Zeven tips om zeperds te vermijden

Het aantal beleggende huishoudens in Nederland is de laatste jaren flink opgelopen. Dat blijkt uit een recente publicatie van onderzoeksbureau Kantar, dat jaarlijks de ontwikkelingen op de particuliere beleggersmarkt in kaart brengt. Waren er in 2016 nog 1,1 miljoen beleggende huishoudens, inmiddels staat de teller op 1,9 miljoen (2022). Oftewel er zijn behoorlijk wat beginners actief.

Het bijzondere aan beleggen, wanneer we de vergelijking trekken met de voetbalwereld, is dat deze relatief grote groep beginnende beleggers meteen meedoet op het hoogste niveau, de Champions League. Tegen iedere koper op de beurs staat immers een verkoper en dat kan zo maar een professionele partij zijn. Een topploeg met doorgewinterde beleggers. Dit kan nog wel eens intimiderend zijn, hoe kan u als particuliere belegger opboksen tegen verschillende professionele beleggers? Naar mijn inschatting kan dat door uzelf als particuliere belegger in uw kracht te zetten. Verschillende aspecten die komen kijken bij het behalen van rendement vallen immers in het voordeel uit van de particuliere belegger.

Particulier versus professional

Veel professionals spelen het spel kort op de bal. Zeer actief en met behoorlijk wat mutaties. Dit is een spel dat u naar mijn mening niet mee moet spelen. De particuliere belegger is met name door een gebrek aan tijd en mankracht gebaat bij een strategie met de focus op de lange termijn en zo weinig mogelijk transacties. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt immers dat hoe meer u handelt, hoe lager uw rendement vaak is in de praktijk. In tegenstelling tot de professional ondervindt u geen hinder van een mandaat. Professionele partijen dienen vaak volledig belegd te zijn. Bent u volledig belegd en komt er een crash dan pakt u die volledig mee. Een particuliere belegger heeft geen enkele verplichting en kan net als Warren Buffett flink wat cash achter de hand houden.

Berkshire Hathaway, het investeringsvehikel van Buffett, had bij de laatste kwartaalcijfers bijvoorbeeld $130 mrd aan cash op de balans. Gelden die kunnen worden ingezet wanneer de beurskoers van een aandeel ver onder de intrinsieke waarde terugvalt en er dus echt sprake is van een koopje.

Particuliere beleggers hebben ook geen last van de restrictie dat ze enkel in een bepaald land aandelen mogen aanschaffen. Dat is een voordeel, want het kan voorkomen dat in een bepaalde regio geruime tijd geen aantrekkelijke beleggingen te vinden zijn. Daarnaast ondervindt u er ook geen hinder van dat de omvang van uw portefeuille dermate groot is dat u niet kunt beleggen in small- en midcapbedrijven. Ondernemingen die het qua koersontwikkeling op de beurs over lange periodes vaak beter doen dan hun grote broers, de largecap-bedrijven.

Een ander pluspunt is dat u bij een online broker tegen zeer voordelige tarieven kunt beleggen. De kosten bij de professionals zijn aanzienlijk hoger. Door onder meer de huur van kantoorruimte, personeelskosten en de aanschaf van onderzoeksrapporten. Hetgeen ten koste gaat van het nettorendement.

Particuliere belegger zijn lijkt dus zo slecht nog niet. Tegelijkertijd kan het een flinke uitdaging zijn om de juiste aandelen te selecteren en niet mee te gaan in iedere interessante beleggingsopportuniteit die voorbijkomt.

Op voorhand bepalen waarin u niet wenst te beleggen is daardoor naar mijn mening verstandig. De keuze is immers reuze. Enkel op de beurzen die zijn aangesloten bij de World Federation of Exchanges kunt u namelijk al kiezen uit 59.400 verschillende beursgenoteerde bedrijven.

Waarin je niet moet beleggen

Ter inspiratie deel ik daarom zeven criteria die u zou kunnen gebruiken om een filter te maken voor bedrijven waarin u niet wenst te beleggen. Met als doel de kans op zeperds te verkleinen.

Het businessmodel

Een vaak gehoorde tip van topbeleggers is dat u alleen moet beleggen in bedrijven waarvan u het businessmodel volledig begrijpt. Desondanks zal menig belegger zichzelf bij een blik op de portefeuille erop betrappen dat niet elk aandeel aan deze criteria voldoet. Kunt u niet goed uitleggen hoe een bedrijf zijn geld verdient, met welke activiteiten en in welke landen, dan verdient het aandeel geen plek in uw portefeuille.

Schuldenpositie

U doet er ook verstandig aan om bedrijven met te veel schulden te mijden. In economisch mindere tijden kan het gebeuren dat bedrijven met weinig vet op de botten niet meer aan hun verplichtingen kunnen voldoen en als aandeelhouder neemt de kans op een zeperd dan toe. Beleg daarom enkel in bedrijven met een sterke balans. Bij voorkeur met een nettokaspostie. Een ratio die u kan helpen om gezonde bedrijven te selecteren is de nettoschuld/ebitda ratio.

Wanneer u zorgt dat u niet belegt in bedrijven waarbij deze ratio hoger is dan 2, verkleint u de kans op een domper. Daarbij dient u er wel rekening mee te houden dat bij een cyclisch bedrijf deze ratio aanzienlijk lager hoort te zijn dan bij een defensief bedrijf. De resultaten bij cyclische bedrijven kunnen in economisch mindere tijden fors terugvallen, waardoor ze zelfs wanneer ze gezond lijken financieel in de problemen kunnen raken.

