Onze ervaring is dat niemand graag verliest, maar hoe sterk is het verlangen om dat gevoel te vermijden? De inmiddels overleden psychologen Daniel Kahneman en Amos Tversky bestudeerden deze vraag in 1979. Uit hun onderzoek, waarmee ze de Nobelprijs wonnen, bleek dat mensen de pijn van verlies veel sterker voelen dan de voldoening van winst. Zij noemden dit verschijnsel kortzichtige risicoaversie of de Prospect Theory. Dit zijn vandaag de dag nog steeds gangbare termen in de wereld van behavioural finance en psychologisch onderzoek.[i] En niet zonder reden: Fisher Investments Nederland weet uit ervaring dat het voor beleggers van cruciaal belang is om dit concept te begrijpen, omdat het duidelijk maakt waarom mensen emotionele beleggingsbeslissingen nemen. Dat is een belangrijke stap om dergelijke beslissingen te vermijden.Het baanbrekende onderzoek van Kahneman en Tversky, ‘Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk’, bevat een analyse van menselijk gedrag in spelsituaties (of kansspelen), waaronder weddenschappen, gokspelen en loterijen.[ii] Ze vroegen de Israëlische deelnemers onder andere om te kiezen tussen:
- A) 100% kans om 3.000 dollar te verliezen of
- B) 80% kans om 4.000 dollar te verliezen en 20% kans om niets te verliezen.
Vervolgens kregen ze de keuze tussen:
- A) 100% kans om 3.000 dollar te krijgen of
- B) 80% kans om 4.000 dollar te krijgen en 20% kans om niets te krijgen.
Kahneman en Tversky voerden dit onderzoek uit in een tijd waarin het gemiddelde Israëlische jaarsalaris het equivalent van 3.000 dollar bedroeg. De deelnemers beschouwden het bedrag dat ze konden winnen of verliezen dus als een heel jaarsalaris, of zelfs meer.[iii]
In het eerste scenario koos 92% van de respondenten voor optie B: een kleine kans om niets te verliezen, ondanks de veel grotere kans om een groter bedrag te verliezen dan het zekere verlies van optie A. In het tweede scenario gaven de meeste deelnemers de voorkeur aan de gegarandeerde winst van 3.000 dollar boven het relatief kleine risico om niets te winnen, ook al was een winst van 4.000 dollar de meest waarschijnlijke uitkomst. Uit ervaring weet Fisher Investments Nederland dat we daar een paar belangrijke conclusies uit kunnen trekken: Ten eerste beoordeelden de deelnemers 3.000 dollar winst anders dan 3.000 dollar verlies, ook al was de inzet even hoog en hadden de bedragen in kwestie aanzienlijke gevolgen voor hun financiële situatie. Ten tweede hadden de deelnemers zo’n hekel aan verlies lijden dat ze bereid waren meer geld op het spel te zetten in ruil voor een kleine kans om helemaal geen verlies te lijden.
Wij denken dat deze conclusies van reëel belang zijn voor beleggers. Uit de ervaringen van Fisher Investments Nederland met het gedrag van beleggers blijkt dat sommige mensen ervoor kiezen de markt te verlaten in perioden van negatieve volatiliteit. Net als bij de deelnemers aan het onderzoek staat de wens om nog meer pijnlijk verlies te vermijden centraal. Hoewel dit hun op korte termijn een gevoel van opluchting of troost kan bieden, verzilveren ze hun verliezen door hun aandelen na een marktdaling te verkopen en lopen ze het risico het herstel mis te lopen. Ons onderzoek heeft aangetoond dat het mislopen van deze perioden van stijgende koersen een cumulatief effect kan hebben en nadelig kan zijn voor het langetermijnrendement van beleggers.
