De berg en de klap

advertorial

Bullmarkten kunnen op twee manieren eindigen: met een berg of door een klap. Naderen we het einde van deze bullmarkt?

Nu de beurzen overal ter wereld al meer dan acht jaar in een bullmarkt zitten, vragen velen zich af of het einde ervan in zicht is. Ze zijn bang dat de koersen al te lang zijn gestegen of dat aandelen te hoog geprijsd zijn en dus zullen kelderen. Maar zwaartekracht en ouderdom hebben geen vat op aandelen. Bullmarkten kunnen op twee manieren eindigen: met een berg of door een klap.

De ‘berg’ verwijst naar de spreekwoordelijke ‘berg van zorgen’ waar bullmarkten tegenop zouden klimmen. Zoals beleggerslegende Sir John Templeton ooit zei: “Bullmarkten worden geboren door pessimisme, groeien door scepticisme, worden volwassen door optimisme en sterven door euforie.” De klim door pessimisme, scepticisme en optimisme is de periode waarin beleggers met zorgen kampen. Aan het begin van een bullmarkt hebben ze te maken met het aanhoudende pessimisme uit de voorgaande dalingen. Na de eerste opleving verbetert het sentiment iets, maar blijft iedereen sceptisch over de duur ervan. Scepticisme transformeert tot optimisme naarmate er meer angst wordt afgeschud en de lijst van onzekere factoren korter wordt. Zorgen maken plaats voor euforie en de nieuwe hoge aandelenrendementen stijgen beleggers naar het hoofd, waardoor de toekomstverwachtingen voor bedrijfswinsten onredelijk hoog worden. Daarnaast vertroebelt hun blik op de wereld om hen heen. Vaak verliezen ze de verslechterende aanjagers van de economie uit het oog, zoals een omgekeerde rendementscurve of dalende economische hoofdgraadmeters. Koersen bewegen zich tussen realiteit en verwachtingen, maar als de realiteit totaal niet meer overeenkomt met de rooskleurige toekomstvisie van beleggers, zullen ze uiteindelijk corrigeren.

Dat gebeurde in 2000, toen de internetzeepbel barstte en er een bearmarkt aanbrak die twee jaar zou duren. Wereldwijd waren beleggers in de ban van internetbedrijven en de adembenemende rendementen na beursintroducties. Ze waren ervan overtuigd dat het voor deze bedrijven geen kwaad kon links en rechts wat geld te verliezen. Beleggers vonden ‘clicks’ belangrijker. Vrijwel niemand merkte op dat de meeste startende dot-coms al hun cash erdoorheen jaagden, en niet over een solide bedrijfsplan voor de lange termijn beschikten. Dat maakte ze gedoodverfde kandidaten voor faillissement en wanbetaling. Bedrijfsbalansen deden er in ‘de nieuwe economie’ niet toe. Door de opkomst van internet- en technologiebedrijven zouden recessies voorgoed tot het verleden behoren. Ondertussen merkten beleggers niet op dat de Amerikaanse rendementscurve was omgeslagen en dat de Leading Economic Index begin 2000 begon te zakken. Naarmate de tijd vorderde dacht men dat elke kleine koersdaling een koopkans was. Aandelen, die eerst tegen de berg van zorgen opklommen, begonnen langs de ‘helling van hoop’ af te glijden.

De meeste bullmarkten eindigen op die manier, bovenop de berg. Soms krijgen ze al klappen voordat ze de top bereiken, als er zich een enorme, onverwachte negatieve verrassing voordoet die een paar biljoen van het wereldwijde bbp afsnoept. Dat gebeurde in 2008, toen een duistere Amerikaanse boekhoudregel (de FAS 157, of waarderen tegen de marktwaarde) banken er uiteindelijk toe dwong bijna twee biljoen dollar aan papieren verliezen te incasseren nadat illiquide, met hypotheken afgedekte activa tegen dumpprijzen werden verkocht. De bevriezing van ‘wholesale’-financieringen die daarop volgde, leidde uiteindelijk tot het faillissement van Lehman Brothers en andere banken. Gecombineerd met de onjuiste reactie van de Amerikaanse regering daarop, eindigde de bullmarkt die in 2003 begon lang voordat beleggers de kans kregen euforisch te worden.

