Ontpensionering | Maken senioren het verschil op de arbeidsmarkt?

In oktober zijn er in de Verenigde Staten 12.000 nieuwe banen bijgekomen. Dat is slechts een fractie van de 100.000 banen waar economen op rekenden. Een maand eerder groeide het aantal banen nog met meer dan 200.000. Afgelopen zomer zouden na zo’n tegenvaller alle alarmbellen afgaan op financiële markten. Begin augustus was een zwak banencijfer bijvoorbeeld een belangrijk ingrediënt van een paniekcocktail die de S&P 500 Index binnen drie handelsdagen met ruim 6% deed dalen.

Deze keer hadden beleggers echter wel het geduld om te kijken naar de oorzaken van de teleurstellende baancreatie. Alleen al de stakingen bij Boeing zouden volgens dataverzamelaar Bureau of Labour Statistics een verschil maken van 44.000 banen. Ook de orkanen die begin oktober het dagelijks leven in delen van Florida platlegden, spelen in dit opzicht een rol.

Opvallende trend

Uit het banenrapport kwam ook een opvallende trend naar voren. In oktober zijn maar liefst 144.000 mannen van 70 jaar en ouder toegetreden tot de Amerikaanse beroepsbevolking. Dat waren er een maand eerder overigens 191.000. In totaal is een recordaantal van 3,2 miljoen 70-plussers aan het werk in de Verenigde Staten. Het is te kort door de bocht om die verschuiving toe te schrijven aan een pensioeninkomen dat toch niet zo hoog was als waar senioren op hoopten.

Eerder dit jaar publiceerde de Amerikaanse vermogensbeheerder T. Rowe Price al een mooie studie naar het concept ‘ontpensionering’. Daaruit komt naar voren dat financiële afwegingen voor minder dan de helft (48%) van de gepensioneerden de doorslag gaf om weer aan het werk te gaan. Bijna even vaak (45%) waren het voldoening van de baan en de sociale en emotionele voordelen die deze biedt.

Japan als demografisch kompas

Ontpensionering is bepaald niet een exclusief Amerikaans fenomeen. In Japan werkt namelijk tweederde van de mannelijke bevolking na de pensioendatum door. Een groot deel van deze groep laat zich na de officiële laatste werkdag simpelweg opnieuw inhuren door de voormalige werkgever. Maar een groeiend aantal Japanse ouderen vindt een baan bij een andere onderneming. Dat geldt met name voor de retail- en bouwsector, waar ruim 10% van het personeelsbestand bestaat uit 65-plussers. Met een mediane leeftijd van bijna 49 jaar is Japan het oudste land ter wereld.

Bekijk ook Japan | Vier groeitrends volgens Baillie Gifford

Veel demografie-gerelateerde ontwikkelingen zijn dan ook wat eerder zichtbaar dan in Europa (mediane leeftijd 44 jaar) en de Verenigde Staten (mediane leeftijd 39 jaar). Als ontpensionering ook in deze regio’s een belangrijk thema wordt, heeft dat verschillende gevolgen voor beleggers.

Oog voor oudere werknemers

In de eerste plaats is de toekomstige krapte op de arbeidsmarkt minder groot dan de lage werkloosheidscijfers doen vrezen. Als centrale bankiers een gespannen arbeidsmarkt als een minder belangrijke aanwijzing zien dat de economie oververhit dreigt te raken, komt er mogelijk wat meer ruimte om de beleidsrente te verlagen. Dat is gunstig voor aandelen.

Daarnaast liggen er kansen voor bedrijven die hun voordeel kunnen doen met de trend van ontpensionering. Bijvoorbeeld doordat ze pensionado’s helpen bij het vinden van een geschikte baan, of omdat ze er goed in slagen oudere werknemers aan zich te binden. Randstad is een goed voorbeeld: de onderneming heeft een speciale tak voor 65+ vacatures en de onderneming doet regelmatig onderzoek naar deze trend.