Vier alternatieve indices | Offensief rendement door defensief accent

Het is een van de beroemdste uitspraken van Warren Buffett: de eerste regel van beleggen is dat je nooit geld moet verliezen, en de tweede regel is dat je de eerste regel nooit moet vergeten. Een snelle rekensom laat zien hoe raak deze uitspraak van het orakel uit Omaha is. Wie een verlies van 50% incasseert, moet vervolgens 100% winst maken om quitte te spelen. Uitgaande van het gegeven dat aandelen gemiddeld 100% rendement per tien jaar opleveren, betekent een verlies van 50% op een aandelenportefeuille dus de facto een achterstand van tien jaar.

Indexwegingen analyseren

Een verlies van 50% lijkt misschien extreem of zelfs onrealistisch, maar voor wie belegt tijdens een zeepbel – de eenvoudigste manier om geld kwijt te raken op de beurs – is het risico op zo’n enorm negatief rendement heel wat groter dan je zou denken. Het herkennen van een zeepbel is echter minder moeilijk dan je zou verwachten. Eén definitie ervan is dat een klein groepje aandelen opeens een zware weging krijgt in een index, waarbij analisten deze zware weging goedpraten door erop te wijzen dat het bedrijf aan de vooravond staat van hoge groei.

Een duidelijk voorbeeld hiervan zagen we twee decennia geleden, toen technologiebedrijf Cisco volgens analisten aan de vooravond stond van enorme en langdurige groei. Die groei kwam er inderdaad – Cisco groeide de afgelopen 21 jaar als kool – en de winst per aandeel steeg over een periode van twintig jaar met maar liefst 428%, van $0,53 naar $2,80. Het aandeel liet echter een omgekeerde beweging zien: op 27 maart 2000 stond de netwerkbouwer op $80,06, 21 jaar later is daar nog maar $55,69 van over.

Rendementen naar voren halen

Dit komt vooral omdat nieuwe beleggers aandelen kopen zonder te kijken naar waarderingen. Ze kijken naar de prestaties en toekomstverwachtingen van een bedrijf in de reële economie, en houden zich niet bezig met de waardering van een aandeel in het licht van een paar honderd jaar beursgeschiedenis. Zodoende halen ze toekomstige rendementen naar voren, waardoor de waarderingen extreem hoog worden en de beleggingsresultaten op langere termijn zwaar tegenvallen.

De geschiedenis kent veel van dit soort voorbeelden, waarin er soms tientallen jaren geen rendement valt te behalen op de best presterende bedrijven omdat er op enig moment een enorme aanwas is geweest van nieuwe beleggers.

Hoge weging in de index

Het opdrijven van de koersen zonder analyse van de cijfers heeft tot gevolg dat de meest favoriete aandelen opeens een hoge weging in de index krijgen. Zo bedroeg de weging van Cisco in de S&P500 in 2000 maar liefst 8,6%, terwijl deze een paar jaar daarvoor nog geen 2% was geweest. Een dergelijke ontwikkeling is nu weer zichtbaar is bij sommige aandelen in de S&P500. Zo is de weging van Apple toegenomen van 2% vijf jaar geleden naar ruim 6% nu.

Kijken we onder de motorkap bij Apple, dan zien we ook duidelijk dat er toekomstig rendement naar voren is gehaald. Vijf jaar geleden was de verhouding tussen de koers en de omzet van Apple 2,5. Nu is het 7,2. Dit laat zien dat de aandelenkoers van Apple 188% sneller gegroeid is dan de bedrijfscijfers van Apple. Niet voor niets hebben we op 1 mei 2019 het koopadvies op Apple verlaagd naar een houdadvies.

Defensief indexbeleggen met vier ETF’s

Het voorkomen van grote financiële schade tijdens een crash kan dan ook het eenvoudigst door minder te gaan beleggen in de populairste aandelen. Eén van de manieren waarop dit kan, is een indexbelegging in een gelijk gewogen index. Bovenstaande voorbeelden, Cisco en Apple, hebben in de gelijk gewogen S&P500 een weging van 0,2%, net als alle andere 498 aandelen in de index.

