG (Environment, Social en Governance). Hoe hoger bedrijven op deze criteria scoren, hoe meer gewicht ze in de portefeuille krijgen. Tot slot zijn er ook steeds meer themafondsen, die zich bijvoorbeeld richten op de energietransitie.
Bij ieder van de vier fondsen worden relevante aandelensectoren bepaald. Voor schone energie zijn dat er bijvoorbeeld acht, die weer verdeeld worden over drie hoofdgroepen. Eén ervan is technologie voor bedrijfstoepassingen. Deze bestaat uit drie sectoren: halfgeleiders, energieopslag en slimme netwerken (die verzorgen het energietransport van A naar B). Met de toevoeging van deze tak van de technologie aan het universum van potentiële beleggingen in de energietransitie is Pictet redelijk uniek.
De meeste beursgenoteerde bedrijven behalen overigens niet al hun omzet uit een of meerdere van deze acht sectoren. Pictet hanteert een zogeheten ‘purity factor’. Minimaal 33% van de omzet van een bedrijf moet uit één of meer van de acht sectoren komen. De purity factor speelt een rol in alle themafondsen van Pictet, al zal het percentage per thema verschillen.
Big data
Big data is hot, ook in de financiële wereld, met dank aan steeds nieuwere en verfijndere technologieën die data kunnen opslaan, analyseren en zelfs met kunstmatige intelligentie kunnen verrijken. Volgens Morningstar blinken in de financiële industrie twee partijen uit als het om big data gaat, BlackRock’s Systematic Active Equity Team en het Goldman Sachs Quantitative Investment Strategy Team. Beide teams vinden hun oorsprong in de hedgefondsendochters van de bekende vermogensbeheerders. Daar konden hoge vergoedingen worden gerekend die de investeringen in big data-technologie mogelijk hebben gemaakt.
Ook andere grote beheerders investeren in big data. Sommige kenners zijn echter nog sceptisch. Veel data levert ook veel ruis op, en ‘overengineering’ dreigt. Eigenlijk staan we nog maar aan het begin van een nieuwe trend en de toekomst zal uitwijzen hoe succesvol het gebruik van big data zal zijn. De interesse van beleggers neemt wel toe. Vorig jaar zijn diverse nieuwe fondsen geïntroduceerd die beleggen in bedrijven gelieerd aan bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie en dataopslag. Een andere manier om te profiteren van deze trend is beleggen in fondsen die big data toepassen in hun beleggingsbeleid.
Harry Geels
Harry Geels (1969) schrijft sinds 1998 voor Beleggers Belangen, waarvoor hij onder andere de rubriek Beleggingsfondsen verzorgt. Verder is hij gespecialiseerd in technische analyse kwantitatieve analyse en hedgefunds. Harry is Senior Investment Adviseur bij vermogensbeheerder Auréus. Hij is auteur van het handboek ‘Beleggen met Technische Analyse’.