Defensief | Door twee beleggingen opnieuw richting positief rendement

De Defensieve portefeuille staat over 2022 op 1,3%winst. De laatste drie weken van december behoren onder invloed van de regelmatig terugkerende nieuwjaarsrally meestal tot de beste weken van het jaar. Er is daarom een grote kans dat 2022 het elfde jaar op rij gaat worden waarin de Defensieve portefeuille een positief rendement behaalt. De belangrijkste bijdrage aan dat positieve rendement leveren de positie in goud en het aandeel Chevron.

iShares Physical Gold

De goud-ETF heeft een waarde van €391.299, of een weging van 22%, en is daarmee met stip de grootste positie in de Defensieve portefeuille. Goud steeg tot nu toe in 2022 met 6,5%. Het edelmetaal presteert altijd uitstekend op de momenten dat de meeste landen hun schulden sneller zien groeien dan hun economie. Deze verslechtering van de schuldpositie is nu ook aan de hand en daarom is goud een sterkhouder van de Defensieve portefeuille.

Tegenslag in de economie opvangen door de schulden te laten oplopen, is een strategie die sinds de eeuwwisseling door de meeste westerse landen worden gevolgd. Het is dan ook niet vreemd dat goud sinds 2000 een rendement heeft behaald van 522%; het totaalrendement van de AEX is met 136% een heel stuk minder.

Ik zie alleen maar tekenen dat in Europa de schulden sneller zullen groeien dan de economie. Neem de energiecrisis. De huidige gasvoorraden in Europa zijn voor tientallen procenten gevuld met aardgas uit Rusland. Er is een kans dat Rusland in de winter van 2023/2024 een minder grote voorraad aardgas naar Europa gaat laten vloeien. Dit betekent waarschijnlijk dat Europa zich verder in de schulden zal steken om aardgas van andere plekken op de wereld te importeren. Ik denk daarom dat de outperformance van 22 jaar van goud ten opzichte van aandelen nog wel een tijdje zal aanhouden.

Chevron

De tweede positie die de Defensieve portefeuille geholpen heeft om 2022 een positief jaar van te maken is het aandeel Chevron. Het totaalrendement van de Amerikaanse oliemajor over 2022 is +73%. De positie is inmiddels aangegroeid tot €85.992 en heeft een weging van 5%. In de afgelopen honderd kwartalen waren er maar vijf waarin Chevron een nog lagere waardering had dan nu. De verhouding tussen de vrije kasstroom en de beurswaarde is 10,3%. Het klinkt tegenstrijdig, maar ondanks de enorme koersstijging voor Chevron was de oliemajor in de afgelopen 25 jaar 95% van de tijd duurder dan vandaag.

De enige voorwaarden om de lage waardering om te zetten in koersstijgingen is dat de energieprijzen hoog blijven. Ik denk zelfs dat de energieprijzen tot de hoogste standen ooit zullen stijgen. In de eerste plaats investeren oliemajors nog steeds veel minder dan vroeger in toekomstige productie, terwijl de vraag naar fossiele brandstoffen vanuit de opkomende markten nog steeds aan het toenemen is. Minder investeringen betekent minder productie en minder productie in een wereld die meer fossiele brandstoffen nodig heeft moet wel leiden tot prijsstijgingen.

De tweede reden dat de prijzen omhoog gaan is dat de Amerikaanse regering nog steeds de oliemarkten aan het overspoelen zijn met olie uit de strategische voorraden. Het is opvallend dat er inmiddels 210 miljoen vaten uit de reserves zijn gehaald en dat de WTI-olieprijs nog altijd rond de $80 staat. Er zitten nog 389 miljoen vaten in de reserves, die als doel hebben om de Amerikaanse economie van olie te voorzien ten tijde van natuurrampen. Als de Amerikaanse regering de reserves nog verder willen leeghalen dan kan dat dus, maar deze grote verkoper moet vroeg of laat een keer stoppen.

Cash

De Defensieve portefeuille heeft op dit moment een cashpositie van 39%. De portefeuille is ontworpen voor beleggers die koersdalingen verschrikkelijk vinden en de beheerder probeert daarom te allen tijde te voorkomen dat er onderaan de streep grote verliezen staan.

Of we deze cashpositie in 2023 gaan inzetten hangt ervan af of de Amerikaanse economie volgend jaar in een recessie belandt en de kans daarop wordt steeds groter. De tweejaarsrente ligt 80 basispunten boven de tienjaarsrente en dat duidt erop dat de Fed keihard aan het afremmen is. Wanneer de tweejaarsrente zoals gebruikelijk weer een lagere coupon geeft dan de tienjaarsrente dan is dat afremmen voorbij. In de regel duurt het een paar kwartalen voordat renteverhogingen hun effect hebben in de economie.

De S&P500 is wereldwijd de leidende index en die ligt er niet goed bij (zie grafiek). De S&P500 laat over heel 2022 elke keer lagere toppen en lagere bodems zien. In januari was de top 4800 punten, in april was het 4600 punten, in augustus topte de S&P500 op 4300 punten en de huidige rally heeft de belangrijkste beursindex naar 4100 gebracht. Zolang de Fed keihard aan het afremmen is en de S&P500 in een dalende trend zit, denk ik er niet aan om het aandelenbelang te gaan uitbreiden.

Waarderingen

De beste koopmomenten voor de beurs vinden altijd plaats op het moment dat de Amerikaanse beurs in een recessie zit. De huidige waarderingen van de S&P500 zijn in geen enkel opzicht zoals in een recessie gebruikelijk. Neem de operationele marge van de 500 bedrijven in de index. Tijdens de recessies van 1990 en 2008 verdienden de bedrijven van elke dollar omzet $0,08 als winst. Was de recessie kort of licht, zoals in 2001 en 2020, dan hielden bedrijven van elke dollar omzet $0,10 over. De huidige operationele marge is $0,15. Mocht dit naar $0,08 of $0,10 gaan, dan is er een winstdaling van tientallen procenten geweest. Dit correspondeert in de regel ook met aandelenkoersen die tientallen procenten dalen.

De koers-winstverhouding (CAPE) geeft daarnaast het signaal af dat de verhouding tussen winst en koers ook veel hoger is dan bij eerdere recessies. Zo bodemde in 2009 de S&P500 bij een k/w van 13,3 en tijdens de coronacrash was dat op 24, De laagste waardering van 2022 was 27.

Gemoedelijke rendement

Op lange termijn krijgt de belegger die 100% in aandelen zit, gemiddeld genomen per tien jaar 100% rendement. De prijs die de belegger daarvoor betaalt is een heel beweeglijke rit. In de jaren ’00 gingen aandelen bijvoorbeeld twee keer met ruim 50% onderuit. De Defensieve portefeuille behaalt gegarandeerd op de lange termijn een rendement dat lager is dan 100% per tien jaar, maar de rit komt wel veel gemoedelijker tot stand.