Defensieve portefeuille | De beloning voor het nemen van risico’s is verdwenen

Het doel van de Defensieve portefeuille is om in geen enkel jaar geld kwijt te raken. Behalve in 2011, waarin de eurocrisis ons een verlies van 0,8% bezorgde, is dit altijd gelukt. We bereiken het doel vooral door de risico’s in de financiële markten goed in de gaten te houden; wanneer die te hoog worden, dan ruilen wij aandelen om voor cash.

De laatste maanden zien we de risico’s vooral door de stijgende rente in rap tempo toenemen. Dit zit als volgt: de veiligste plek om geld te stallen in de financiële wereld is bij Amerikaanse staatsobligaties met een korte looptijd. Dit is niet alleen de grootste, maar ook onder alle omstandigheden de meest liquide markt op de wereld. Werkelijk uniek en deze kent niet zijn gelijke.

De rente op deze korte Amerikaanse leningen staat ook bekend als de risicovrije rente. Wil de belegger een hoger rendement dan op kortlopende Amerikaanse staatsobligaties dan moet hij risico nemen. Eén van de manieren om meer rendement te maken dan de risicovrije rente is het beleggen in aandelen. Het extra rendement dat de belegger krijgt wanneer hij het risico op zich neemt van het beleggen in aandelen noemen we de risicopremie. Dit extra rendement valt uit te rekenen. 

De risicopremie

De belangrijkste reden waarom beleggers aandelen willen hebben is om eigenaar te worden van bedrijven en daarmee recht te hebben op een stukje van de toekomstige winst. Koopt de belegger bijvoorbeeld voor $100 de S&P500, dan levert die investering afgaande op de gemiddelde analistenverwachting in de komende twaalf maanden $4,58 aan rendement op. Dit is wat meer als de verwachtingen worden overtroffen. 

Op dit moment staat de risicovrije rente met een looptijd van twaalf maanden op 5,41%. Dit betekent dat de risicovrije rente 18,1-procentpunt méér rendement geeft dan het aandelenrendement en dat de risicopremie voor aandelen 0,83 procentpunt negatief is. De enige reden dat beleggers deze situatie accepteren is dat ze verwachten dat er de komende jaren een mooie winstgroei zal zijn, waardoor ze uiteindelijk gecompenseerd zullen worden.

Het grootste risico voor de S&P500 is dat er weer een keer een recessie komt, want dan kunnen alle verwachtingen de prullenbak in. Tijdens de recessie van 2020 ging de risicopremie naar 6% en tijdens de recessie in 2008 was de risicopremie zelfs 9,4%. De verklaring is dat beleggers zich tijdens een economische neergang opeens bewust zijn van de grote risico’s van het aanhouden van aandelen Ze eisen dan een grotere compensatie om dat risico te nemen. 

Het grootste probleem dat ik nu in de financiële markten zie is dat er totaal geen compensatie is voor het nemen van risico’s. De risicopremie op aandelen is net zo laag als in 1996 toen de toenmalige voorzitter van de Fed Alan Greenspan zei dat de beleggers last hadden van irrationele uitbundigheid (‘irrational exuberance’). Greenspan zag dat internetaandelen voor ongefundeerd marktoptimisme zorgen Zonder een echte basis van fundamentele waardering, maar in plaats daarvan door psychologische factoren. In mijn bewoordingen: beleggers dachten dat ze in een unieke tijd leefden waarin ze snel rijk konden worden. Dit was een desillusie want in de vier jaar daarna ging de risicopremie naar -2,9%.

Geen onnodige risico’s

De strategie van de Defensieve portefeuille is om geen onnodige risico’s te nemen. De stijging van de risicovrije rente heeft ervoor gezorgd dat ik op 18  juli 10% van de portefeuille heb ondergebracht in de iShares $ Treasury Bond 0-1yr ETF (ISIN: IE00BGSF1X88). Sindsdien is er 0,74% aan rente ontvangen en is het totaalrendement door de stijgende dollar 5,54%. 

Blootstelling aan het dollarrisico is voor mij als beheerder van de Defensieve portefeuille geen probleem. Mocht de dollar dalen, dan is het vaak een teken dat de wereldeconomie er beter voor komt te staan, want dan stroomt er in de regel kapitaal uit de Verenigde Staten. Dit is goed voor de aandelenposities in de Defensieve portefeuille. En mocht de Amerikaanse economie in een recessie raken, dan stroomt er kapitaal naar de VS vanuit de rest van de wereld die een veilig heenkomen zoeken. Het is niet voor niets dat in de laatste drie Amerikaanse recessies Europese aandelen harder onderuit gingen dan Amerikaanse. 

Mocht de dollar weer verzwakken tot nieuwe dieptepunten van de afgelopen 52 weken, dan wil ik nog een keer 10% van de portefeuille naar deze positie overhevelen.

Trends

Naast het verlagen van het risico probeert de Defensieve portefeuille ook zo goed mogelijk in te spelen op trends. De één na laatste positie die nieuw in de portefeuille is gekomen is BAE Systems op 29 juni. Dit aandeel heeft over iets minder dan drie maanden een rendement van 9,5% voor de Defensieve portefeuille behaald. Dit bedrijf profiteert sterk van een wereld die aan het deglobaliseren is en ik zie het einde daarvan nog niet naderen. De weging van BAE Systems is 4,5%.

Een andere langetermijntrend waarvan ik wil profiteren is dat de Fed een keer klaar zal zijn met het afremmen van de Amerikaanse economie. De prijs van goud heeft deze eeuw drie keer een grote rally beleefd van een aantal jaar. Dit was in 2000, 2006 en 2018 en dat was precies toen de laatste renteverhogingen achter de rug waren. Het enige probleem is dat het onbekend is wanneer de Fed voor de laatste keer de rente verhoogt. Ik ben er redelijk zeker van dat dit snel het geval zal zijn en daarom heeft goud een weging van 22,2% in de Defensieve portefeuille.