Column | De impact van de Inflation Reduction Act op medicijnprijzen

In Amerika worden hogere prijzen betaald voor medicijnen dan in welk land ter wereld ook. Volgens het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid zelfs zo’n 2,5 keer meer dan in vergelijkbare landen. Daarmee is Amerika cruciaal voor de winstgevendheid van de farmaceutische industrie en de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Het systeem werd langzaam maar zeker te duur, maar dit lijkt nu te gaan veranderen.

De Inflation Reduction Act (IRA) die president Biden op 16 augustus 2022 ondertekende, heeft diverse doelen, maar een van de belangrijkste is om de zorgkosten voor Amerikaanse burgers terug te dringen. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor de farmaceutische industrie.

Maximale eerlijke prijs

Het was de minister van Volksgezondheid in de VS sinds 1965 verboden om met medicijnproducenten te onderhandelen. De IRA heft dit verbod op en introduceert een nieuw framework, dat de minister toestaat over een ‘maximale eerlijke prijs’ te onderhandelen.

Dit is geen prijs die zomaar uit de lucht komt vallen. Er zijn een heleboel factoren die de minister moet meewegen. Of de overheid bijvoorbeeld financieel heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van een medicijn. Hoe hoog de productiekosten zijn en of er concurrerende medicijnen zijn. Daarom is het lastig op voorhand in te schatten over welke medicijnen het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid gaat onderhandelen en wat hun prijs zal worden.

Korter patent voor pillen

De ceo van farmaceut Novartis heeft al gewaarschuwd dat de IRA de Amerikaanse volksgezondheid dreigt te schaden. Medicijnfabrikanten zijn al bezig om investeringen in pillen voor ouderen terug te schroeven. Novartis en andere farmaceuten geven geen prioriteit meer aan pillen, omdat die onder de IRA korter beschermd zijn via een patent: negen jaar tegenover bijvoorbeeld dertien jaar voor medicijnen die als infuus geleverd worden.

Uiterlijk 1 september 2023 wordt de lijst met tien medicijnen bekend waarover het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid gaat onderhandelen. Dit onderhandelingsproces zal naar verwachting zo’n zeven maanden duren, waarna we zullen weten wat de nieuwe ‘maximale eerlijke prijs’ wordt. Per 2026 zal die nieuwe prijs dan in werking treden.

Recept voor rechtszaken

Farmaceuten die hun medicijnen op de lijst terugzien, zullen die keuze waarschijnlijk aanvechten. Tot nu hebben al vier grote farmaceuten rechtszaken aangespannen tegen het ministerie van Volksgezondheid, met als stelling dat de prijsonderhandelingen in strijd met de grondwet zouden zijn. Het is onwaarschijnlijk dat het ministerie zich zal terugtrekken. Dus over acht maanden weten we beter waar Amerikaanse medicijngebruikers en de farmaceutische industrie aan toe zijn en welke gevolgen dit mogelijk voor de gezondheidszorg in de rest van de wereld zal hebben.

Er wordt al gespeculeerd over de lijst voor 2024. Een medicijn dat wordt genoemd, is Semaglutide, beter bekend als Ozempic. Dit diabetesmedicijn van Novo Nordisk is momenteel enorm populair, omdat het ook zorgt voor gewichtsverlies en tegelijkertijd het risico op hart- en vaatziekten verkleint. Ozempic is in de VS echter peperduur, zodat de kosten voor verzekeraars en overheid daar de pan uit rijzen. De hoge maatschappelijke kosten leiden dan ook tot veel debat en maken het medicijn tot een kandidaat voor prijsonderhandelingen.

Wat beleggers moeten weten

Grote farmaceuten zijn in menig portefeuille grote beleggingen. Door de IRA gaan de grote farmaceuten met traditionele medicijnen een onzekere toekomst tegemoet. Voor beleggers is het goed om van deze risico’s op de hoogte te zijn.

Aan de andere kant schept de IRA ook ruimte voor innovatie. Zo krijgen biologische medicijnen een gunstige behandeling. Dit zijn medicijnen waarin de werkzame stof uit levend celmateriaal bestaat, zoals bacteriën, schimmels of dierlijke/menselijke cellen en die bijvoorbeeld gebruikt worden tegen  aandoeningen als reuma, psoriasis, darmontstekingen en kanker. Onder de IRA zullen deze zogeheten biologicals meer tijd op de markt krijgen, voordat er over prijsverlagingen onderhandeld mag worden.Fabrikanten van biologische geneesmiddelen krijgen nu, vergeleken met fabrikanten van traditionele medicijnen, vier jaar extra de tijd om hun investeringen terug te verdienen voordat ze verplicht worden hun geneesmiddelen tegen de ‘maximale eerlijke prijs’ te verkopen.

In het licht van het voorgaande is het wellicht verstandig dat investeerders en beleggers zich meer op bedrijven met biologische geneesmiddelen gaan richten en minder op de traditionele farmaceuten.

Martijn Kleinbussink is beheerder van het Sustainable Equity-team van Kempen Capital Management.