China komt op tal van terreinen angstig dichtbij

Donald Trump noemde het een ‘wake-up call’ en durfinvesteerder Marc Andreessen sprak van een ‘spoetnik-moment’. Dit als reactie op de prestaties van de AI-chatbot van het Chinese DeepSeek, die vorige week plotseling omhoog schoot in de top van downloads in de Amerikaanse app-store van Apple.

Lees ook De paniek om DeepSeek is onterecht en wij kopen dít aandeel

De uitdrukking ‘spoetnik-moment’ geeft de schok in de VS misschien wel het beste weer. In 1957 werden de Amerikanen verrast door de lancering van de Spoetnik-satelliet, waarmee de Sovjet-Unie volkomen onverwacht de VS voor was.

China gaat verder dan AI

De opmars van China beperkt zich echter zeker niet tot kunstmatige intelligentie, waar overigens wel geluiden over illegaal gebruik van OpenAI-data door DeepSeek rond gaan. Het succes van elektrische auto’s uit China is al veel langer zichtbaar en begin dit jaar berichtte de Financial Times over de plannen van het Chinese staatsbedrijf Comac om het duopolie van Airbus en Boeing in de vliegtuigbouw aan te vallen. Ook toonde China een zelfontwikkeld model van een zogeheten ‘stealth’-gevechtsvliegtuig en liet het een versie van een nieuwe gevechtsdrone zien.

Lees ook ASML en andere chippers diep in het rood na Chinees AI-succes

Een ander gebied waarop China met reuzenstappen de VS nadert is biofarmacie. Dat wordt vooral duidelijk uit de licentie-overeenkomsten die grote farmaceuten sluiten met kleinere biofarmabedrijven om zo hun pijplijn van nieuwe medicijnen te vullen. Zakenbank Stifel bracht licentie-overeenkomsten met een waarde van meer dan $50 mln in kaart. In de jaren 2020-2022 haalden de grote biofarmaconcerns 10-12% van nieuwe medicijnen uit licentiedeals met Chinese biotechbedrijven. In 2023 liep dat volgens Stifel op tot 29% en in het afgelopen jaar zelfs tot 31%.

Miljarden dollars

Een van die licentie-overeenkomsten werd gesloten door het Amerikaanse Merck. De farmaceut betaalde medio december $112 mln aan het Chinese biotechconcern Hansoh Pharma voor de exclusieve verkooprechten – buiten China – op de ontwikkeling van een zogeheten GLP-1 receptor agonist, een molecule die bekend is van de afvalmiddelen van Novo Nordisk en Eli Lilly.

Lees ook Merck | Tegenslagen stapelen zich op

Deze molucule bevindt zich nog in de pre-klinische fase, maar bij een succesvolle ontwikkeling tot een medicijn, kunnen de zogeheten mijlpaalbetalingen oplopen tot $1,9 mrd. Merck koos in eerste instantie dus voor een Chinese deal in plaats van een overname van een Amerikaans biotechbedrijf om de obesitasmarkt te betreden.

Meest interessante deals

De meest interessante onder de deals is die tussen Summit Therapeutics en het Chinese Akeso. Summit sloot eind 2022 een licentie-overeenkomst van $500 mln voor de Noord-Amerikaanse, Japanse en Europese verkooprechten op het immuno-oncologiemedicijn Ivonescimab, die bij een succesvolle ontwikkeling kan oplopen tot $5 mrd.

Afgelopen september werden resultaten van een Chinese klinische teststudie bekendgemaakt waaruit bleek dat Ivonescimab effectiever was in de bestrijding van longkanker dan Merck’s Keytruda, een van de best verkopende medicijnen ter wereld. Daarop schoot de koers van Summit omhoog.

Een topman van een ander Amerikaans biotechbedrijf sprak tegenover biotech-magazine STAT uit hoe verrast hij tijdens een recent bezoek aan China was over de enorme Chinese concurrentie voor de medicijnen die zijn bedrijf ontwikkelt. De concurrentiestrijd tussen het westen – met name de VS – en China loopt alleen maar verder op en daarmee ongetwijfeld ook de politieke spanningen.