Wat is een ETF?

Kenmerken van een ETF 

Een ETF, ook wel tracker genoemd, is een fonds dat de prestatie van een index zo nauwkeurig mogelijk volgt. Het rendement is niet 100 procent hetzelfde als dat van de index. Hoe groot de afwijking is, hangt onder meer af van de verhandelbaarheid van de onderliggende activa en de jaarlijkse kosten.

ETF’s worden, net als aandelen, verhandeld op de beurs. Met één muisklik kunnen beleggers zo een gespreide portefeuille van aandelen en/of obligaties kopen. In de Verenigde Staten bezitten ETF’s ongeveer 13 procent van alle uitstaande aandelen en 2,6 procent van alle obligaties, in Europa is dat respectievelijk 8,5 en 1,8 procent en in Zuid-Oost-Azië respectievelijk 4,4 procent en 0,4 procent. 

Verwacht netto rendement van een ETF 

Aandelen hebben in het verleden, en over periodes met voldoende lengte beschouwd, meer opgebracht dan obligaties. Alleen wisselen slechte en goede beursjaren elkaar af, met grote verschillen in rendement als gevolg.   

De Amerikaanse aandelenmarkt leverde in de periode 1900-2023 een jaarlijks reëel rendement op van gemiddeld 6,5%, voor langlopende staatsobligaties was dat 1,7% (bron UBS).  

Exclusief de Verenigde Staten boekten wereldwijde aandelen in deze periode een jaarlijks reëel rendement van 4,3% en staatsobligaties met een lange looptijd van 1,4% (bron UBS). Dit zijn rendementen in Amerikaanse dollars en op basis van de Amerikaanse consumentenprijsindex.  

ETF’s in 2024 

The Magnificent Seven – de Amerikaanse technologiereuzen Apple, Alphabet, Microsoft, Amazon, Tesla, Meta Platforms en Nvidia – domineren niet alleen de S&P500-index. Ze hebben samen een gewicht van 31 procent in die Amerikaanse beursindex. Die zeven reuzen zijn samen ook goed voor 19 procent van de MSCI World-index. Wie met een ETF op de MSCI World de wereldbeurzen denkt te bespelen, investeert een heel groot deel van zijn geld in die zeven magnifieke Amerikaanse mastodonten. Steeds meer mensen beleggen in indexen via ETF’s in plaats van in specifieke aandelen. Het ETF-beleggen creëert een extra vraag naar de grootste en meest liquide aandelen. Bij Beleggers Belangen houden we maandelijks in de gaten wat de beste ETF’s van dit moment zijn.

Bescherming bij beleggen in ETF’s 

Een ETF hoeft niet per se de activa te kopen waarvan hij het rendement repliceert. De beheerders van synthetische ETF’s sluiten een swapovereenkomst af met een derde partij, een bank, die het rendement levert in ruil voor een vergoeding. Daardoor loopt de belegger een extra risico: het tegenpartijrisico. De partijen storten wel een onderpand op een rekening van een onafhankelijke partij, om dat gevaar te beperken. Om tegenpartijrisico te vermijden, kunnen beleggers het best fysieke ETF’s aanschaffen, die wel de activa kopen die ze volgen. 

Kosten van beleggen in ETF’s 

U koopt ETF’s net als aandelen op de beurs. De transactiekosten van ETF’s en aandelen zijn dus doorgaans gelijk. Er zijn geen instapkosten en de beheerskosten zijn een stuk lager dan die van klassieke beleggingsfondsen. De kosten van obligatie-ETF’s en andere ETF’s met minder liquide activa kunnen iets hoger oplopen. 

ETF’s en belastingen 

Er is geen specifieke beursbelasting op de aan- en verkoop van ETF’s in Nederland. In plaats daarvan worden beleggingen belast via de vermogensrendementsheffing (box 3) in de inkomstenbelasting. Dit betekent dat je belasting betaalt over een fictief rendement op je totale vermogen, inclusief ETF’s, afhankelijk van de waarde van je vermogen op 1 januari van het belastingjaar. Het belastingtarief in box 3 varieert afhankelijk van de hoogte van je vermogen. Dividenden van ETF’s kunnen onderworpen zijn aan dividendbelasting, die meestal wordt verrekend met de inkomstenbelasting. De specifieke belastingregels voor beleggingen in Nederland zijn afhankelijk van je persoonlijke situatie. 

Duurzaamheid van ETF’s 

Amundi, Arkea, BNP Paribas, Candriam, LGIM Managers (Europe), Lyxor, Invesco, iShares (BlackRock), HSBC en DWS hebben voor een of meer ETFs het Towards Sustainability-label gekregen. Bij de fysieke replicatie van een index wordt gekeken naar de samenstelling van de index. Bij de synthetische replicatie wordt ook gekeken of de samenstelling van het onderpand duurzaam is. In het eerste geval investeert de ETF ook echt in de indexleden, in het tweede geval niet.