Hoe belasting de beurzen in beweging gaat brengen

In Nederland hebben bijna tien miljoen mensen de afgelopen maanden hun aangifte inkomstenbelasting ingediend. Maar in de beleggingswereld verschuift de focus de komende tijd naar heel andere belastingzaken. Het huidige internationale stelsel is door de opkomst van de digitale economie namelijk niet meer van deze tijd. Grote internetbedrijven kunnen een miljardenomzet boeken in een land waar ze een heel kleine of zelfs geen enkele lokale vestiging hebben.

Komst van de digitaks

Een toekomstbestendig stelsel houdt behalve met de fysieke aanwezigheid van een onderneming, ook rekening met een virtuele of digitale aanwezigheid. De laatste maanden wordt flink vaart gemaakt met het aanpassing van het belastingstelsel. In juli moet er in hoofdlijnen een akkoord liggen. De Europese Unie heeft al een voorschot genomen op de aanpassingen – en desnoods op de introductie van een eigen digitaks als de nieuwe regels er niet snel genoeg komen. Er is €750 mrd geleend voor een coronasteunpakket, een bedrag dat terugbetaald moet worden uit de nieuwe heffing.

Aan de overkant van de oceaan zit er een verhoging van de bedrijfsbelasting in de pijplijn. De Amerikaanse president Biden wil het tarief opschroeven van 21% naar 28% om inkomsten te genereren voor het financieren van zijn ambitieuze infrastructuurplannen. Begin mei liet hij overigens doorschemeren dat hij mogelijk ook genoegen neemt met een belastingtarief van 25%. Als Biden de zet daadwerkelijk doorvoert, zou dat de eerste keer zijn sinds 1993 dat de Amerikaanse bedrijfsbelasting omhoog gaat.

Als de geschiedenis een aanwijzing is, hoeven beleggers zich daar niet al te veel zorgen over te maken. Sinds de Tweede Wereldoorlog is de belasting in de Verenigde Staten vijf keer verhoogd. In de twaalf maanden daarna kwam het gemiddelde rendement van de S&P500 uit op 12,9%. Dat is beduidend hoger dan het gemiddelde jaarlijkse rendement van 9% sinds 1945. En al helemaal een stuk beter dan het rendement van 4,6% in de twaalf maanden na een belastingverlaging.

Belastingverschuiving

Op de lange termijn tekent zich echter een belastingwijziging af die veel ingrijpender is dan een belastingverhoging of een nieuwe digitaks. In een groot deel van de ontwikkelde wereld is loonbelasting veruit de belangrijkste inkomstenbron van de overheid. Het vooruitzicht dat de beroepsbevolking door vergrijzing in de toekomst nauwelijks groeit – of zelfs krimpt – belooft in dit opzicht weinig goeds. De suggestie van Microsoft-oprichter Bill Gates om robots belasting te laten betalen, is niet de oplossing. Het verschuiven van belastingen op arbeid naar belastingen op verbruik van natuurlijke hulpbronnen en vervuiling is dat waarschijnlijk wel.

De onafhankelijke denktank The Ex’tax Project heeft een scenario met twintig van dit soort maatregelen laten doorrekenen door Cambridge Economics. De impact is op papier zeer gunstig. In de periode 2021-2025 zou de werkgelegenheid met 740.000 manjaren extra toenemen, het bbp ligt over vijf jaar €65 mrd hoger dan in het basisscenario en de CO2-uitstoot juist  6% lager. Uit het eerder dit jaar gepubliceerde rapport Deltaplan Belastingen komt naar voren dat arbeidsintensieve sectoren zoals zakelijke dienstverlening en bouw relatief sterk van die omslag profiteren.

Beleggers die alvast willen voorsorteren op de digitaks en alle andere belastingverschuivingen die zich voor de tweede jaarhelft aftekenen, kunnen overwegen om de positie in grote internetreuzen zoals Alphabet, Amazon en Facebook – die het meest kwetsbaar ogen bij de invoering van een digitaks – iets af te bouwen en wat meer te beleggen in bouwfirma’s en zakelijk dienstverleners, zoals uitzendbureaus.