1. Xtrackers S&P500 Equal weight ETF | De gelijk gewogen beleggingsindex

Een gelijk gewogen index maakt pas het verschil als een zeepbel aan het leeglopen is. Toen de internetbubbel in de eerste jaren van deze eeuw leegliep en het aandeel Cisco met 88% daalde, nam de gelijk gewogen S&P500 een enorme voorsprong op de S&P500. Tussen 2000 en 2007 daalde de S&P500 inclusief dividend met 5%, terwijl de gelijk gewogen S&P500 steeg met 76,4%. Deze voorsprong is nog steeds intact, want sinds 2000 heeft de S&P500 gelijk gewogen index een rendement behaald van 581%, tegenover 357% voor de S&P500.

Dit voorbeeld toont de kracht van de uitspraak van Warren Buffett. Cisco heeft de waardering uit 2000 in de decennia erna niet meer kunnen evenaren en dat zal ook nooit meer gebeuren. Het leeglopen van de zeepbel heeft dus geleid tot een permanent verlies van kapitaal. Voor wie vreest dat Apple weleens de volgende Cisco kan worden, tip ik de gelijk gewogen Xtrackers S&P500 Equal weight UCITS ETF (ISIN: IE00BLNMYC90).

2. Amundi S&P500 Buyback S&P500 ETF | Index voor aandeleninkoop

De tweede index die ik tip is de S&P500 Buyback Index, waarin bedrijven zitten die hun eigen aandelen inkopen. Dergelijke bedrijven komen zelden in een zeepbel terecht omdat de fantasie van beleggers niet geprikkeld wordt door bedrijven die bij gebrek aan investeringsideeën maar eigen aandelen gaan inkopen.

Dat betekent dat er bij bedrijven die eigen aandelen inkopen eigenlijk geen permanent verlies van kapitaal mogelijk is, zoals we bij Cisco wél hebben gezien, en de langetermijnrendementen dus automatisch hoger zijn. Het is geen toeval dat Berkshire Hathaway, de investeringsmaatschappij van Warren Buffett, steeds meer eigen aandelen inkoopt.

In de praktijk is dit superieure rendement duidelijk zichtbaar. Sinds zijn oprichting in 1994 heeft S&P500 Buyback Index een rendement behaald van 2843%. Dit is bijna twee keer zo hoog als het rendement van 1494% op de S&P500. Mijn tip voor een gerichte belegging in aandeleninkoop is de Amundi S&P500 Buyback S&P500 UCITS ETF (ISIN: LU1681048127). In deze ETF zitten de honderd bedrijven uit de S&P500 die over de afgelopen twaalf maanden procentueel de meeste aandelen uit de markt hebben gehaald.

3. iShares Edge MSCI USA Momentum ETF | Indexbeleggen met momentum

Offensief beleggen op een defensieve manier betekent echter niet dat je moet proberen zeepbellen geheel te ontwijken. Integendeel. Momentum kan van grote waarde zijn, zolang je maar op het juiste moment verkoopt. Zo gaat het bij de derde index die ik tip, de MSCI USA Momentum Index. Die bevat de 128 bedrijven met de grootste koersstijging van het afgelopen half jaar, die worden geselecteerd uit de duizend grootste beursgenoteerde bedrijven van de Verenigde Staten.

Gedurende een zeepbel zit de index vol in zeepbel-aandelen, omdat deze in een bullmarkt nu eenmaal het hardst stijgen. Loopt de zeepbel echter leeg, dan gaan de zeepbel-aandelen eruit en belegt de index volledig in ondergewaardeerde aandelen.

Extreme rotatie

De laatste dertig jaar heeft de MSCI USA Momentum Index geweldig gepresteerd, met een rendement van 6935% tegenover 2305% voor de S&P500. Beleggers moeten zich er echter wel van bewust zijn dat deze momentumindex soms een nogal extreme sectorrotatie kent. Zo ging bij de laatste aanpassing, in juni, de weging in Financials van 1,6 naar 33,0% en Technologie van 40 naar 17%.

Microsoft, Apple, Nvidia en Adobe zijn niet alleen uit de top-10 van grootste wegingen gevallen, ze zitten nu zelfs niet meer bij de top-128, waardoor ze niet meer in de index komen.