Voor een recent voorbeeld gaan we terug naar 2023, toen wereldwijde aandelen tussen half september en eind oktober 2023 met 7,5% waren gedaald.[iv] Uit een analyse van Fisher Investments Nederland van de financiële media uit die tijd bleek dat het beleggerssentiment werd gedrukt door zorgen om de stijgende rente op staatsobligaties en de geopolitieke conflicten in het Midden-Oosten.[v] Deze zorgen hebben sommige beleggers er mogelijk toe aangezet hun aandelen te verkopen, omdat ze zich op korte termijn wilden bevrijden van het vooruitzicht op nog meer koersdalingen.
Maar de ervaring van Fisher Investments Nederland leert dat zo’n beslissing kostbare gevolgen kan hebben, aangezien de koersen zich snel herstelden en met 11,4% stegen vanaf het dieptepunt in oktober tot eind 2023 en met 24,0% tot 31 maart 2024.[vi] Dat misgelopen rendement staat bekend als opportuniteitskosten en kan, als daar nog belastingen en transactiekosten bijkomen, nadelig uitpakken voor beleggers die een typisch aandelenrendement nodig hebben om hun langetermijndoelen te bereiken.
We denken dat beleggers die begrijpen wat kortzichtige risicoaversie is, minder geneigd zijn om door emotionele reacties de fout in te gaan. In plaats van te reageren op het marktrendement in het verleden, adviseren wij een toekomstgerichte langetermijnvisie te hanteren. Naar onze mening hebben beleggers er baat bij om altijd hun specifieke doelen (en het rendement dat daarvoor misschien moet worden behaald) voor ogen houden.
Om dat te bereiken, moet u zich niet van de wijs laten brengen. Uit de ervaring van Fisher Investments Nederland met het gedrag van beleggers blijkt dat het nuttig kan zijn om uzelf een aantal fundamentele vragen te stellen voordat u een beleggingsbeslissing neemt. Ga eerst bij uzelf te rade: Waarom doe ik dit? Is dit een emotionele beslissing of past het in het langetermijnplan voor mijn beleggingen? Kijk vervolgens naar de toekomst: En als ik het nou eens mis heb? Wat zou er kunnen gebeuren als de toekomst anders uitpakt? Als u de tijd neemt om deze vragen te stellen, kunt u de impuls om emotioneel te reageren de baas blijven.
Voor alle duidelijkheid: wij willen hiermee niet zeggen dat een belegger alleen maar aandelen hoeft te kopen en daarna nooit meer iets moet veranderen in zijn portefeuille. Uit de ervaring van Fisher Investments Nederland blijkt dat het soms zinvol is om aandelen te verkopen (bijvoorbeeld als de reden voor het aanhouden van een bepaald aandeel is veranderd). Maar kortetermijnvolatiliteit is wat ons betreft geen geldige reden. Ondanks alle negatieve perioden leveren wereldwijde aandelen op lange termijn een gemiddeld rendement op jaarbasis op van 8,6%.[vii] Gedisciplineerd blijven tijdens de ups en downs van de markt is de prijs die u moet betalen om dat rendement te behalen. Ook als u belegd blijft tijdens al die schommelingen, kunt u profiteren van het langetermijnrendement van aandelen, zo blijkt uit de analyses van Fisher Investments Nederland over de marktgeschiedenis. En dat rendement hebt u nodig om uw financiële doelen te bereiken.
Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments Nederland:
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Luxembourg, Sàrl is een in Luxemburg geregistreerde besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (ondernemingsnummer: B228486) wat ook handelt onder de naam Fisher Investments Europe (“”Fisher Investments Europe””). Fisher Investments Europe staat onder toezicht van de CSSF. Statutaire zetel Fisher Investments Europe: K2 Building, Forte 1, Third Floor, 2a rue Albert Borschette, L-1246 Luxembourg. Fisher Investments Europe besteedt sommige aspecten van het dagelijkse beleggingsadvies, portefeuillebeheer en portefeuillehandelingen uit aan gelieerde ondernemingen.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Europe deze visie zal handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste scenario’s. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document.
