In februari kwam de tien jaar lange wereldwijde bullmarkt plotseling en dramatisch aan zijn einde. Het bedrijfsleven werd stilgelegd om de opmars van COVID-19 te stuiten en dat leidde tot enorme economische verstoringen over de hele wereld. De markten zijn snel en hard onderuitgegaan en veel aandelenbeleggers zullen zich afvragen of hun aandelenstrategie wel geschikt is voor de huidige marktomstandigheden. Volgens Fisher Investments Nederland is er ten minste één belangrijke les uit de bullmarkt van 2009-2020 te leren: beleggers die ten prooi vallen aan het hebben van een uitgesproken voorkeur voor hun eigen land, beperken hun eigen kansen en verhogen het risico van hun portefeuille.
De bullmarkt die op 9 maart 2009 begon, was een van de grootste in de geschiedenis: aandelen stegen een duizelingwekkende 369%.[i] Maar niet alle beleggers hebben zo’n indrukwekkend rendement weten te realiseren. Amerikaanse aandelen maakten een stijging van 526% door, terwijl Europese aandelen er minder dan de helft daarvan op vooruit gingen – 229%.[ii] Veel Europese beleggers die in die tijd toegaven aan de uitgesproken voorkeur voor hun thuisland– en dus vooral in bedrijven uit hun eigen land belegd waren – hadden weinig blootstelling aan hoger renderende buitenlandse markten en presteerden zo minder goed dan de wereldwijde markten.
Bij de recente scherpe daling op de aandelenmarkten is niemand gespaard gebleven. Maar waarschijnlijk hadden veel beleggers hun verliezen enigszins kunnen beperken met een wereldwijd gespreide portefeuille. Door de aanzienlijke dagvolatiliteit veranderen de cijfers continu, maar wereldwijde aandelen daalden vanaf het begin van de achteruitgang op 20 februari tot 19 maart met -22,5%.[iii] Maar zelfs binnen Europa liepen de rendementen sterk uiteen – Zwitserse aandelen waren bijvoorbeeld met -12,0% gezakt, terwijl Duitse aandelen een daling van -31,1% te verwerken kregen.[iv]
Uit sommige onderzoeken blijkt dat veel beleggers een uitgesproken voorkeur voor hun thuisland hebben. Voor een artikel uit 2019 werden bijna 700 op Europa gerichte aandelenfondsen uit 15 Europese landen onderzocht en er werd vastgesteld dat ruim 90% van die fondsen een uitgesproken voorkeur voor het betreffende thuisland had.[v] Maar het fenomeen beperkt zich niet tot Europa. In een ander onderzoek werd voor alle 26 onderzochte landen uit Noord- en Zuid-Amerika, Azië, Australië en Europa tussen 2001 en 2011 een voorkeur voor het eigen land geconstateerd.[vi]
We zijn allesbehalve verrast door deze trend: er wordt geregeld op gewezen dat de bekendheid met de “eigen” markt van voordeel zou zijn. Sommige Britse beleggers geloven misschien dat ze het reilen en zeilen van de Britse banken beter begrijpen dan anderen. Duitsers beschouwen hun industriële sector uit liefde voor hun vaderland mogelijk als de onbetwiste nummer één van de wereld. Maar ongeacht hoe goed een belegger denkt zijn thuisland te begrijpen – of in hoeverre hij gelooft dat daar de beste kansen liggen – een fundamentele regel van beleggen is dat je het altijd mis kunt hebben. Met portefeuilles die breed gespreid zijn over de wereldwijde markten verkleinen beleggers het risico dat hun rendement keldert door een grote opschudding op de thuismarkt.
Wereldwijd beleggen heeft ook als resultaat dat een portefeuille blootgesteld is aan alle sectoren die de wereldeconomie te bieden heeft. Neem nu bijvoorbeeld de MSCI World Index met aandelen uit 23 economieën die door MSCI als ontwikkelde markten worden beschouwd. Veel Europese landen spelen een minuscule rol in de index – alleen het Verenigd Koninkrijk (4,6%), Zwitserland (3,6%) en Frankrijk (3,3%) hebben op basis van hun marktkapitalisatie een weging van 3% of meer in de MSCI World.[vii] Amerika is daarentegen goed voor 65,5% van de index en biedt blootstelling aan sectoren die in veel Europese landen grotendeels ontbreken, zoals technologie.[viii]
Een andere tekortkoming van de uitgesproken voorkeur voor het eigen land die Fisher Investments Nederland heeft geconstateerd, zijn de vaak grote verschillen tussen de prestaties van afzonderlijke landen. Ter illustratie hebben we de performance van vier Europese landen over de afgelopen tien jaar met elkaar vergeleken. Het best presterende land van ieder afzonderlijk jaar is vetgedrukt.