Wel zijn er nu zware wegingen voor Berkshire Hathaway (4,6%) en Walt Disney (4,5%). Voor beleggers die zich aangesproken voelen door deze manier van indexbeleggen, tip ik de iShares Edge MSCI USA Momentum Factor UCITS ETF (ISIN: IE00BD1F4N50).

4. Invesco FTSE RAFI US 1000 ETF | Fundamentele waarde

Een vierde manier om het risico van overwaardering te beperken is te kijken naar fundamentele waarde. Er bestaat een index die speciaal is ontworpen om zeepbellen te voorkomen, de FTSE RAFI US 1000 Index. Hierin zitten de 1000 grootste Amerikaanse beursgenoteerde bedrijven. De index schroeft de weging terug van een aandeel waarvan de koers te ver vooruit is gelopen op de bedrijfsmatige ontwikkelingen. Om tot de weging te komen, wordt naar vier criteria gekeken: omzet, kasstroom, boekwaarde en dividend.

Op basis hiervan krijgt Tesla in de index een weging van 0,05%, 26 keer minder dan de weging van 1,32% in de Russell 1000 Index. Uiteraard kunnen beleggers in de Russell-index profiteren van de hogere verwachtingen rond Tesla, als alle dromen omtrent het aandeel uitkomen, maar er zijn op de beurs ook altijd wel een paar dromen die niet uitkomen. Wat heet: tegenover elke droom die werkelijkheid wordt, staan talrijke nachtmerries.

Geschiedenis

Het langetermijnrendement van deze indexbelegging laat de kracht van de gekozen aanpak goed zien. Over de afgelopen twintig jaar is het rendement van de RAFI en S&P500 respectievelijk 505 en 435%. De fundamentele index heeft een lange geschiedenis, waarin goed is te zien dat het uitbalanceren van de weging en de economische voetafdruk over zeer lange periode heeft gewerkt.

Zo zijn de rendementen van RAFI en S&P500 over de afgelopen dertig jaar respectievelijk 2891% en 1979% en over de afgelopen veertig jaar 14.443% en 9118%. Over de laatste vijftig jaar is het rendement van de RAFI zelfs ruim tweemaal zo groot als van de S&P500: 39.375% om 19.446%.

Hoe langer de looptijd, hoe meer zeepbellen er zijn en hoe meer rendement er te behalen valt door een zeepbel te ontwijken. Mijn favoriete belegging om deze strategie mee te volgen is de Invesco FTSE RAFI US 1000 ETF (IE00B23D8S39).

Indexbeleggingen voor de langere termijn

Bij alle bovengenoemde ETF-beleggingen geldt dat de risico’s van deze indexbeleggingen op korte termijn net zo groot zijn als het risico van een belegging in de S&P500. Zo ging tussen 9 oktober 2007 en 9 maart 2009 de S&P500 Buyback met 57% onderuit, en dat was net zo veel als de S&P500. Momentum verloor 50% en de gelijk gewogen en fundamentele indices leverden beide 60% in.

Het verschil van de alternatieve indices merk je pas op langere termijn, als de waarderingen zijn teruggekeerd naar het langetermijngemiddelde en de overwaardering in aandelen is verdwenen. Ondanks de extreme acties van centrale banken – waardoor zeepbellen volgens sommigen nooit meer uit elkaar zullen spatten – denk ik dat de afgelopen honderden jaren nog altijd representatief zijn voor de toekomst.

Dat betekent dat er met bovengenoemde indexbeleggingen op lange termijn mooie rendementen zijn te maken. En gezien de huidige waarderingen is dit hét moment om uw offensieve beleggingen een wat defensiever accent te geven.

Tot slot: dat het in dit artikel louter is gegaan over beleggingen in de VS, wil niet zeggen dat de geschetste strategieën niet van toepassing zouden zijn in de rest van de wereld. Er zijn alleen een stuk minder gegevens om dit te bewijzen. Wel is het duidelijk dat je ze maar beter niet kunt toepassen in markten die goedkoop zijn, zoals op dit moment de opkomende landen. Zeepbellen die er niet zijn, kan je immers ook niet ontwijken.