[i] “Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk”, Daniel Kahneman en Amos Tversky, Econometrica, 47(2): 263-291. Maart 1979
[ii]Ibid.
[iii]Ibid.
[iv]Bron: FactSet, per 7-5-2024. Gebaseerd op het rendement in euro van de MSCI World Index met netto-dividenden, 14-9-2023 tot en met 31-3-2024.
[v]Bron: FactSet, per 7-5-2024. Stelling gebaseerd op de Amerikaanse en Britse 10-jaarsrente, 31-8-2023 tot en met 18-10-2023.
[vi] Zie toelichting iv.
[vii]Bron: FactSet, per 29-4-2024. Geannualiseerd rendement van de MSCI World Index, met netto-dividenden, in USD, 31-12-1969 t/m 31-12-2022. Wisselkoersschommelingen tussen de dollar en de euro kunnen tot hogere of lagere beleggingsrendementen leiden. Een rendement op jaarbasis is het jaarlijkse samengestelde groeipercentage dat het cumulatieve rendement over een bepaalde periode zou opleveren.
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland: waarom demografie geen doodsvonnis is voor de markten
- Uit de ervaringen van Fisher Investments Nederland blijkt hoe de politiek de aandelenkoersen beïnvloedt
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland met beleggers die zwichten voor kortzichtige risicoaversie
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland: wat u moet weten voordat u Bitcoin koopt
- Fisher Investments Nederland gaat na of de huidige bullmarkt in 2024 kan aanhouden zonder renteverlagingen.
- De kloof tussen bevlieging en werkelijkheid: lees hier de ervaringen van Fisher Investments Nederland met groene energie
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland: waarom aandelen niet afhankelijk zijn van een lage rente
- Volgens de ervaring van Fisher Investments Nederland kunnen langetermijnbeleggers lessen trekken uit 2023
- Fisher Investments Nederland legt aan de hand van zijn ervaringen uit wat we wijzer worden als we het sentiment meten
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland in het kort: hebben aandelen een sterke bbp-groei nodig?
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland met de techsector
- Fisher Investments Nederland bespreekt het opveringseffect
- Fisher Investments Nederland werpt zijn licht op de markthistorie
- Fisher Investments Nederland beargumenteert waarom de olieprijzen geen invloed hebben op aandelen
- Fisher Investments Nederland werpt zijn licht op een veelvoorkomende valkuil bij het beleggen: het actualiteitsdenken
- Fisher Investments Nederland schijnt licht op de sector basisconsumptiegoederen
- Fisher Investments Nederland gaat in op de vrees voor een wereldwijde recessie
- Fisher Investments Nederland geeft kijk op de prestaties van de duurzame consumptiesector
- Fisher Investments Nederland legt uit wat u moet afwegen voordat u in vastgoed belegt
- Fisher Investments Nederland geeft kijk op de markten: slecht nieuws is niet per definitie slecht voor aandelen
- Fisher Investments Nederland over beleggingshypes: het snelle geld of pure oplichting?
- Volgens Fisher Investments Nederland speelt politiek geen rol in uw beleggingsstrategie
- Fisher Investments Nederland geeft zijn perspectief op goud als vermeend afdekkingsinstrument in de beleggingsportefeuille
- Fisher Investments Nederland neemt de inflatie onder de loep
- Fisher Investments Nederland bespreekt wat het strijden tegen de laatste oorlog inhoudt
- Fisher Investments Nederland over de beperkingen van kapitaalbehoud
- Seizoensgebonden beurswijsheden in perspectief gezet
- Wat de arbeidsstatistieken volgens Fisher Investments Nederland voor aandelen betekenen
- De impact van de bedrijfswinsten op de aandelenmarkten volgens Fisher Investments Nederland
- Groei of waarde: welke beleggingsstijl is beter voor uw portefeuille?
