De wereldwijde wedloop om lithium
Lithium is onlosmakelijk verbonden met de energietransitie en duurzame technologie vanwege zijn lichtheid en energieopslagcapaciteit. Het wordt onder andere gebruikt in oplaadbare batterijen voor elektrische voertuigen (EV’s) en apparaten zoals smartphones en laptops.
Ooit werd lithium het ‘witte goud’ van de energietransitie genoemd, maar door een zwakkere vraag naar EV’s en een wereldwijd overaanbod van lithiumerts zijn de prijzen sterk gedaald sinds het hoogtepunt in 2022. Ondanks de afgenomen vraag wordt er in het Westen flink geïnvesteerd in lithium om toekomstige behoeften te dekken en minder afhankelijk te zijn van China, de grootmacht op de lithiummarkt.
Bekijk ook het dossier Duurzaam beleggen | Hoe pak ik dit het beste aan?
Onzekere vooruitzichten
China beheerst ongeveer driekwart van de lithium-ion batterijenmarkt, voornamelijk door goedkope productie en hoge overheidssubsidies. Dit geeft Chinese fabrikanten een concurrentievoordeel ten opzichte van Europa en Amerika. Hoewel de lange termijn voor lithium positief lijkt gezien de aanhoudende duurzaamheidstrend, zijn de vooruitzichten voor een prijsherstel op korte termijn uitdagender. Dit komt door verschillende factoren die kosten en aanbod beïnvloeden. Een toename van het aanbod van lithium, door de herstart van stilgelegde mijnen en nieuwe toevoer uit bijvoorbeeld Zuid-Amerika, leidt tot lagere verkoopprijzen en meer concurrentie.
Aan de vraagkant zijn er ook risico’s. Terwijl de verkopen van EV’s in China en Europa sterk blijven, zorgen mogelijke veranderingen in subsidies, regelgeving en handelstarieven ervoor dat de volumeontwikkeling in de Verenigde Staten onder druk staat. De ramingen voor de penetratie van ‘Battery Electric Vehicles’ (BEV) in de VS zijn neerwaarts bijgesteld, en meerdere autofabrikanten hebben hun productieplannen voor EV’s in de VS vertraagd of afgeschaald. Deze dynamiek kan leiden tot een langdurige onbalans tussen vraag en aanbod.
Afhankelijkheid van China
Om de afhankelijkheid van China te verminderen, neemt zowel de Europese Unie als de VS belangrijke stappen om de eigen lithiumvoorziening te versterken. De Europese Commissie verwacht een zestigvoudige toename van de vraag naar lithium tegen 2050. Daarom heeft de EU de Critical Raw Materials Act geïntroduceerd, die streeft naar een vermindering van deze afhankelijkheid door investeringen in nieuwe lithiummijnen en recyclingtechnologieën om de eigen productie te verhogen, en in de toeleveringsketen. Hierdoor moet tegen 2030 de afhankelijkheid met minstens 10% zijn verkleind.
In de VS wordt de strategische waarde van lithium ook erkend. President Trump wil kritieke mineralen veiligstellen door nieuwe mijnen te ontwikkelen en investeringen in binnenlandse verwerkingsfaciliteiten te stimuleren. De VS heeft geprobeerd deals te sluiten met Oekraïne en Groenland om de toegang tot deze mineralen te verzekeren. Dit is des te belangrijker geworden sinds Trump nieuwe tarieven heeft ingevoerd op de import van kritieke mineralen, waaronder lithium. Dit heeft de Amerikaanse toeleveringsketen voor deze grondstoffen onder druk gezet.
Wat betekent het voor aandelen?
Veel bedrijven waarvan de beleggingscasus valt of staat bij de lithiumprijs, zitten in een lastig parket. Zij hebben hun marktkapitalisatie, parallel aan de lithiumprijzen, drastisch zien afnemen. Voor de Brits-Australische mijnbouwer Rio Tinto was dit eind vorig jaar juist een uitgelezen kans om producent Arcadium Lithium over te nemen, nadat de marktwaarde van het concern was gedaald tot onder de eigen boekwaarde. De overname is onderdeel van Rio Tinto’s langetermijnstrategie om toekomstbestendiger te worden.
Lees ook Arcadium Lithium | Waarom daalt de koers van dit aandeel na het overnamebod?
Mogelijk is dit een voorbode voor meer overnames op deze markt. Bedrijven die last hebben van de lage lithiumprijs, kunnen nog enigszins concurreren in de markt door hun kostencurve te verlagen via operationele optimalisaties en kostenbesparingen. Ondanks alle aandacht die lithium krijgt, is een herstel van de lithiumprijs voor deze bedrijven toch echt het enige wat tot een verbetering van hun resultaten kan leiden. Alleen dan kunnen ze weer als een interessante belegging worden bestempeld.