Concurrentiepositie

Wanneer u als belegger de focus wenst te leggen op de lange termijn en zo weinig mogelijk transacties wilt doen dan belegt u bij voorkeur in sterke bedrijven die goed beschermd zijn tegen concurrentie. In de beleggingswereld worden dit ook wel aandelen genoemd met een slotgracht. Oftewel bedrijven waarbij de concurrentie nauwelijks kans heeft om marktaandeel af te snoepen. Beschikt het betreffende bedrijf niet over sterke merken, patenten, netwerkeffecten en/of licenties dan kan u ook deze aandelen beter uitsluiten. Een bedrijf dat eenvoudig de prijzen kan verhogen voldoet meestal wel aan een van de criteria.

Ook is het belangrijk dat u als belegger visualiseert hoe het bedrijf er over tien jaar voor staat. Hoe groot is het gevaar van nieuwe toetreders en is de behoefte van de klant toekomstbestendig? Doordat het soms lastig is om in te schatten hoe sterk een bedrijf is, raad ik beleggers aan naar de ratio van het rendement op het eigen vermogen te kijken. Dit is de nettowinst gedeeld door het eigen vermogen. Bedrijven waarbij deze ratio de laatste jaren lager uitkwam dan 15% zijn mogelijk minder sterk dan u denkt en kunt u beter uitsluiten.

Omzet- en winstgroei

Er zijn op de beurs veel bedrijven die geen omzetgroei en geen winstgroei weten te realiseren. Desalniettemin zitten dit soort bedrijven in veel portefeuilles. Kijken we naar een onderzoek van Morgan Stanley, dan kan u dit soort aandelen beter links laten liggen als u echt de blik heeft op de lange termijn. Over een periode van tien jaar komt namelijk 89% van de waarde creatie tot stand door omzetgroei en winstgroei. Op de lange termijn blijkt de waardering (5%) veel minder belangrijk.

Het management

Wanneer u als belegger een aandeel koopt, dan vertrouwt u in feite uw geld toe aan het management. Dit kunnen dus maar beter goede managers zijn die de schijn niet tegen hebben. In de praktijk kunnen ze uw belegging soms maken of kraken. Door op het gebied van kapitaalallocatie de juiste keuzes te maken. Bijvoorbeeld eigen aandelen inkopen, wanneer de beurskoers onder de intrinsieke waarde noteert. Doordat het objectief beoordelen van het bestuur soms lastig is kan u als belegger wel wensen dat er op zijn minst gelijke belangen zijn. Hiervan is sprake als het management zelf ook aandeelhouder is met een flink belang.

Een objectieve manier om te controleren of de belangen parallel lopen, is het belang van het management af te zetten tegen het salaris. Is het belang in het bedrijf viermaal zo hoog als het salaris dan is dat naar mijn mening significant genoeg. Maakt het management dan foutieve beslissingen dan worden ze ook in hun eigen portemonnee geraakt. Zowel het belang als het salaris van het management is terug te vinden in het jaarverslag.

Landenselectie

In Nederland zijn aandeelhouders redelijk goed beschermd. Buiten de landsgrenzen is dat niet altijd het geval en dat betekent dat u een risico loopt op een zeperd. U doet er daarom verstandig aan op voorhand te bepalen in welke landen u niet wenst te beleggen. Ook aan geopolitieke spanningen zijn risico’s verbonden. Deze zijn soms zo groot dat u er verstandig aan doet bepaalde landen om deze reden te vermijden.

Warren Buffett deed dit bijvoorbeeld recent door zijn volledige positie in ‘s werelds grootste chipfabrikant volledig te verkopen. De laatste jaren hebben we ook gezien dat de Chinese techbedrijven hard zijn aangepakt door de Chinese overheid. Beleggen in China en Taiwan brengt bovengemiddeld hoge risico’s met zich mee. Deze risico’s kunt u vermijden door deze landen uit te sluiten.

Beursgangen

De rendementen die behaald worden op aandelen die zijn aangekocht bij de beursgang of kort na de beursgang vallen de eerste jaren vaak tegen. Een onderzoek van de Nasdaq Economic Research bevestigd dit. Over de periode 2010-2020 leverde circa twee derde van de beursintroducties drie jaar na de beursgang op zijn minst 10% minder rendement op dan een belegging in de benchmark. Hetgeen het logische gevolg lijkt van de hype die rond een IPO wordt gecreëerd en de gedachte dat zittende aandeelhouders natuurlijk tegen een hoge waardering (gedeeltelijk) wensen uit te stappen.

Daartegenover staan natuurlijk ook enkele succesverhalen die beleggers horen op feestjes. Doordat de kans echter klein lijkt dat juist u deelneemt aan die enorm succesvolle IPO, kunt u beter aandelen selecteren die op de beurs al een mooi track record hebben opgebouwd.

Conclusie

Selectief, kritisch en geduldig zijn kan bij beleggen zeker geen kwaad. Door op voorhand eerst te bepalen waarin u juist niet wenst te beleggen kunt al verschillende risico’s mijden. Dat zal uw rendement en nachtrust ten goede komen. Veel bedrijven voldoen niet aan de opgestelde criteria in dit artikel. Dat betekent niet dat u op de korte termijn in dergelijke aandelen een mooi ritje kunt maken op de beurs.

Wanneer u echter uzelf echt in uw kracht wenst te zetten, hetgeen voor de meeste particulieren beleggers de lange termijn is waarbij zo min mogelijk transacties worden gedaan dan kunt u beleggingen die niet aan de genoemde selectiecriteria voldoen beter uitsluiten.