Analistenadviezen, beursrecords en lineair denken
De AEX doet het dit jaar (18 oktober: +27%) erg goed. De stijging van de belangrijkste graadmeter van de Amsterdamse beurs wordt binnen de context van de STOXX 600 (17%) enkel voorafgegaan door de hoofdaandelen van Tsjechië (31%) en Oostenrijk (36%).
Maar als u naar het verloop van de AEX over de afgelopen 25 jaar kijkt, dan ziet u een hobbelig pad. Na de gevoelsrecessie van eind 1996 steeg de AEX aanzienlijk. Technologiebedrijven schoten als paddenstoelen uit de grond en veel aandelen werden voortgestuwd door de opkomst van het internet. Een bubbel kon niet uitblijven. En jawel, in 2000 knapte de zeepbel. De AEX noteerde net boven de 700 punten.
Het sprookje van het internet ging in maart 2003 uit als een nachtkaars. De AEX was afgekalfd tot 218 punten. In het herstel steeg de Amsterdamse hoofdindex gestaag tot 560 punten. De kredietcrisis maakte aan die stijging in 2007 een abrupt einde. De AEX zou in maart 2009 zelfs kortstondig onder de 200 punten duiken.
Bekijk ook: zo maak je goed gebruik van koersdoelen
De AEX had negen jaar nodig om de kredietcrisis achter zich te laten. De weg omhoog werd in 2011 geplaveid met onrust over de Amerikaanse en Europese schuldenlast en in 2015 met zorgen over de groeivertraging van de mondiale economie. Dat het vertrouwen van beleggers nog niet volledig hersteld was, bleek in de zomer van 2018. De AEX ketste af op de Amerikaanse handelsoorlog tegen China.
Oude records
Het oude record van september 2000 werd pas in coronatijd scherper gesteld. Het klinkt vreemd: beursrecords in crisistijd, want het virus hakte erin. In drie weken tijd kelderde de AEX van 629 naar 416 punten. Maar met dank aan de lage rente, steunmaatregelen van de overheid, vaccinatieprogramma’s en het einde van de lockdowns, tekende de AEX na twintig jaar op 1 april 2021 een nieuw hoogterecord op.
De teller voor dit jaar staat inmiddels al op 36, sinds de millenniumwisseling op 47. Vooral dat laatste cijfer staat in schril contrast met Wall Street; de S&P500 stelde zijn hoogterecord sinds 1 januari 2000 342 keer bij en het aantal all-time highs in 2021 bedraagt 54.
De AEX kon vorige maand voor de allereerste keer de horde van 800 punten nemen. Als we mogen afgaan op de koersdoelen van analisten, dan knalt de belangrijkste graadmeter van de Amsterdamse beurs over een maand of twaalf door de psychologische grens van 1000 punten. Een stijging van 25%!
Het is niet uitgesloten dat aandelenmarkten twee jaar op rij met 25% stijgen, wel uitzonderlijk. In de geschiedenis van de AEX was dat enkel het geval tijdens de bull-run van eind jaren negentig. Wil dat zeggen dat we afsteven op een verliesjaar? Nee, niet direct. Maar als de zwartkijkers gelijk krijgen, dan noteert de AEX over een jaar onder de 700 punten.
Zoals altijd, zijn er ook analisten die denken dat het veel hoger kan. In het rooskleurige scenario van de optimisten overschrijdt de hoofdindex zelfs het niveau van 1200 punten. Dat komt neer op een stijging van ruim 50%. Ook dat is niet onmogelijk. De AEX deed dat al eens in 1988. Dat was het jaar na de crash van oktober 1987.
Lineair denken
Het bassiscenario voor de AEX op basis van het gemiddelde koersdoel van de hoofdaandelen toont aan dat analisten, net als veel beleggers, zich bezondigen aan lineair denken. Aandelenmarkten stijgen nooit voor langere tijd in een rechte lijn. Lineair denken is op zich niet verkeerd. Het houdt de analyse eenvoudig en overzichtelijk als men de risico’s individueel bekijkt.
Echter, risico’s waarvan de kans klein is dat die zich voordoen maar die wel een grote impact hebben, worden buiten beschouwing gelaten. Ook worden de risico’s individueel beschouwd, terwijl een klein risico door de verbondenheid met andere risico’s grote effecten kan hebben. De coronapandemie is een voorbeeld hiervan.
Het is makkelijk gezegd: breng verbanden tussen risico’s in kaart en ontwikkel een dynamisch blik. Maar toch: als u aandelen koopt, bedenk dan bij welke feiten en gebeurtenissen u uw positie zult liquideren. Want mocht zich een ramp voordoen, dan bent u beter voorbereid op wat u moet doen. Vergeet niet: verliezen die u misloopt, hoeft u niet in te halen.