Beleggers worstelen constant met dit concept en richten zich liever op de waan van de dag, vooral als de koersen schommelen. Zoals uit de recente infographic over de bullmarkt van Fisher Investments Nederland blijkt, kreeg deze bullmarkt sinds 2009 een eindeloze lijst van dergelijke angsten voor zijn kiezen. Griekenland. Brexit. Donald Trump. Chinese staatsobligaties. Dubai. Oekraïne. Syrië. Renteverhogingen. Ratingverlagingen. Soms zorgden ze voor kortdurende negativiteit, of zelfs een correctie (een korte, scherpe, door sentiment aangedreven daling van meer dan -10%). Maar ze waren geen van allen krachtig genoeg om de wereldwijde bullmarkt te beëindigen. Aan alle bullmarkten komt uiteindelijk een eind. Ook deze zal aflopen, maar de breed uitgemeten gebeurtenissen zullen er waarschijnlijk niet toe leiden. En kleine negatieve zaken evenmin.

Op dit moment is noch de top van de berg, noch een klap in zicht. Toch houdt deze bullmarkt al langer aan dan gemiddeld. Maar zoals Fisher Investments Nederland liet zien, worden gemiddelden berekend aan de hand van lange- en kortetermijnresultaten. Ze hebben geen voorspellende waarde. Het Amerikaanse beleggerssentiment is optimistischer, maar Europese beleggers – die nog steeds hun wonden likken na twee recessies en een regionale bearmarkt in 2011 – zijn redelijk sceptisch en tobben over verkiezingen, het aflopen van de stimuleringsprogramma’s van de ECB en een veronderstelde kwetsbare economie. Voor hen is de berg nog lang niet beklommen. Daarnaast vormen klappen altijd een risico. Op dit moment zijn die over het algemeen echter te klein of te breed besproken om als zodanig te worden beschouwd. Populistische politici die de verkiezingen in de eurozone winnen en de gemeenschappelijke munt bedreigen, lijken nu de meeste angst in te boezemen. Maar zelfs als de populisten het in Frankrijk of Duitsland goed doen, zullen de markten profiteren van het feit dat ze de einduitslag kennen, net zoals ze deden na het Brexit-referendum en de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Beide keren gebeurde waar beleggers voor vreesden, maar al snel hernam het gewone leven zijn gangetje en konden de markten opgelucht ademhalen. Als de populisten in Frankrijk en Duitsland winnen maar niet veel kunnen uitrichten vanwege vastgelopen, verdeelde parlementen, dan zal het leven daar ook weer verdergaan, en zal de angst afnemen.

Het feit dat de meeste beleggers wereldwijd uitkijken naar de volgende bearmarkt is ook een teken dat de top van de berg of een klap nog niet in zicht is. Bearmarkten beginnen wanneer maar weinigen ze verwachten. De wijdverspreide verwachting dat er op korte termijn problemen zullen ontstaan, is wellicht het meest in het oog springende kenmerk van de wereldwijde scepsis. U kunt zich beter zorgen gaan maken als niemand anders dat doet. Tot die tijd kunt u als belegger uw voordeel doen met uw aandelen.

Fisher Investments Nederland is de Nederlandse tak van Fisher Investments Europe Limited, een volledige dochteronderneming van Fisher Investments. Fisher Investments is een onafhankelijke, particuliere vermogensbeheerder. Fisher Investments Europe delegeert het portefeuillebeheer aan zijn moedermaatschappij. Dit artikel geeft de standpunten, inzichten en commentaren van redactiemedewerkers van Fisher Investments weer, die op elk moment onaangekondigd kunnen veranderen. De weergegeven marktgegevens dienen louter ter illustratie en informatie. Niets in dit artikel kan worden uitgelegd als beleggingsadvies of een aanbeveling om een effect te kopen of verkopen, noch als een bewijs dat een specifieke transactie of beleggingsstrategie geschikt is voor een bepaald persoon.

Om terug te gaan naar de overzichtspagina klikt u hier.

Updates

Siemens

L'Oréal

Enel

ASML

ABN Amro

OCI

TKH

Aperam

Aalberts

Euronext

Adyen

Nestlé

Amazon

ASMI

Fugro º

Corbion

Universal Music Group

ING

Alphabet

Arcadis

De berg en de klap