Defensieve portefeuille doet naam dit jaar eer aan

De Defensieve portefeuille presteerde in de eerste maanden van 2022 uitstekend. Dit kwam met name door de zware weging van goud en grondstoffen, die van belang is om te kunnen voldoen aan det belangrijkste doel van de Defensieve portefeuille: vermogensbehoud op lange termijn.

Vermogensgroei komt bij deze portefeuille nadrukkelijk op de tweede plaats, en daarom zijn wij tevreden als we in een neergaande beurs minder verliezen dan de AEX en we in een opgaande beurs minder winnen dan de AEX. Bij beleggen gaat het om kansen en risico’s, en bij de Defensieve portefeuille draait het in de eerste plaats om risico’s.

De risico’s van beleggen kunnen groot zijn. Zelfs een goed gespreide aandelenportefeuille met aandelen uit westerse landen is in de afgelopen honderd jaar vier keer met 50 tot 80% onderuit gegaan. Een daling van 80% betekent dat de aandelen vervolgens met 400% moeten stijgen om weer break-even te raken. Een defensieve belegger wil een dergelijke achtbaanrit te allen tijde voorkomen.

De afgelopen vier eeuwen leren ons dat het bij elke grote daling van westerse aandelen een kwestie van tijd was voordat de verliezen waren ingelopen. De langste periode zagen we na 1929, het jaar van de beurskrach die het startschot vormde voor de Grote Depressie. Het duurde daarna 25 jaar voordat de verliezen weer waren goedgemaakt. Beleggers die angstig zijn voor grote verliezen of die een beperkte ‘herstelhorizon’ hebben, doen er goed aan defensief te beleggen.

Goud…

Een belangrijk thema in de Defensieve portefeuille is goud. Dit edelmetaal heeft een weging van 22,0%. Dit is heel hoog, maar ik denk dat het toch verantwoord is omdat onze leiders bezig zijn met een groot experiment. De berg schulden is echt enorm en neemt alleen maar sneller toe. Vanaf de top van de economische cyclus in het jaar 2000 tot de top van de economische cyclus in het jaar 2007 zijn de wereldwijde schulden omhooggegaan met $30 bln, terwijl de economie maar met $25 bln is gegroeid. Er was dus $1,20 aan schuld nodig om $1,00 aan groei te financieren.

De zeepbel van rond de eeuwwisseling had niet de tijd om helemaal leeg te lopen voordat er weer een nieuwe zeepbel werd geblazen. Tussen 2007 en eind 2019 ging de wereld helemaal extreem om met schuld. De schulden namen toe met $128 bln, terwijl de economie die de schulden moest ondersteunen slechts met $27 bln toenam. Elke €0,20 aan economische groei moest dus gefinancierd worden met $1,20 aan schuld.

Schuld

We zitten nu in de opgaande fase na de recessie die volgde door het uitbreken van de coronacrash. Het zal mij niet verbazen als straks blijkt dat er voor elke €0,10 aan economische groei $1 aan schuld is gemaakt. Dit soort bizarre taferelen zorgt voor een sterk stijgende goudprijs, omdat goud in tegenstelling tot fiat valuta niet valt bij te maken. Het gevolg daarvan is duidelijk.

In deze eeuw heeft de AEX een totaalrendement opgeleverd van +152%, tegenover +481% voor goud. Ik denk dat bij elk nieuw probleem nieuwe schulden zullen worden gemaakt, en daarom denk ik dat er voorlopig geen einde komt aan de trend dat goud beter presteert dan aandelen. Ik acht het risico van beleggen in goud daarom kleiner dan het risico van een aandelenbelegging.

…en andere grondstoffen

Ook andere grondstoffen dan goud hebben een andere zware weging in de Defensieve portefeuille. Zowel aandelen Chevron als de ETF op de Bloomberg Commodity Index – beide posities zijn eind vorig jaar toegevoegd – hebben een weging van 4% in de Defensieve portefeuille. De wereldwijde olievraag heeft nog geen piek bereikt en de investeringen in de oliesector zijn de laagste sinds minimaal 1997. Dit kan volgens mij alleen maar leiden tot stijgende olieprijzen.

Van de grote oliebedrijven is Chevron de enige die de afgelopen vijf jaar in staat is gebleken de bewezen oliereserves te doen toenemen. Daarnaast is Chevron Amerikaans. Dat betekent dat het risico op een speciale ‘grondstoffenbelasting’ voor het bedrijf een stuk kleiner is dan voor Europese branchegenoten.

Voor de ETF-positie in de Bloomberg Commodity Index (ISIN:DE000A0H0728) bestaan talrijke redenen. In de eerste plaats presteren grondstoffen altijd goed in tijden van inflatie. Daarnaast zorgt klimaatverandering ervoor dat er meer oogsten zullen mislukken. Ook duurzaamheidseisen inzake het kappen van bossen spelen een rol omdat deze de ruimte voor landbouw beperken, terwijl bovendien de middenklasse in de opkomende landen groeit en daarmee de consumptie van grondstoffen.

Ik kan me geen wereld voorstellen waarin klimaatverandering geen negatieve effecten zal hebben en daarom denk ik dat grondstoffen waarschijnlijk de komende jaren beter zullen presteren dan aandelen. Wie defensief belegt, kan dus eigenlijk niet om grondstoffen heen.

Euro

De Defensieve portefeuille heeft daarnaast een sterke voorkeur voor valuta’s buiten het eurogebied. Van de elf aandelenposities in de portefeuille worden er maar drie in euro’s aangehouden. De gedachte hierachter is dat in een onzekere wereld de euro vaak onder druk staat omdat de munt in het verleden bij onrust altijd flink is gedaald.

Outperformance

De 30% in goud, grondstoffen en Chevron hebben ervoor gezorgd dat 2022 een uitstekend jaar is voor de Defensieve portefeuille. De AEX staat 10,1% lager dan aan het begin van het jaar, terwijl het rendement van de Defensieve portefeuille +2,3% is. Deze outperformance van 12,4 procentpunt in deze moeilijke tijden is iets waar de beheerders blij mee zijn.

Cash

Het grootste pijnpunt in de Defensieve portefeuille is momenteel de 42,2% in cash. Dit geld willen wij graag inzetten, zeker omdat de waarde ervan zienderogen daalt als gevolg van de inflatie. Bij de hoge waarderingen op de beurzen zijn de potentiële koersdalingen echter groter dan de 5% jaarlijkse inflatie. Gezien de sterk oplopende grondstoffenprijzen van de afgelopen maanden staan we ook niet te springen om in deze markt extra geld te investeren. Maar mocht er een grondstoffendip komen, dan gaan we wellicht de komende maanden wel kopen.

Sinds 2012 heeft de Defensieve portefeuille elk jaar een positief rendement behaald. Zelfs in 2018, toen de AEX ruim 10% verloor, was er met 0,7% een mini-plus. De AEX heeft over de afgelopen twaalf jaar een rendement behaald van 215% en de Defensieve portefeuille van 82,1%. Dit is prima. De Defensieve portefeuille wil een rendement dat hoger is dan de inflatie plus spaarrente en dat lukt. En de rit moet stabiel zijn, want anders slapen we niet lekker.