Figuur: Rendement op aandelen uit het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Duitsland en Nederland, 2010 – 2019
| Rendement per land, 2010 – 2019 | ||||
| Jaar | VK | Noorwegen | Duitsland | Nederland |
| 2010 | 12,2% | 14,4% | 11,8% | 4,9% |
| 2011 | -1,8% | -9,3% | -17,5% | -11,5% |
| 2012 | 10,2% | 13,4% | 25,2% | 15,3% |
| 2013 | 18,4% | 7,4% | 28,9% | 28,9% |
| 2014 | 0,5% | -17,2% | -4,8% | 2,5% |
| 2015 | -2,2% | -10,1% | 3,8% | 7,2% |
| 2016 | 19,2% | 35,2% | 22,6% | 25,0% |
| 2017 | 11,7% | 17,2% | 16,6% | 20,8% |
| 2018 | -8,8% | -3,0% | -17,3% | -7,7% |
| 2019 | 16,4% | 6,1% | 16,1% | 27,0% |
Bron: FactSet, per 18/02/2020. Rendement in euro van de MSCI UK, de MSCI Norway, de MSCI Germany en de MSCI Netherlands Index, met netto-dividenden, 31/12/2009-31/12/2019.
Fisher Investments Nederland heeft ontdekt dat er een aantal uiteenlopende redenen zijn waarom deze verschillen voorkomen. De markten van sommige landen worden gedomineerd door slechts één of twee bedrijven. Bovendien kunnen de economische prestaties van landen afwijken doordat ze zich in verschillende sectoren hebben gespecialiseerd. Verschillende landen hebben ook te kampen met verschillende politieke en regelgevende risico’s. Wij zijn er bijvoorbeeld van overtuigd dat de brexit-gerelateerde onzekerheid een belangrijke reden was waarom Britse aandelen in de periode tussen het brexit-referendum in 2016 en de definitieve brexit-datum van 31 januari 2020 het rendement van hun continentaal-Europese tegenhangers niet konden evenaren.
Ook de samenstelling van de afzonderlijke markten speelt een rol bij het verschuiven van de koppositie: niet alle sectoren zijn in ieder land even goed vertegenwoordigd en niet alle landen zijn even geschikt voor bepaalde beleggingsstijlen (zoals kleine of grote bedrijven, waarde- of groeigerichte bedrijven). Op de binnenlandse aandelenmarkten van kleinere landen – waaronder veel Europese landen – kunnen één of twee sectoren overheersend zijn. Fisher Investments Nederland heeft geconstateerd dat de samenstelling van een markt van grote invloed is op de performance van lokale aandelen op verschillende momenten in de marktcyclus – als de belangrijkste sectoren en/of beleggingsstijlen uit de gratie zijn, kan dat tot een sterke underperformance leiden. Door wereldwijd te beleggen kunt u de gebreken van uw thuismarkt compenseren en het landenspecifieke risico beperken.
Beleggen in het buitenland is natuurlijk niet altijd gunstig voor het rendement van uw portefeuille. En het betekent ook niet dat uw portefeuille niet in waarde kan dalen als er een bearmarkt toeslaat. Als het de markten buiten uw landsgrenzen niet zo voor de wind gaat, kunt u dat voelen in uw portefeuille. Maar, zo is ons standpunt, dat is nu eenmaal de prijs die betaald moet worden voor gedegen diversificatie. Door wereldwijd gespreid te beleggen vallen hoogtepunten weliswaar mogelijk minder hoog uit dan wanneer u zich op een enkele markt – zoals uw thuisland – had gericht. Maar de dieptepunten zijn als het goed is ook niet zo laag als ze anders waren geweest. Het lijkt ons verstandig om bij het beleggen over uw eigen landsgrenzen heen te kijken en uw portefeuille wereldwijd te spreiden.
