Nederland is de enige veilige haven in de eurozone

De Duitse parlementsverkiezingen zijn zoals verwacht gewonnen door de CDU/CSU van Friedrich Merz, de naar alle waarschijnlijkheid nieuwe Duitse Bondskanselier. Merz wil snel – liefst voor de Pasen – een coalitie met de sociaal-democratische SPD vormen. Meer nog dan de coalitiebesprekingen is het vinden van de miljarden euro’s voor investeringen in met name defensie een probleem voor de aanstaande regering.

Aanpassing van de automatische rem op de Duitse schuldpositie – de ‘Schuldenbremse’ – zou de zoektocht naar meer financiële middelen vereenvoudigen. Maar dat is door de verkiezingsuitslag een stuk lastiger geworden. De drie grote middenpartijen – CDU/CSU, SPD en de Duitse Groenen – die  daarvoor open staan, hebben in het nieuwe parlement niet meer de benodigde twee derde meerderheid om de in de grondwet vastgelegde Schuldenbremse aan te passen.

Er gaan verschillende scenario’s rond in de Duitse pers om dit probleem aan te pakken. Zoals het versneld doorvoeren van deze hervorming voordat het nieuwe parlement eind maart wordt geïnstalleerd. Of het opzetten van weer een ‘speciaal fonds’ voor defensie-uitgaven, net zoals kort na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne.

Door de Duitse begrotingsperikelen worden Nederlandse staatsleningen steeds meer de enige, echte, veilige haven in de eurozone. Dat is misschien iets gechargeerd, maar obligatiestrategen van Société Générale (SG) staken afgelopen week wel degelijk de loftrompet over de internationale positie van Nederlandse staatsleningen. Binnen de eurozone heeft Nederland immers het beste financiële profiel, aldus de Franse bank.

Samen met Duitsland heeft Nederland als enige de hoogste kredietwaardigheid, een AAA-rating, bij kredietbeoordelaar Standard & Poor’s. Maar de verhouding tussen staatsschuld en bbp is met 42,2% veel gunstiger dan de 62,4% in Duitsland. Ook heeft Nederland een relatief kleine overheid. SG berekent dat de inkomsten en uitgaven van de overheid rond de 45% van het bbp liggen, lager dan in Duitsland.

Bekijk ook het dossier Beleggen in obligaties | Alle tips & artikelen op rij

Gewild

Verder is de Nederlandse economie vrij stabiel, de schommelingen in bbp-groei zijn volgens de Franse bank kleiner dan in veel andere Europese landen. Een verzekering tegen wanbetaling, in de vorm van credit default swaps, is vaak wat goedkoper voor Nederlandse dan voor Duitse staatsleningen. SG ziet dan ook een toenemende belangstelling van niet-Nederlandse beleggers voor Nederlandse staatsleningen.

De afgelopen drie jaar loopt het aandeel van Nederlandse staatsleningen dat in handen is van buitenlandse beleggers al maar verder op en nadert de 50%. Zelfs de Federal Reserve heeft veel meer Nederlandse dan Duitse staatsleningen in portefeuille, al zegt dat ook weer niet alles want de positie van de Amerikaanse centrale bank in de minder solide Franse staatsleningen is nog groter.

Ondanks ‘onze’ uitstekende rapportcijfers ligt het effectief rendement op Nederlandse staatsleningen altijd net wat hoger dan op Duitse leningen. De belangrijkste verklaring daarvoor, stelt SG, is de grotere liquiditeit waardoor beleggers een voorkeur hebben voor Duitse staatsleningen. Maar dat zou de komende tijd volgens de bank gezien de politieke ontwikkelingen in Duitsland zo maar eens kunnen veranderen, waardoor de veilige haven-status van Nederlandse staatsleningen nog verder wordt versterkt.