Meevallers voor Europese nutsbedrijven

Na de Russische inval in Oekraïne ontstonden er grote zorgen over een energietekort in Europa. In dat geval nemen de economische risico’s toe: bedrijven kunnen niet of minder produceren (of alleen tegen heel hoge kosten) en huishoudens komen in betalingsproblemen door fors opgelopen energierekeningen. De Europese gasvoorraad is echter bovengemiddeld goed gevuld voor de tijd van het jaar (72% eind januari), dankzij de toevoer van vloeibaar aardgas (LNG), mild winterweer en besparingen van bedrijven en huishoudens.

Daardoor dalen de energieprijzen (die zijn gekoppeld aan de gasprijs) en daarmee ook de risico’s voor nutsbedrijven. Zij hoeven immers minder dure energie in te kopen om aan de vraag te voldoen en klanten kunnen hun rekeningen blijven betalen, deels geholpen door overheidssteun. Lagere energieprijzen leiden bovendien tot een vrijval van onderpanden die nutsbedrijven moesten aanhouden voor (negatieve) derivatenconstructies. Hierdoor nemen kasstromen toe en daalt de financiële hefboom.

Impact noodmaatregelen valt mee

Om de gevolgen van de energiecrisis op te vangen, grepen overheden in. De Europese Commissie kondigde diverse noodmaatregelen aan, waaronder een omzetplafond, belasting op zogenoemde overwinsten, een beperking van het energieverbruik en een hogere clearingdrempel voor derivatenhandel.

Omdat er lange tijd grote onzekerheid was over de impact hiervan op de winstgevendheid, stonden aandelen van Europese nutsbedrijven een groot deel van 2022 onder druk. Toen er meer details bekend werden, bleek de negatieve impact echter mee te vallen. Analisten verhoogden daarop hun taxaties fors en de koersen van Europese nutsbedrijven herstelden dienovereenkomstig.

Meer herstel in het vat

De winstverwachtingen van nutsbedrijven stijgen, doordat ze relatief meer opgewekte energie op de spotmarkt verkopen en door het afsluiten van nieuwe derivatenconstructies. Beide tegen historisch bovengemiddelde energieprijzen. Ondanks de flinke daling in de afgelopen maanden, blijven energieprijzen waarschijnlijk langere tijd relatief hoog.

Bovendien wordt nu veel belang gehecht aan energiezekerheid, wat onder andere leidt tot een hogere kolen- en nucleaire productie. Dat betekent meer inkomsten tegen al (grotendeels) afgeschreven kosten of ontvangen overheidsvergoedingen. Tot slot denken we dat het leeuwendeel van de renteverhogingen door centrale banken achter de rug is. Piekende of dalende rentes zijn gunstig voor de waardering en schuldposities.

Structurele hervormingen steunen positieve visie…

Omdat de elektriciteitsprijs is gekoppeld aan de volatiele gasprijs en het aandeel duurzame energie aanzienlijk zal toenemen, zoekt de Europese Commissie naar een minder volatiel energieprijsmechanisme. Wij denken dat een structurele wijziging van het prijsmechanisme waarmee de energietransitie wordt ondersteund, positief is voor de sector vanwege een hogere inkomensvoorspelbaarheid, groei (sneller vergunningenproces) en economisch rendement (lagere projectkosten, meer subsidies).

… maar er zijn ook risico’s

Niettemin blijven de energiecrisis, overheidsbemoeienis en hogere rentes risico’s voor de sector. Het energietekort kan verschuiven naar de volgende winter en klanten kunnen betalingsproblemen krijgen zodra de overheidssteun wegvalt. De kans op noodmaatregelen blijft bestaan en dat maakt de sector minder voorspelbaar. Daarnaast zal het geruime tijd duren voordat de grote kapitaalinvesteringen in duurzame energiebronnen en upgrades van het netwerk daadwerkelijk rendement opleveren. Winstverwachtingen worden bovendien meer afhankelijk van de weersomstandigheden, zolang er geen voldoende geschikte opslagmethode is ontwikkeld (waterstof, batterijen) om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen.

Focus op gediversifieerde nutsbedrijven

Nutsbedrijven die het meest profiteren van de huidige marktomstandigheden zijn ‘integrated electric’ en ‘multi utilities’: bedrijven met gediversifieerde activiteiten in de hele productieketen (opwekking, transmissie, distributie). Enkele voorbeelden zijn Engie, Iberdrola, EDP en Enel. We kijken uit naar hun kwartaalupdates in februari en maart, omdat daar mogelijk signalen in staan die onze positieve visie bevestigen.

Auteur: Robert de Jong, CFA – ING Investment Office