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Nederland is geregistreerd in het handelsregister van de Nederlandse Kamer van Koophandel met het ondernemingsnummer 75045486. Als de Nederlandse tak van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, staat Fisher Investments Nederland onder het toezicht van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (“CSSF”) en is geregistreerd bij de Nederlandse Autoriteit Financiële markten.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Nederland en Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of als een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Nederland of Fisher Investments Europe deze visie zullen handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste markten. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document. Beleggen op de financiële markten brengt een risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige rendementen en geven daar geen betrouwbare indicatie van. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.
[i] Bron: FactSet, per 20/03/2020. Rendement in euro van de MSCI World met netto-dividenden, 09/03/2009-20/02/2020.
[ii] Bron: FactSet, per 20/03/2020. Rendement in euro van de MSCI USA en de MSCI Europe, met netto-dividenden, 09/03/2009-20/02/2020
[iii] Bron: FactSet, per 20/03/2020. Rendement in euro van de MSCI World met netto-dividenden, 20/02/2020-19/03/2020.
[iv] Bron: FactSet, per 20/03/2020. Rendement in euro van de MSCI Switzerland en de MSCI Germany met netto-dividenden, 20/02/2020-19/03/2020.
[v] “Determinants of Home Bias: Evidence From European Equity Funds,” Moritz Maier en Hendrik Scholz, SSRN, 29/01/2019. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3354503
[vi] “Cultural Influences on Domestic and Foreign Bias in International Asset Allocation,” Hans-Peter Burghof en Helena Kleinert, SSRN, 27/07/2013. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2298992
[vii] Bron: FactSet, per 20/03/2020. MSCI World Index, uitgesplitst naar land.
[viii] Ibid.
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland met de kracht van metalen als economische indicator
- Fisher Investments Nederland overschat de impact van bijzondere gebeurtenissen niet
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland: waarom demografie geen doodsvonnis is voor de markten
- Uit de ervaringen van Fisher Investments Nederland blijkt hoe de politiek de aandelenkoersen beïnvloedt
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland met beleggers die zwichten voor kortzichtige risicoaversie
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland: wat u moet weten voordat u Bitcoin koopt
- Fisher Investments Nederland gaat na of de huidige bullmarkt in 2024 kan aanhouden zonder renteverlagingen.
- De kloof tussen bevlieging en werkelijkheid: lees hier de ervaringen van Fisher Investments Nederland met groene energie
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland: waarom aandelen niet afhankelijk zijn van een lage rente
- Volgens de ervaring van Fisher Investments Nederland kunnen langetermijnbeleggers lessen trekken uit 2023
- Fisher Investments Nederland legt aan de hand van zijn ervaringen uit wat we wijzer worden als we het sentiment meten
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland in het kort: hebben aandelen een sterke bbp-groei nodig?
- De ervaringen van Fisher Investments Nederland met de techsector
- Fisher Investments Nederland bespreekt het opveringseffect
- Fisher Investments Nederland werpt zijn licht op de markthistorie
- Fisher Investments Nederland beargumenteert waarom de olieprijzen geen invloed hebben op aandelen
- Fisher Investments Nederland werpt zijn licht op een veelvoorkomende valkuil bij het beleggen: het actualiteitsdenken
- Fisher Investments Nederland schijnt licht op de sector basisconsumptiegoederen
- Fisher Investments Nederland gaat in op de vrees voor een wereldwijde recessie
- Fisher Investments Nederland geeft kijk op de prestaties van de duurzame consumptiesector
- Fisher Investments Nederland legt uit wat u moet afwegen voordat u in vastgoed belegt
- Fisher Investments Nederland geeft kijk op de markten: slecht nieuws is niet per definitie slecht voor aandelen
- Fisher Investments Nederland over beleggingshypes: het snelle geld of pure oplichting?
- Volgens Fisher Investments Nederland speelt politiek geen rol in uw beleggingsstrategie
- Fisher Investments Nederland geeft zijn perspectief op goud als vermeend afdekkingsinstrument in de beleggingsportefeuille
- Fisher Investments Nederland neemt de inflatie onder de loep
- Fisher Investments Nederland bespreekt wat het strijden tegen de laatste oorlog inhoudt
- Fisher Investments Nederland over de beperkingen van kapitaalbehoud
- Seizoensgebonden beurswijsheden in perspectief gezet
- Wat de arbeidsstatistieken volgens Fisher Investments Nederland voor aandelen betekenen
- De impact van de bedrijfswinsten op de aandelenmarkten volgens Fisher Investments Nederland
- Groei of waarde: welke beleggingsstijl is beter voor uw portefeuille?