- Wat de rentecurve volgens Fisher Investments Nederland kan betekenen voor beleggers
- Vijf zaken die potentiële bitcoinbeleggers volgens Fisher Investments Nederland in overweging moeten nemen
- Het beleggerssentiment is getemperd en dat kan een goede zaak zijn
- De visie van Fisher Investments Nederland over de hoge energieprijzen en de ontwikkeling van de economie
- Fisher Investments Nederland: beleggers zouden de afbouw van de monetaire verruiming moeten toejuichen
- Waarom beleggers verder zouden moeten kijken dan schommelingen op korte termijn
- Wat is er gebeurd met de “waarde-rally” van 2021?
- Dit denkt Fisher Investments Nederland van de geruchten over toenemende inkopen van eigen aandelen
- De kijk van Fisher Investments Nederland op negatieve volatiliteit
- Dit kunnen beleggers volgens Fisher Investments Nederland opmaken uit de sterk schommelende olieprijzen
- Hoe u het hoofd koel houdt in stijgende markten – Fisher Investments Nederland
- Fisher Investments Nederland legt uit hoe een negatieve rente nadelige gevolgen voor u kan hebben
- Is COVID-19 van invloed op uw beslissingen?
- Fisher Investments Nederland over de zogenaamd overgewaardeerde aandelen
- Het gevaar van recency bias, volgens Fisher Investments Nederland
- Beleggen in passieve producten maakt u nog geen passieve belegger
- Waarom deflatie in de eurozone volgens Fisher Investments Nederland niet in het verschiet ligt – en ook niet gevaarlijk is
- Verminder uw financiële stress met een noodfonds
- Een leidraad voor het interpreteren van economische cijfers
- Fisher Investments Nederland: Overheidsuitgaven in het kader van COVID-19 geen gevaar voor aandelenkoersen
- Valt uw aandelenrisico hoger uit door een uitgesproken voorkeur voor uw eigen land?
- De voordelen en grenzen van fiscale stimulering
- Werkt het negatieve-rentebeleid van centrale banken wel?
- Waarom beleggen ook zinvol is in perioden waarin dit onaantrekkelijk lijkt
- ESG-beleggen: een inleiding
- Geopolitieke risico’s op de markten
- De economische vooruitzichten van China: Welke impact hebben ze op Europa?
- Discipline in tijden van hoge volatiliteit
- Klimaatverandering evalueren – risico’s en mogelijkheden
- Staatsschuld in perspectief
- Inleiding in rentecurves: wat zijn het en welke invloed hebben ze op uw beleggingen?
- De opsplitsing van de wereld door de bril van een belegger
- Beknopte handleiding over waarderingen
- Vallen de Europese verkiezingen ten prooi aan populisme?
- De Italiaanse verkiezingen: de onderschatte impact van de afnemende onzekerheid
- Vrees voor recessie in eurozone lijkt ongegrond
- Eindejaarsherinnering: rendement uit het verleden is niet te koop
- Economisch nieuws van ruis scheiden
- Onopvallende positieve ontwikkelingen op handelsgebied
- Waarom het herbeleggingsrisico van belang is voor obligatiebeleggers
- Vertrouwdheid leidt niet tot een lager risico
- Voor aandelen is een oplossing voor de existentiële langetermijnproblemen van de eurozone niet van wezenlijk belang
- Hoe wereldwijd beleggen kan helpen bij het verlagen van het single-stock risico
- Maakt verkopen in mei blij?
- Wat te doen als de volatiliteit toeneemt
- Correct denken over correcties
- Protectionisme: Vrees versus realiteit
- Europese aandelen trotseren terrorisme
- De toekomst van de euro
- Vermogensbeheerder van het jaar
- V&A met Aaron Anderson van Fisher Investments
- De berg en de klap
- Ken Fisher geeft een beursoutlook voor de tweede jaarhelft
- Bekijk valutaschommelingen op lange termijn
- De Italiaanse verkiezingen: de onderschatte impact van de afnemende onzekerheid
- Fisher Investments Nederland