Waarom Exxon wel en Tesla niet ESG is

‘ESG is a scam’ twitterde Elon Musk, de ceo van Tesla. Hij is niet te spreken over de beslissing om zijn bedrijf te schrappen uit de S&P 500 ESG index, een belangrijke duurzame aandelenindex. Dit terwijl oliegigant Exxon Mobil wel in diezelfde S&P 500 ESG index zit. Ironisch, want de term Environmental, Social and Governance (ESG) is in 2004 in het leven geroepen door de Verenigde Naties, mede als gevolg van de olieramp met de Exxon Valdez.

Het besluit om Tesla te weren heeft dan ook een debat op gang gebracht over de waarde van ESG-ratings. Hoe kan een bedrijf als Tesla, dat elektrische voertuigen maakt, uit de S&P 500 ESG-index geschrapt worden terwijl Exxon er nog in zit?

Wat zijn ESG-indices en -ratings?

Sinds 2004 is ESG een brede verzamelnaam voor duurzame bedrijfsvoering geworden. Met de groei van ESG, groeide ook de vraag naar het meten van ESG. Dit gat werd opgevuld met ESG-ratings, aangevoerd door externe rating agencies zoals MSCI en Sustainalytics. Deze ratings zijn maatstaven van duurzaamheid die bepalen of een bedrijf duurzaam is of niet. Op deze manier werd het mogelijk om bedrijven te rangschikken op duurzaamheid en hier vervolgens een beleggingsstrategie op te baseren. Alleen blijkt dit in de praktijk dus een stuk lastiger. Want duurzaamheid is geen universeel, objectief begrip.

Waarom Tesla niet ESG is

Het verhaal van Tesla is er een van extremen. Tesla maakt elektrische auto’s en heeft als missie de transitie naar duurzame energie mogelijk te maken. Een nobel duurzaam streven, wat toch zeker ESG waardig is. Maar tegelijkertijd heeft ceo Elon Musk notoir weinig op met de ‘S’ en de ‘G’ van ESG. Dit is terug te zien in de beoordeling. S&P geeft aan dat Tesla puntenaftrek krijgt vanwege het ontbreken van een koolstofarme strategie en problemen rond de gedragscode, waardoor de concurrentie Tesla voorbij streeft.

Daarnaast identificeert S&P twee afzonderlijke gebeurtenissen ‘gecentreerd rond claims van rassendiscriminatie en slechte arbeidsomstandigheden in de fabriek van Tesla in Fremont, evenals de afhandeling van het onderzoek nadat er meerdere doden en gewonden waren gevallen gekoppeld aan de autopilotfunctie van Tesla haar voertuigen.’ S&P ziet hierin voldoende reden om de ESG-score het in het onderste kwartiel van de sector te plaatsen, waardoor Tesla automatisch uit de S&P 500 ESG Index werd verwijderd.’

Waarom Exxon Mobil wel ESG is

Exxon Mobil daarentegen is zich zeer goed bewust van de werking van ESG-ratings en is er alles aan gelegen om goed uit de bus te komen. Het bedrijf was een notoire klimaatontkenner en staat als oliegigant in het midden van de storm rondom duurzaamheid. Het is voor het management erg belangrijk het politieke spel goed te spelen. ExxonMobil heeft derhalve al zijn benodigde ‘duurzaamheids’-documentatie goed op orde. Iets wat wordt beloond met een hoge ESG-rating.

ESG-ratings zijn over het algemeen relatief binnen de eigen sector. Of Tesla inherent een duurzamer bedrijf is dan Exxon maakt voor de rating niet uit. Tesla is minder duurzaam dan hun concurrentie en Exxon is duurzamer dan hun concurrentie. Maar voor beleggers kan dit heel verwarrend werken. Als je de S&P 500 ESG index koopt met de verwachting in elektrische auto’s te beleggen en in plaats daarvan beleg je in olie en gas, kom je bedrogen uit.

Duurzame beleggers

Beleggers die gepassioneerd zijn over duurzaamheid zullen dus meer werk moeten verrichten dan enkel een passieve index kopen of een ESG-rating volgen. Want de kans is aanzienlijk dat de beleggingen niet aansluiten bij je eigen begrip van duurzaamheid. De meest duurzame indices die in de EU worden aangeboden, de zogenoemde donkergroene indices, beleggen in vrijwel elk bedrijf ter wereld. Slechts vijftien bedrijven wereldwijd, alle uit de tabaksindustrie, zitten niet in een of andere duurzame index. Voor elke andere categorie zal de duurzame belegger dus een actieve keuze moeten maken.