- Wat de rentecurve volgens Fisher Investments Nederland kan betekenen voor beleggers
- Vijf zaken die potentiële bitcoinbeleggers volgens Fisher Investments Nederland in overweging moeten nemen
- Het beleggerssentiment is getemperd en dat kan een goede zaak zijn
- De visie van Fisher Investments Nederland over de hoge energieprijzen en de ontwikkeling van de economie
- Fisher Investments Nederland: beleggers zouden de afbouw van de monetaire verruiming moeten toejuichen
- Waarom beleggers verder zouden moeten kijken dan schommelingen op korte termijn
- Wat is er gebeurd met de “waarde-rally” van 2021?
- Dit denkt Fisher Investments Nederland van de geruchten over toenemende inkopen van eigen aandelen
- De kijk van Fisher Investments Nederland op negatieve volatiliteit
- Dit kunnen beleggers volgens Fisher Investments Nederland opmaken uit de sterk schommelende olieprijzen
- Hoe u het hoofd koel houdt in stijgende markten – Fisher Investments Nederland
- Fisher Investments Nederland legt uit hoe een negatieve rente nadelige gevolgen voor u kan hebben
- Is COVID-19 van invloed op uw beslissingen?
- Fisher Investments Nederland over de zogenaamd overgewaardeerde aandelen
- Het gevaar van recency bias, volgens Fisher Investments Nederland
- Beleggen in passieve producten maakt u nog geen passieve belegger
- Waarom deflatie in de eurozone volgens Fisher Investments Nederland niet in het verschiet ligt – en ook niet gevaarlijk is
- Verminder uw financiële stress met een noodfonds
- Een leidraad voor het interpreteren van economische cijfers
- Fisher Investments Nederland: Overheidsuitgaven in het kader van COVID-19 geen gevaar voor aandelenkoersen
- Valt uw aandelenrisico hoger uit door een uitgesproken voorkeur voor uw eigen land?
- De voordelen en grenzen van fiscale stimulering
- Werkt het negatieve-rentebeleid van centrale banken wel?
- Waarom beleggen ook zinvol is in perioden waarin dit onaantrekkelijk lijkt
- ESG-beleggen: een inleiding
- Geopolitieke risico’s op de markten
- De economische vooruitzichten van China: Welke impact hebben ze op Europa?
- Discipline in tijden van hoge volatiliteit
- Klimaatverandering evalueren – risico’s en mogelijkheden
- Staatsschuld in perspectief
- Inleiding in rentecurves: wat zijn het en welke invloed hebben ze op uw beleggingen?
- De opsplitsing van de wereld door de bril van een belegger
- Beknopte handleiding over waarderingen
- Vallen de Europese verkiezingen ten prooi aan populisme?
- De Italiaanse verkiezingen: de onderschatte impact van de afnemende onzekerheid
- Vrees voor recessie in eurozone lijkt ongegrond
- Eindejaarsherinnering: rendement uit het verleden is niet te koop
- Economisch nieuws van ruis scheiden
- Onopvallende positieve ontwikkelingen op handelsgebied
- Waarom het herbeleggingsrisico van belang is voor obligatiebeleggers
- Vertrouwdheid leidt niet tot een lager risico
- Voor aandelen is een oplossing voor de existentiële langetermijnproblemen van de eurozone niet van wezenlijk belang
- Hoe wereldwijd beleggen kan helpen bij het verlagen van het single-stock risico
- Maakt verkopen in mei blij?
- Wat te doen als de volatiliteit toeneemt
- Correct denken over correcties
- Protectionisme: Vrees versus realiteit
- Europese aandelen trotseren terrorisme
- De toekomst van de euro
- Vermogensbeheerder van het jaar
- V&A met Aaron Anderson van Fisher Investments
- De berg en de klap
- Ken Fisher geeft een beursoutlook voor de tweede jaarhelft
- Bekijk valutaschommelingen op lange termijn
- De Italiaanse verkiezingen: de onderschatte impact van de afnemende onzekerheid
- Fisher Investments Nederland