Grafiek van de Dag | Nieuwe eurocrisis in de maak?
Obligatiebeleggers reageerden als door een wesp gestoken. Overal in de eurozone gingen de obligaties in de verkoop. Deze paniekreactie is opvallend, want de ECB heeft sinds 2016 de herfinancieringsrente op 0% staan en sindsdien is de jaarlijkse inflatie opgelopen van -0,3 naar 5,1%. Het leek wel of obligatiebeleggers ervan uit waren gegaan dat de ECB zonder slag of stoot de inflatie zou laten oplopen tot nóg hogere percentages.
Een nieuwe crisis?
Met het verkrappen van het monetaire beleid wordt de basis gelegd voor een volgende eurocrisis. De rentes in de periferie van de eurozone lopen namelijk nog sterker op dan die in Duitsland. Sinds oktober is de Duitse tienjaarsrente gestegen van -0,20% naar +0,24% positief. In deze zelfde periode ging de Griekse rente van +0,85% naar +2,51%.
De grafiek toont het verschil tussen de tienjaarsrentes van Duitsland en Griekenland. In oktober was dit verschil 100 basispunten. Inmiddels is het 225 basispunten. Dat is niet vreemd, want de schulden van de zuidelijke eurolanden zijn tijdens de coronapandemie flink toegenomen. Zo ging de staatsschuld van Italië van 136% van het bnp in 2019 naar 156% in 2020.
In Griekenland wat dit respectievelijk 180 en 210%. Stijgende rentelasten betekenen automatisch dat elke herfinanciering plaatsvindt tegen hogere rentelasten, en zolang de eurozone nog geen transferunie is waarin alle staatsschulden door alle eurolanden gezamenlijk worden gedragen, zorgt dat meteen voor stress.
Een belangrijke periode
Naast het rentebeleid van de ECB, lijkt ook het opkoopbeleid aan herziening toe. De afgelopen twaalf maanden is de balans van de ECB gegroeid met €1,5 bln (€1500 mrd), geld dat is besteed aan het opkopen van obligaties. Aan deze geldstroom gaat ook een einde komen. Voor de Europese Unie breekt nu een belangrijke periode aan.
Of er komt een transferunie, waarbij de noordelijke eurolanden garant staan voor de schulden van de zuidelijke eurolanden, of de financiële markten zullen sommige van die zwakkere landen waarschijnlijk het mes op de financiële keel te gaan zetten.