PFAS | Ook voor beleggers een niet te negeren risico

Ze zitten onder meer in de anti-aanbaklaag van pannen, textiel, make-up, pizzadozen, blusschuim, zonnepanelen en smeermiddelen, maar ook in recreatieplassen, sloten en drinkwater. PFAS is een verzamelnaam voor een groep van ongeveer tienduizend chemische stoffen met de handige eigenschap dat ze tegelijkertijd water- en vuilafstotend zijn of goed tegen hitte kunnen. PFAS komen van nature niet in het milieu voor en worden door de mens gemaakt.

Bekijk ook de tips in het dossier duurzaam beleggen

PFAS hebben ook de ongewenste eigenschap dat ze in het milieu niet of nauwelijks afbreken en schadelijk zijn voor de menselijke en dierlijke gezondheid. Ze kunnen een negatief effect hebben op ons immuunsysteem, de voortplanting en ontwikkeling van een ongeboren kind. Ook kunnen PFAS kanker veroorzaken. En mensen in Nederland krijgen te veel PFAS binnen via voedsel en drinkwater. Dat concludeert recent onderzoek van het RIVM. Genoeg reden tot ongerustheid.

Strengere regelgeving

Het is niet vreemd – en maar goed ook – dat de regels voor de productie en het gebruik van PFAS strenger worden. Dit heeft grote gevolgen voor bedrijven die PFAS maken of gebruiken, tezamen goed voor een totale marktkapitalisatie van $30 bln. En voor beleggers in deze bedrijven.

De regulering voor PFAS verschilt tussen landen, maar er zijn  twee belangrijke ontwikkelingen met grote impact op bedrijven. In de Verenigde Staten komen er voorschriften voor waterkwaliteit en in de Europese Unie komt er een volledig product- en verkoopverbod. De grote Amerikaanse en Europese chemiebedrijven die iets met PFAS te maken hebben moeten dus aan de bak.

Ongeveer 250 soorten PFAS zijn commercieel relevant. De markt voor deze chemicaliën wordt geschat op $20-28 mrd per jaar. Producenten zijn grote chemiebedrijven als Chemours en BASF en industrieconglomeraten als 3M. Deze PFAS-producenten verkopen de chemicaliën aan ongeveer de helft van alle bedrijfstakken ter wereld.

Grote gevolgen

De strengere regels voor PFAS hebben grote gevolgen voor producenten en gebruikers. De vraag naar PFAS vermindert. Dat heeft een direct negatief effect op  de omzet en winst van producenten.

De vraag naar alternatieven voor PFAS gaat enorm toenemen. De chemiesector moet deze alternatieven ontwikkelen en produceren.

Bedrijven die PFAS toepassen in hun producten moeten rekening houden met hogere kosten. Alternatieven zullen in eerste instantie duurder zijn in het gebruik en tot hogere productiekosten leiden. Schadeclaims en rechtszaken zullen bedrijven dwingen compensatie te betalen, PFAS te verwijderen en testen te ontwikkelen om deze schadelijke stoffen te detecteren in hun producten. Beleggers moeten goed op deze risico’s letten.

Naast risico’s ook kansen

Het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) heeft alternatieven voor PFAS onderzocht. De conclusie is dat voor de meeste toepassingen van PFAS een alternatief bestaat. Daarbij werd wel aangetekend dat sommige alternatieven binnen de komende twee tot vier jaar technisch en economisch (nog) niet haalbaar zijn. Hier moeten nog grote stappen worden gezet.

Het aanbieden van PFAS-alternatieven of PFAS-vrije producten of het verwijderen van PFAS worden een nieuwe markt. Dit kan weleens tot grote verschuivingen in marktaandeel van chemiebedrijven leiden en de komst van geheel nieuwe ondernemingen op deze markt.
Voor ondernemingen én beleggers met visie liggen hier grote kansen. 

Beleggingsmogelijkheden

De regulering van PFAS gaat een gigantische verschuiving veroorzaken in de chemiesector en bij de grote hoeveelheid verschillende ondernemingen die producten maken waarin nu nog PFAS zit. Er ligt een enorme uitdaging om de alternatieven voor PFAS technisch en economisch haalbaar te maken. Bedrijven die zich niet kunnen aanpassen zijn over enkele jaren niet meer relevant.

Voor beleggers is het raadzaam om hun beleggingsportefeuille te testen op PFAS en scherp in de gaten te houden welke ondernemingen de draai naar een PFAS-vrij of PFAS-alternatief kunnen maken. Dat kunnen interessante beleggingsmogelijkheden zijn.