Educatie | Populaire beleggingsthema’s en trends
Een themafonds belegt in aandelen die passen binnen een bepaald thema. Voorbeelden van thema’s zijn cybersecurity, duurzame consumptie, energietransitie, robotica en vergrijzing. Het zijn niet louter duurzame fondsen of fondsen die inspelen op trends die onze leefwereld veranderen, er bestaan ook themafondsen met een eenzijdige sectorfocus, zoals water of infrastructuur.
Themafondsen zijn ideaal om in een portefeuille bepaalde klemtonen aan te brengen en sommige beleggingsthema’s beschikken over een aantrekkelijk rendementspotentieel. Beleggers verwachten van deze fondsen vaak bovengemiddelde rendementen, maar in de praktijk leveren ze die lang niet altijd.
Door hun eenzijdige focus beleggen themafondsen veelal in een beperkt aantal sectoren. Dat maakt ze riskanter dan indexfondsen of gewone beleggingsfondsen. Als het thema geen onverdeeld succes wordt, dan zal het themafonds daar ook onder lijden. En bij verhoopt succes loopt het themafonds het risico om slachtoffer te worden van zijn eigen succes.
Drie variabelen
Themafondsen spelen in op trends en ideeën over de toekomst. Sommige beleggingsthema’s beloven door hun eenzijdige focus een aantrekkelijk rendement. Voor al die toekomstvisies valt altijd wel iets te zeggen, maar is beleggen in populaire thema’s wel zo verstandig? In de regel is met de achterliggende visie van themafondsen weinig mis, maar een succesvolle belegging in themafonds wordt beïnvloed door drie variabelen.
Ten eerste moet het thema blijven bestaan en zich ontwikkelen zoals gedacht. Naderhand is altijd duidelijk of beleggers er goed aan deden om de toekomstvisie van het themafonds te volgen of niet. Neem de internethype van eind vorige eeuw. Achteraf bekeken heeft het internet meer gebracht dan gedacht. Weinig beleggers dachten eind jaren negentig dat twintig jaar later auto’s met draadloos internet zouden rondrijden. Toch gingen velen met internetaandelen het schip in, omdat hun timing verkeer was. Na een hype volgt meestal een heftige koersval. Hetzelfde dreigt nu te gebeuren met kunstmatige intelligentie.
Ten tweede moeten de geselecteerde aandelen profiteren van de trend. Neem kunstmatige intelligentie als voorbeeld, inmiddels onderdeel van ons dagelijks leven. Het was én is meer dan een toekomstvisie, maar het probleem blijft dat onbekend is welke beursgenoteerde bedrijven over twintig jaar tot de marktleiders behoren. Er mag verondersteld worden dat een themafonds altijd wel een paar winnaars telt, toch blijft de selectie van individuele aandelen een gok. De Robotics & Artificial Intelligence ETF’s van iShares en Global X mikken allebei op hetzelfde thema, maar de eerstgenoemde noteert dit jaar 16.3% in plus, de tweede nauwelijks 1,9%.
Ten derde: al hebben beleggers een lange tijdshorizon, zij moeten ook een gelukkige timing hebben bij de keuze van het themafonds. Als u op het verkeerde moment instapt, kan het alsnog misgaan. Er zijn meer beleggers met dezelfde kijk op trends en structurele ontwikkelingen in onze leefwereld. De kans is groot dat de toekomstverwachtingen al in de koersen verwerkt zijn, ver voor ze realiteit worden.
Lessen uit het verleden
Een blik in het verleden kan ook geen kwaad. Uit onderzoek van het Zwitserse opleidingsinstituut SFI blijkt dat themafondsen in de eerste vijf jaar van hun bestaan slechter presteren dan breed samengestelde indexfondsen.
Cijfers van adviesbureau Morningstar tonen bovendien aan: hoe langer de periode, hoe groter de kans dat het slecht met het themafonds afloopt. Als reden voor de ondermaatse prestatie wordt het argument van hoge kosten naar voren geschoven. Zelfs bij passief gevoerde themafondsen zijn de beheerskosten drie keer zo hoog als bij indexfondsen. Dat tikt op lange termijn aan.
Het verleden leert dat themafondsen geen trendsetters zijn. Vaak worden zij op de markt gebracht wanneer de koersen van bepaalde bedrijven al flink zijn opgelopen, wat het risico op correcties groter maakt.
