Europese banken | Onevenwichtig herstel toont favoriet

De coronacrisis en het aansluitende herstel hebben de schijnwerpers gezet op de grote onderlinge verschillen in de Europese banksector. Sommige partijen zijn er knap in geslaagd de schade beperkt te houden en staan nu te popelen om weer dividend uit te keren. In Nederland zijn ABN Amro en vooral ING hier voorbeelden van en op Europees niveau geldt hetzelfde voor het aandeel BNP Paribas. De Franse bank staat er een stuk beter voor dan grote branchegenoten als HSBC en Santander.

Beperkte schade voor BNP Paribas

Dat is voor een deel te danken aan een geografisch voordeel. Met het zwaartepunt van de retail-bank in Frankrijk en daarnaast nog aardig wat filialen in Italië en België, heeft BNP optimaal kunnen profiteren van de maatregelen die de overheden van de drie landen hebben genomen om de economie op gang te houden en te voorkomen dat bedrijven onnodig in de problemen zouden komen.

Dankzij het overheidsingrijpen groeide de stroppenpot veel minder snel dan de ernst van de recessie zou doen vermoeden. In 2020 zette BNP Paribas €5,7 mrd opzij voor slechte leningen. Dat was weliswaar 78% meer dan een jaar eerder, maar die toename viel in het niet bij de klap die branchegenoten kregen.

Bij HSBC – waar het zwaartepunt van de activiteiten in Azië ligt – groeide de stroppenpot over dezelfde periode van $2,1 mrd naar $8,8 mrd, een toename van bijna 320%. Bij Santander zat de pijn vooral bij een enorme goodwill-afschrijving van ruim €10 mrd. Hierdoor kwam de bank, die buiten Europa sterk leunt op Brazilië en zijn Latijns-Amerikaanse buurlanden, diep in de rode cijfers terecht.

Goed beursklimaat

Behalve aan het vangnet van Europese overheden, is de veerkracht van BNP Paribas ook te danken aan de activiteitenmix. Naast de retail-tak en de zakelijke kredietverstrekking, vormt investment banking de derde poot onder het Franse concern. De afgelopen jaren is deze afdeling uitgebreid, terwijl andere Europese banken zoals Deutsche Bank juist de handdoek in de ring gooiden. In 2020 plukte BNP Paribas de vruchten van het goede klimaat op de financiële markten.

Met name dankzij een flinke groei in de segmenten obligaties, valuta’s en grondstoffen, schoten de inkomsten uit handel voor eigen rekening met 22% omhoog naar €6,8 mrd. Ook de zakelijke kredietverstrekking zat stevig in de lift. Zo regelde de bank in een vroeg stadium van de coronacrisis, begin vorig jaar, grote kredieten voor onder meer BP en Daimler.

Als gevolg van oplopende variabele kosten en hogere kredietverliezen bleef de stijging van het bedrijfsresultaat bij de zakenbank echter beperkt tot een groei van 7% naar €3,4 mrd. Die toename was echter wel ruim dubbel zo hoog als die bij HSBC (+3% naar $15,3 mrd).

Volgende groeifase

De relatief goede prestaties van de Franse bank worden weerspiegeld in het relatief snelle koersherstel van het aandeel BNP Paribas, maar voor beleggers is het natuurlijk vooral interessant om naar het toekomstig koerspotentieel te kijken. In dat opzicht is het de vraag hoe lang de Franse bank nog van de twee huidige voordelen kan profiteren. Het ligt voor de hand dat er geen nieuwe steunpakketten komen als de lockdown straks afloopt. Als het voor bepaalde sectoren dan lastig is om op eigen benen te staan, moet BNP Paribas mogelijk de stroppenpot toch meer aanvullen.

Ook de voorsprong op het vlak van investment banking is minder veilig dan de uitstekende prestaties in 2020 doen vermoeden. Die waren vooral te danken aan het plaatsen van grote leningen en aan hoge handelsinkomsten. In de volgende fase van de economische cyclus zit de groei vooral in het adviseren bij fusie- en overnametransacties en aandelenplaatsingen. Op deze vlakken is BNP Paribas traditioneel minder sterk.

In een belangrijk opzicht heeft BNP Paribas echter een streepje voor op Santander en HSBC: de onderneming zet sinds 2017 al sterk in op digitalisering. Een gevolg van die keuze is dat stevig het mes is gezet in het kantorennetwerk. Met name in België ging dat snel. Het aantal fysieke vestigingen daar is in de afgelopen vier jaar met ruim 40% afgenomen. Inmiddels regelen meer dan negen op de tien retailklanten al hun bankzaken online, terwijl dat er in 2016 nog zes van de tien waren.

Intern gericht

Voor HSBC is het uitstippelen van een coherente strategie al langere tijd een uitdaging. Onder topman Stuart Gulliver hinkte de bank op twee gedachten: wereldwijd actief blijven of vooral de focus leggen op de Aziatische groeimarkt. Die laatste keuze vormde het uitgangspunt voor de strategie die zijn opvolger John Flint begin 2020 ontvouwde. Maar door de coronacrisis heeft hij nooit de kans gekregen om die goed in te vullen.

Terwijl veel branchegenoten in 2021 kunnen profiteren van het economisch herstel, staat het jaar voor HSBC vooral in het teken van het op orde krijgen van de interne organisatie. De onderneming maakte bijvoorbeeld in januari bekend tientallen vestigingen te sluiten in het Verenigd Koninkrijk, en is met investeringsmaatschappij Cerberus in onderhandeling over de verkoop van de Franse retailtak.

Tegelijkertijd moet de bank ook de afslanking van de Amerikaanse investment bank goed afronden. Santander heeft geen grote investment bank, maar de Spaanse bank moet net als HSBC nog een grote digitaliseringsslag maken.

Aandeel BNP Paribas de Europese favoriet

Voor alle drie de banken geldt dat de waardering vrij redelijk oogt, terwijl er bij een aantrekkende economie ruimte ontstaat voor meevallers. Bij HSBC kunnen vertragingen met de reorganisatie het geduld van beleggers mogelijk te veel op de proef stellen, terwijl Santander kwetsbaar is voor een lange corona-nasleep in Latijns-Amerika.

Dat maakt het aandeel BNP Paribas voorlopig tot favoriet bij de Europese banken, maar het opwaarts potentieel is wel minder groot dan dat van ABN Amro en vooral ING. De Franse bank krijgt daarom een houdadvies en dat geldt ook voor HSBC en Santander.