Druk op Amerikaanse staatsobligaties
Oorzaken
Dat de obligatierente zo snel opliep had waarschijnlijk diverse oorzaken. Op de eerste plaats zorgen flinke importheffingen voor hogere consumentenprijzen. Ondanks een negatief effect van heffingen op de economische groei, duwt een hoger inflatievooruitzicht obligatierentes meestal omhoog. Daarnaast maakten marktpartijen, die met forse aandelenverliezen geconfronteerd werden, mogelijk geld vrij door liquide staatsobligaties te verkopen.
Verder lijken de onorthodoxe maatregelen van de Amerikaans regering het vertrouwen te schaden. Daarbij hielpen geruchten dat China mogelijk Amerikaans staatspapier (als drukmiddel) zou verkopen en de negatieve opmerkingen van kredietbeoordelaar Fitch over de Amerikaanse overheidsfinanciën niet. Tot slot kunnen grootschalige Amerikaanse staatsobligatie-uitgiftes bijgedragen hebben aan de rentesprong.
Bekijk ook het dossier Beleggen in obligaties | Alle tips & artikelen op rij
Mar-a-Lago
In samenhang met de importtarieven groeit ook de aandacht voor het zogeheten Mar-a-Lago-akkoord. Dit is geen formele overeenkomst, maar verwijst naar een potentieel ingrijpend economisch beleidsconcept. Eind 2024 is dit geschreven door Harvard-econoom Miran, die nu hoofdadviseur is van het Witte Huis. De essentie hiervan is om het Amerikaanse handelstekort te verminderen door een verzwakking van de dollar, maar zonder het verlies van de positie als reservemunt.
Importheffingen zijn bedoeld om de handel weer in evenwicht te brengen en investeringen in de binnenlandse industrie aan te moedigen. Het ongewenste bijeffect van een aantrekkende dollar zou opgevangen moeten worden door een valuta-akkoord zoals in 1985, waarbij centrale banken buiten de VS dollars (kortlopend staatspapier) verkopen. Handelspartners, zoals China en de eurozone, zullen echter niet snel genegen zijn hun concurrentiekracht te ondermijnen door een sterkere eigen valuta. Amerikaanse beleidsmakers willen landen wellicht overhalen een akkoord te tekenen in ruil voor bijvoorbeeld lagere importtarieven of defensiesteun.
Een volgende uitdaging bij een valuta-overeenkomst is dat als minder buitenlandse partijen Amerikaanse staatsleningen kopen of zelfs verkopen, marktrentes stijgen. Dit is ongewenst bij het hoge begrotingstekort en staatsschuld van de VS, aangezien het de rentelasten van de overheid verder opdrijft. Om dit te voorkomen zouden centrale banken volgens de Mar-a-Lago-ideeën hun dollarobligaties moeten doorrollen naar (zeer) langlopende of zelfs eeuwigdurende obligaties met geen of een lagere couponrente.
Amerikaanse staatsobligaties
Zonder instemming van obligatiehouders kunnen de voorwaarden van Amerikaanse leningen, zoals bijvoorbeeld looptijdverlenging, echter niet worden aangepast. Als dit wel gebeurt, is er sprake van wanbetaling, wat kan leiden tot een vertrouwenscrisis, oplopende rentes en mogelijk juridische stappen van grote buitenlandse houders zoals China of Japan.
De kans op een dergelijke herstructurering van de Amerikaanse staatsobligaties achten wij dan ook gering. Pogingen om de dollar actief te verzwakken, zouden wel de wisselkoersrisico’s kunnen vergroten voor eurobeleggers. Dit vooruitzicht en de vele onzekerheden die voortkomen uit mogelijk overheidsbeleid kan obligatiekoersen onder druk zetten. Daartegenover staat dat (sterk) afnemende economische groei meestal juist gunstig is voor obligatiekoersen (dalende marktrentes).
Ook heeft de opwaartse rentesprong de regering begin april gewaarschuwd het vertrouwen niet verder te ondermijnen. En de Federal Reserve kan inspringen indien stress in de markt toch toeneemt. Bovendien lijkt er niet snel een alternatief voor de belangrijke status van de dollar. Al met al vinden wij een beperkte positie in Amerikaanse staatsleningen (nog) passend in een gespreide obligatieportefeuille, zeker voor beleggers met verplichtingen in dollars of die de valutabeweging afdekken.