Schroders | Staatsschuld wordt een probleem

Tekenen dat het herstel van de Amerikaanse economie stagneert leidden tot de voorspelbare oproep van het Amerikaanse Congres tot nieuwe steunmaatregelen, stelt Keith Wade, hoofdeconoom van vermogensbeheerder Schroders. Er is al voor $2,5 bln aan steunmaatregelen goedgekeurd, maar daar zou door deze oproep nog wel eens $1 bln bij kunnen komen. Volgens Wade kan het begrotingstekort van de VS dit jaar oplopen tot wel 17% van het bbp.

Volgens het IMF stijgt de verhouding tussen schuld en bbp in de VS van 109% in 2019 tot 141% dit jaar. Overigens loopt niet alleen in de VS de staatsschuld hard op, ook de schuldpositie in de eurozone verslechtert. Wade begrijpt dat de staatsschulden zijn gestegen om gezinnen en bedrijven te steunen tijdens de coronacrisis, maar ziet ook de schaduwzijde van de hogere schulden voor de economie en voor beleggers.

Houdbaar

Volgens de Schroders-econoom gaat de schuldgroei van de VS een volgende fase in. Tussen 1950 en 1980 bedroeg de schuld van gezinnen, overheid en niet-financiële bedrijven nog ongeveer 130% van het bbp. Maar tussen 2000 en 2020 liep dat percentage op tot 250. Wade ziet een versnelling van de schuldgroei tot 300% van het bbp, vooral veroorzaakt door een stijgende overheidsschuld. Als de economie herstelt, dan lopen de belastinginkomsten weer op waardoor begrotingstekort en staatsschuld teruggebracht kunnen worden. Maar als dat niet het geval is, dan is het nog maar de vraag hoe houdbaar de stijging van de staatsschulden is.

Zelfs bij de huidige lage rente zijn er drie problemen met de stijgende staatsschuld, waarschuwt Wade. Het ondermijnt de onafhankelijkheid van centrale banken. Een economisch herstel leidt tot renteverhogingen van centrale banken. Maar daardoor stijgen de financieringslasten van overheden die waarschijnlijk druk gaan uitoefenen op centrale banken om de rente laag te houden. Dat gaat weer ten koste van de spaarders.

Rem

Ook kan een hoge staatsschuld een rem zetten op de toekomstige groei. Hoge staatsschulden leiden doorgaans tot hogere belastingen waarbij het bedrijfsleven niet wordt gespaard stelt de Schroders-econoom. Investeringen en productiviteit van de private sector kunnen bovendien onder druk komen door meer overheidsbemoeienis bijvoorbeeld omdat overheden eigenaar worden van bedrijven die door de coronacrisis in moeilijkheden zijn gekomen. De forse stijging van de overheidsuitgaven vormen nu de reddende engel voor de economie maar zorgen voor flinke uitdagingen in de toekomst, sluit Wade af.